[Higgs] Een Nijmeegs aandeel in de Nobelprijs?
Woensdag 4 juli is het mogelijk zo ver: dan maakt het Europese onderzoekscentrum CERN bekend dat het Higgsdeeltje is gevonden. De redactie loopt op het nieuws vooruit met een dagelijkse update over de ins en outs van het Higgs-deeltje. Vandaag: als de Higgs een Nobelprijs krijgt, hoe Nijmeegs is die dan? Hoogleraar hoge energie-fysica Nicolo de Groot helpt ons direct uit de droom. Als de ontdekking van het Higgsdeeltje een Nobelprijs krijgt, dan is die toch voor de bedenkers: de Engelsman Peter Higgs en de twee Belgen François Englert en Robert Brout. Zij ontdekten in 1964 een manier om de massa van elementaire deeltjes te verklaren: het Higgsmechanisme. De grote prijs zou dus gaan naar de theoretisch fysici en niet naar de fysici die de afgelopen jaren hun handen uit de mouwen staken: de bouwers van de 27 kilometer lange deeltjesversneller (LHC) die de Higgs boven water moet halen of de onderzoekers die de gigantische brei aan data analyseren op zoek naar sporen van de Higgs. Comité ‘De Nobelprijs voor de Natuurkunde is überhaupt nog nooit aan een organisatie als CERN toegekend’, zegt De Groot. Nobelprijzen in de fysica gaan steeds naar individuen die weliswaar rondlopen op labs als CERN, maar ook deel uitmaken van een onderzoeksgroep en een universiteit. En zelfs al mocht het Nobelprijs Comité van koers veranderen en besluiten een lab te onderscheiden, dan zijn er nog wel erg veel mensen om de mee prijs te delen. In totaal hebben zo’n vijfduizend mensen meegewerkt aan het experiment met de LHC op CERN. Een kleine tien van hen, inclusief De Groot, komt uit Nijmegen. ‘Het zou dus vooral om de eer gaan’, zegt De Groot. Data Maar eigenlijk vindt hij het nog te vroeg om over zoiets als een Nobelprijs na te denken. Zelfs al kunnen we het Higgsdeeltje nu nog beter aantonen, we hebben veel meer data nodig, zegt De Groot, om de eigenschappen van de Higgs goed in kaart te kunnen brengen. ‘Wat dat betreft loop ik liever niet vooruit op de Nobelprijs. /Martine Zuidweg