‘Het is makkelijk zeiken op het leenstelsel’
Er gaat wat water bij de wijn, maar het leenstelsel lijkt er dan toch te komen. Wanneer het aflossen langer mag duren, de aanvullende beurs omhoog gaat en de ov-jaarkaart blijft bestaan, willen GroenLinks en D66 het plan misschien wel door de Eerste Kamer helpen. Wat vinden studenten daarvan?
Zeker is het niet, maar als we De Telegraaf moeten geloven lijken de vier politieke partijen er uit te komen. Daarmee zou het veelbesproken leenstelsel er dan eindelijk komen. Hoe erg zou dat zijn?
‘Ach, het is makkelijk om hier op te zeiken, maar de basisbeurs als gift kost de overheid toch ook gewoon veel geld?’ zegt psychologiestudent Felix Klaassen. ‘Uiteraard is het fijn om als student geld te krijgen, maar dit zat er natuurlijk aan te komen. Het bedrag dat je als student leent, lijkt nu erg hoog, maar dat valt volgens mij wel mee als je eenmaal een baan hebt. Mag je in het nieuwe plan dertig jaar gaan doen over aflossen? Nou, dan kan dat toch geen probleem zijn lijkt mij.’
Ook Lars Paardekooper, masterstudent Sociale geografie, bekijkt het graag realistisch. ‘Natuurlijk moet de financiële drempel om te gaan studeren zo laag mogelijk zijn. Maar er moet nu eenmaal bezuinigd worden, ook op onderwijs. Daarnaast blijft de aanvullende beurs gewoon bestaan voor studenten met armere ouders. Ik kan hier prima mee leven.’ Dan, grijnzend: ‘Maar goed, ik ben bijna afgestudeerd, heb hier geen last meer van en lig nu lekker in de zon.’
Opvallend is dat beide heren aangeven meer waarde te hechten aan het behoud van de ov-jaarkaart dan het afschaffen van de basisbeurs. ‘Mbo’ers van onder de achttien krijgen met dit plan voortaan ook zo’n kaart. Dat dat nu niet zo is, slaat natuurlijk nergens op. Dat is gewoon oneerlijk’, zegt Klaassen. Paardekooper: ‘Als je voor iedere treinrit moet betalen, ben je toch min of meer gebonden aan één plek. Ik denk dat het voor studenten ook goed is om zonder extra kosten ergens anders vakken te kunnen volgen en desnoods het hele land door te reizen.’ / Tim van Ham
Koen schreef op 16 mei 2014 om 16:53
Of een basisbeurs de overheid geld kost hangt ervan af hoe je naar je land kijkt. Als ik in mijn bedrijf iemand laat opleiden, kost me dat inderdaad geld. Maar het is een investering die ik van plan ben terug te verdienen. Dat een basisbeurs alleen maar geld kost, lijkt me dan ook een te simplistisch beeld. Je hebt als gemeenschap heel veel aan opgeleide personen.
Daarnaast moeten we ophouden te doen alsof een langere afbetalingstermijn een gunst is jegens de afgestudeerde. Dat is het niet. Het betekent namelijk dat je langer in de schulden zit voordat je schuld wordt kwijtgescholden. Bovendien treft het degenen met een hoge schuld (ziekte tijdens opleiding, twee opleidingen, lange opleiding) of een slechte baan onevenredig hard. Zij worden in dit nieuwe systeem namelijk harder gestraft, terwijl degenen met een goede baan of lage schuld er nauwelijks iets van zullen merken want ze betalen hun schuld toch al ruim voor die 30 jaar af.
Willen we dat iedereen rechten gaat studeren uit angst voor die schulden? Zo raak je je antropologen, cultuurwetenschappers, conservatoriumstudenten en filosofen in ieder geval mooi kwijt. Maar misschien willen we wel in een cultuurloos land leven. Levenskwaliteit wordt immers door geld en rendement bepaalt nietwaar?
Vriend schreef op 17 mei 2014 om 01:15
Ik denk dat je de situatie niet zo moet overdrijven Koen. Misschien moeten we in Nederland maar van het idee af dat men direct na het VWO al gaat studeren. Als je na je eindexamen nou eerst eens 3 jaar gaat rijpen in de maatschappij… Met bijbaantjes aan de onderkant van de maatschappij spek je je spaarrekening terwijl je nog 1 of 2 jaar bij paps en mams woont. Je ziet dan hoe kut het is om 45 arbeidsjaren daar aan die onderkant te besteden.. Je leert dan ook misschien ontdekken wat je werkelijk interesseert.. Met deze ervaring heb je een goede studiemotivatie en van het geld kan je dan makkelijk een studie of een wereldreis betalen. De universiteit krijgt dan ook een instroom van gemiddeld wat oudere studenten die al heel wat zelfstandiger kunnen werken dan de doorsnee kuikentjes van de middelbare school. In een land zoals Zweden is het doodnormaal dat men eerst wat gaat ondernemen en dan terugkeert om een studie te starten. Hier in Nederland starten we allemaal op 18 jarige leeftijd en is het uitval / vertragings percentage hoog.
Over de gehele linie zie je dat kosten van de overheid terug naar de maatschappij worden gestuurd. Eigen bijdrage hier, eigen risico daar, liggeld in ziekenhuizen.. het leenstelsel is gewoon de volgende stap. In plaats van zeuren en in doemscenario’s denken dat we straks allemaal een bepaalde studie doen, kan je ook gewoon aan oplossingen denken.
Misschien is het ook helemaal niet zo erg als er wat minder afgestudeerden zijn in bepaalde richtingen. We hebben barakken vol psychologen, culturele dits en dats en vrije tijds managers.. Zo veel, dat als we ze allemaal een kalasjnikov en uniform geven, Noord-Korea jaloers zou zijn.
Misschien is het sowieso niet zo erg als er minder mensen gaan studeren. We hebben misschien wel meer aan lassers, IT’ers en techneuten op MBO niveau. De universiteiten kunnen dan gaan filteren en alleen de top van de middelbare school toelaten. Dan krikken we het niveau van de universiteiten op en gaan we op wereldschaal concurreren. Misschien moeten we überhaupt gaan nadenken of iedereen wel per se een universitaire graad nodig heeft in plaats van een systeem in stand houden waarin zoveel mogelijk mensen een universitaire graad bemachtigen. Zo veel dat de titel MSc (kun je tegenwoordig al op het HBO halen) niet eens meer iets betekent voor bedrijven.