Het Anatomisch Museum in het Radboudumc is voor veel studenten een onontdekte parel op de campus. Conservator en promovendus Lucas Boer neemt ons mee in zijn enthousiasme. ‘Zonder verhaal zijn het alleen maar organen, foetussen en baby’s in een potje.’

Rustig loopt hij langs de glazen potten met embryo’s, baby’s en organen in alle soorten en maten. Bij elk preparaat, elke tekening en elk orgaan heeft hij een verhaal. Dat verhaal staat centraal bij Lucas Boer, conservator van het Anatomisch Museum in het Radboudumc. Daarover later meer.

Hij houdt stil naast een volgroeide baby op sterk water. De spierstructuren zijn duidelijk te zien. ‘Dit is het mooiste preparaat van het museum’, zegt Boer. ‘Het staat al sinds de opening in 1967 hier en wordt door veel mensen beschouwd als topstuk.’ Een langslopende bezoeker stemt in: ‘Heel bijzonder en mooi!’ Volgens Boer heeft het jaren gekost om de baby op deze manier te prepareren. ‘Bovendien is het op een uiterst kunstzinnige manier neergezet.’

Boer begon in 2012 bij het museum en is met zijn 28 jaar de jongste conservator van alle anatomische musea in Nederland. Hij studeerde in Nijmegen af als onderzoeksanalist. ‘Tijdens mijn afstudeeronderzoek stelde ik mezelf de vraag: “Is dit wat ik wil?” Toen ik dit niet kon bevestigen, ben ik verder gaan kijken. Als hobby prepareerde ik skeletten van vogels en zoogdieren, dus mijn fascinatie voor anatomie was er al. Ik stuurde een open brief naar het museum en toen is het eigenlijk vrij snel gegaan.’

Teratologie
Boer vervolgt zijn rondleiding richting de sectie Teratologie – zijn dreadlocks dansen in een staart achter hem aan. Hier staan de baby’s met een aangeboren aandoening. Dit gedeelte van het museum bestaat pas een jaar en zal in oktober, bij de viering van het vijftigjarig bestaan, officieel geopend worden. ‘Het is vooral bij deze afdeling erg belangrijk om een goed verhaal te vertellen’, zegt Boer. ‘Wanneer bezoekers niet precies snappen wat ze zien, weten ze ook niet hoe ze moeten reageren. Er wordt dan vaak gelachen uit ongemak.’ Om tot een goed verhaal te komen heeft het museum CT- en MRI-scans gemaakt van de preparaten om de aandoeningen toe te lichten.

Het verhaal
Een verhaal is volgens de conservator essentieel voor elk museum. ‘Zonder verhaal zijn het alleen maar preparaten in een potje en hebben ze ook voor het onderwijs weinig waarde. En dit museum is er in eerste instantie om het onderwijs te ondersteunen. Toen ik hier begon, was het Pathologisch Museum bijvoorbeeld nog niet open voor het grote publiek, omdat er natuurlijk vrij heftige dingen te zien zijn. Ik heb toen meteen de deuren opengegooid.’ Nu komen aanstaande artsen, tandartsen en medisch biologen in het museum om practica te volgen. ‘Dat is prachtig: de collectie onderzoeken, het verhaal erbij vertellen en de student doceren.’

Het anatomisch museum wordt goed bezocht. ‘We krijgen veel kinderen over de vloer, die het allemaal razend interessant vinden. Ook zijn er veel groepen die een rondleiding willen, soms wel 21 per dag! We geven de meeste rondleidingen van alle Nederlandse anatomische musea.’ De rondleidingen worden gegeven door zo’n twintig geneeskundestudenten. ‘En dat vind ik het mooist: de interactie die dan ontstaat tussen student en bezoeker.’ Desondanks valt het bezoekersaantal van studenten ietwat tegen. ‘Ze kunnen altijd binnenlopen, ik zit hier nog wel even.’