De levensgeschiedenis van 80.000 tot slaaf gemaakte mensen uit Suriname staat opgetekend in 42 enorme boeken uit die tijd. Maar die zogeheten slavenregisters zijn nooit goed bestudeerd. Dat wil historicus Coen van Galen gaan veranderen.

Aan het begin van 19^e eeuw bestaat 85 procent van de bevolking van de kolonie Suriname uit tot slaaf gemaakte mensen (de term ‘slaaf’ ligt gevoelig), en toch is er vrijwel niets over deze mensen bekend. Dat is raar, want de gegevens van deze groep is goed gedocumenteerd. ‘Het is voor mij een raadsel waarom dit niet eerder gedaan is’, zegt historicus Coen van Galen. ‘Maar ik ben blij dat ik het kan doen.’

Crowdfunding moet de benodigde 25.000 euro opleveren

De registers zijn volledig en goed ingevuld, zegt Van Galen. ‘Nederlanders zijn altijd al bijzonder goede pennenlikkers geweest, dat zie je terug.’ Ver voordat Nederland de slavernij afschafte (in 1863) wordt de internationale slavenhandel verboden. Om de illegale smokkel tegen te gaan, worden alle tot slaaf gemaakte mensen geregistreerd, inclusief geboortedatum, de naam van de moeder en veranderingen zoals overlijden, vrijlating of verkoop en andere informatie die belangrijk is voor hun waarde.

Al die info wordt van 1830 tot 1863 opgeschreven in enorme slavenregisters, die vandaag de dag liggen opgeslagen in het Nationaal Archief Suriname. Probleem van deze boeken is dat ze niet gedigitaliseerd zijn, en dat een index ontbreekt. Met andere woorden: het is bepaald geen ideaal onderzoeksmateriaal. Dat wil Van Galen gaan veranderen. ‘Ik wil er een digitale publieks- en een onderzoeksdatabase van maken, die voor iedereen te gebruiken is.’

Daarvoor heeft hij nog wel wat hulp nodig: een crowdfundcampagne, die vandaag gelanceerd wordt, moet 25.000 euro opleveren. Daarnaast zoekt de historicus ‘vele vrijwillige handjes’ die helpen om de scans over te typen.

Als dat gedaan is, gaat Van Galen de data onderzoeken. En dat kan interessante inzichten opleveren. ‘De gemiddelde levensduur van deze mensen zegt veel over de levensstandaard. Het werken op een suikerrietplantage was bijvoorbeeld veel zwaarder dan op een katoenplantage – dat verwacht ik terug te zien in de data.’ Vrouwen die in huis werkten hadden het zwaarder dan mannen met hetzelfde werk – de heer des huizes wilde zich nog weleens aan zijn vrouwelijke personeel vergrijpen. Hetgeen mogelijk ook terug te zien is in de geboortecijfers.

Los van de wetenschappelijke relevantie is dit project ook maatschappelijk belangrijk, zegt Van Galen. ‘Ons slavernijverleden is nog steeds actueel. Dit project kan helpen om alle individuen die tijdens de slavernij een totaal ondergeschikte plek hadden – en waar we normaal gesproken niets van weten – hun verdiende plek in de geschiedenis te geven. En dat kan weer helpen om ons slavernijverleden eindelijk een goede plek in onze huidige samenleving te geven.’

Meer informatie over de crowdfundcampagne vind je hier.