Heimwee naar de DDR
Verlang jij ook wel eens hevig naar ouderwetse gegaarde broiler, wat lekkere Haloren Kugeln of een glaasje Rotkäppchen Sekt? Nee? Wij ook niet, maar in Duitsland heerst ostalgie: een heimwee naar de Oost-Duitse DDR. Vandaag, exact 23 jaar na het vallen van de muur, besteden de Radboud Universiteit en LUX aandacht aan dit fenomeen met een Ostalgie-middag. Heimwee naar een politiestaat als de DDR klinkt vreemd, maar dat is het niet volgens Judith Keßler van de opleiding Duitse taal en cultuur. ‘Het verlangen heeft niets te maken met de afgeluisterde telefoons, het gebrek aan vrijheid of de Stasi uit die tijd. Veel Duitsers, vooral in het oosten, missen gewoon bepaalde typische producten of merken uit die tijd. In Nederland heerst dat gevoel ook hoor, maar in Duitsland is dat sterker omdat die hele Oost-Duitse staat niet meer bestaat.’ De hang naar dingen van vroeger uit zich in bijvoorbeeld de Ampelmännchen – de stoplichtmannetjes uit die tijd. ‘In Oost-Duitsland waren de poppetjes in de stoplichten veel leuker dan in het Westen, waar ze nog steeds wat stijf zijn. In Berlijn zie je dat verschil tussen voormalig Oost- en West-Duitsland nog altijd terug. Ostalgie gaat vooral over dat soort schattige, vertrouwde zaken uit de DDR.’ Maar toch zit er vooral in voormalig Oost-Duitsland wel een diepere laag achter de ostalgie. ‘Het klopt dat in delen van Duitsland de mensen nog steeds moeilijk kunnen wennen aan het kapitalistische systeem. Vroeger had iedereen werk, ook vrouwen. Nu is dat natuurlijk allemaal anders en dat kan die hang naar spullen van vroeger wellicht wat sterker maken. In de rest van Duitsland is ostalgie gewoon een gezonde drang naar leuke curiosa van vroeger – meer niet.’ / Tim van Ham De Ostalgie-middag begint om 15.00 uur in LUX met een lezing van Judith Keßler. Het verdere programma is hier te vinden.