‘Niet de afschaffing, maar de instelling van de langstudeerwet is onbehoorlijk.’ Aldus GroenLinks-Tweede-Kamerlid Tofik Dibi vandaag. Heeft het parlement soms liggen slapen toen de wet werd behandeld? Tineke Strik, partijgenoot van Dibi in de Eerste Kamer en onderzoeker aan  de rechtenfaculteit in Nijmegen, legt het uit.

Op 5 juli vorig jaar gaf de Eerste Kamer groen licht aan het wetsvoorstel, waarmee de boete een feit werd. Haast- en broddelwerk, zeggen de critici nu, en dat geluid klonk ook bij de tegenstanders tijdens het beraad. Wat niet mocht baten, want de coalitiepartijen gaven hun akkoord, net als hun collega-parlementariërs een paar weken daarvoor in de Tweede Kamer. Een rommelige wet, zegt ook senator Tineke Strik, die toen tegenstemde. Zo was in het bewuste debat over de boete overigens niet de woordvoerder namens haar fractie. Er klopt dus iets niet. De Eerste Kamer is nu juist in het leven geroepen rommelige wetten te voorkomen. Na de politieke scherpslijperij in de Tweede Kamer wordt ‘de overkant’ aan het Binnenhof geacht nog eens rustig over het voorstel na te denken. Deugt de wet? Klopt het in samenhang met andere wetten? Is de wet uitvoerbaar en eerlijk? Strik zegt het zo: ‘Dankzij de grotere deskundigheid van de Eerste Kamer en de afstandelijke blik, moeten wij zorgen voor kwalitatief goede wetgeving.’ Hoe kon dan toch die langstudeerwet de Eerste Kamer passeren? Strik legt uit dat de senaat in de eerste termijn van de behandeling de rug nog goed recht houdt en heel kritisch is. Maar in tweede termijn en zeker bij de besluitvorming, krijgt het politieke steekspel toch de overhand. Ze spelen dus een beetje de Tweede Kamer na, waardoor broddelwerk nog steeds broddelwerk blijft. En dat gebeurde niet alleen met de langstudeerwet, zegt Strik. Maar ook met bijvoorbeeld de politiewet, het kraakverbod en de bewaarplicht van telecomgegevens.   Het kan zelfs gebeuren dat een minister een wet die nog niet eens helemaal af is door de Eerste Kamer weet te loodsen. Verkeerd, zegt Strik. ‘Wij moeten durven wachten op de hele wet en dan pas oordelen.’ Maar de haast van de minster wordt soms de haast van parlementariers, met name van coalitiegenoten, weet zij. ‘Ze laten zich meevoeren met de paradepaardjes van hun bewindslieden en hollen zo de positie van de Eerste Kamer uit.’ / Paul van den Broek