Voor ambitieuze Nederlandse studenten zijn universiteiten als die van Cambridge, Oxford en Londen droombestemmingen. Vooral voor uitwisselingen of het volgen van een master is het Verenigd Koninkrijk populair. Gooit Brexit – sinds 1 januari een feit – roet in het eten?

Het Erasmus+-programma staat symbool voor een Europa zonder grenzen. Dankzij het programma van de Europese Unie kunnen studenten zonder veel extra kosten of moeite op internationale uitwisseling gaan. Onder Nijmeegse studenten is het Verenigd Koninkrijk de populairste bestemming. In het collegejaar 2019/2020 verhuisden iets meer dan honderd studenten van de Radboud Universiteit met het programma naar de andere kant van het Kanaal voor een stage of deel van hun studie. Het jaar daarvoor waren het er ruim 150. In het huidige collegejaar maakt de coronacrisis uitwisselingen onmogelijk.

Lang was onduidelijk of het Verenigd Koninkrijk uit het Erasmus+-programma zou stappen. Bij het bereiken van een Brexit-deal in december bleek van wel. Zijn uitwisselingen hierdoor onmiddellijk van de baan?

Nee, er zijn afspraken gemaakt dat Europese studenten nog tot mei 2023 op uitwisseling kunnen naar een Britse universiteit. En omgekeerd. Elco van Noort, medewerker internationalisering van de Radboud Universiteit, hoopt dat er daarna ook nog mogelijkheden zullen zijn voor uitwisselingen. ‘Daarvoor zullen aparte afspraken gemaakt moeten worden met Britse universiteiten. De universiteiten van Oxford en Glasgow zijn bijvoorbeeld belangrijke partners van ons. We zouden met hen kunnen overleggen dat uitwisselingsstudenten of studenten voor een gezamenlijke opleiding geen of minder collegegeld hoeven te betalen.’

Dus zodra het coronavirus onder controle is staat Nijmeegse studenten niets in de weg om op uitwisseling te gaan naar het land van pubs, football en fish and chips?

Het zal iets meer administratieve rompslomp kosten. Wie langer dan een half jaar wil blijven, moet mogelijk een visum aanvragen. Ook is volgens Van Noort nog onzeker of de European Health Insurance Card (EHIC) nog geldig is. Studenten moeten daarom een verzekering afsluiten die medische zorg in het Verenigd Koninkrijk dekt.

En wat betekent Brexit voor Nederlandse studenten die een volledige bachelor of master willen volgen in het Verenigd Koninkrijk?

Die gaan daar fors meer voor betalen. Voorheen betaalden zij hetzelfde tarief als Britse studenten: ruim 9.000 pond per jaar. Nu gaan studenten uit de EU het overseas-tarief betalen dat al gauw drie keer zo hoog is. Een jaartje Oxford kost bijvoorbeeld tussen de 27.000 en 38.000 pond. Voor excellente studenten zijn er wel beurzen beschikbaar, maar dat is een minderheid. ‘Het zou goed kunnen dat studeren in het Verenigd Koninkrijk elitairder wordt, zoals studeren in de Verenigde Staten nu ook is’, zegt Van Noort.

Wat betekent Brexit voor Britse studenten die naar Nijmegen willen komen?

Ook die gaan meer betalen. Binnen de Europese Unie geldt: binnenlandse studenten betalen evenveel collegegeld als studenten uit een ander EU-land. Nu het Verenigd Koninkrijk geen deel meer uitmaakt van de EU gaan Britse studenten in Nederland vanaf het volgende collegejaar tussen de 11.500 en 14.500 euro per jaar betalen. Britse studenten die nu al ingeschreven staan bij een meerjarige opleiding, blijven wel gewoon het reguliere tarief (ruim 2.000 euro) betalen. Dat zijn er overigens niet veel: op dit moment staan vijftien Britten ingeschreven bij een reguliere Radboud-opleiding. Vaker gaan Britten op uitwisseling naar Nijmegen – dat aantal schommelde de jaren voor de coronacrisis rond de honderd.

En dan nog iets: uit een enquête onder EU-studenten zou blijken dat Nederland wel eens méér internationale studenten kan verwachten door Brexit. Hoe zit dat?

Veel Europese studenten die het liefst naar het Verenigd Koninkrijk wilden om te studeren, overwegen nu een andere bestemming te kiezen, blijkt uit het onderzoek. Nederland zien zij als een goede tweede keus. Ook Van Noort houdt al rekening met een toenemende internationale instroom. ‘Met het goede Engelstalige onderwijs dat wij aanbieden zijn wij een aantrekkelijk alternatief.’