Schoonfamilie, eten tot je een ons weegt en de hele dag binnen zitten. Het is weer bijna Kerstmis. Hoe deze dagen te overleven? Theo Engelen, dit jaar opgestapt als rector magnificus, benut deze dagen om rustig terug te blikken op een turbulent jaar.

Theo Engelen kondigde in oktober plotseling zijn vertrek aan als rector-magnificus: zijn gedroomde vierjarige kroon op een lange loopbaan aan de universiteit vond na een jaar een onverwacht einde. Waarom? Daarover hebben Engelen en alle andere betrokken bestuurders tot nu toe gezwegen. En nog steeds wil Engelen niks zeggen, behalve dit: ‘Het zwijgen valt me zwaar, ik heb als bestuurder openheid altijd erg belangrijk gevonden, maar de afspraak is dat ik over het aftreden niks mag zeggen, en dat ga ik ook nu niet doen.’

Het gevolg, een voortgaande geruchtenmachine, neemt hij op de koop toe. Het wemelt van de scenario’s: dat de bestuursstijl van Engelen onverenigbaar is met die van zijn twee collega’s in het college van bestuur. Dat het rectoraat hem te zwaar viel. Dat Engelen een andere koers wilde varen in het hoofdpijndossier van de honours academy. Botsende karakters in het driekoppig college van bestuur. En dit is nog maar een greep. Engelen gaat op geen van de geruchten in. Als mooiste gerucht wijst hij op de vernielingen aan het Erasmusgebouw en in de UB, waar een steen precies door de ruit ging waar de grote poster van Engelen hing. ‘Dat zou een dreigement zijn, waarvoor ik zou zijn gezwicht.’

Ooit zal het uitkomen, denkt historicus Engelen. ‘De geschiedenis leert dat de waarheid altijd aan het licht komt.’ Behalve aan een nieuw handboek over historische demografie gaat Engelen (65 jaar) de drie jaar die hem aan de universiteit nog resten, wijden aan de literatuur. De voormalig rector heeft een hele reeks historische jeugdboeken op zijn naam staan, nu werkt hij in zijn eigen tijd aan een ‘echte roman’. De titel is er al: Marathon. Engelen is fervent duurloper en wil in 2016 in Lissabon zijn debuut maken als marathonloper. ‘Het boek gaat over een man die tijdens het lopen zijn leven overdenkt, dan is het goed in elk geval zelf een keer die afstand te hebben gelopen.’

Hartverwarmend
Hoe hij de kerstdagen doorbrengt? Met bezinning, goede gesprekken met familie en vrienden, met hardlopen en met lezen. Wie nog een leestip zoekt voor de kerst, beveelt hij de debuutroman aan van David van Reybrouck (Slagschaduw), de man die hem bovendien herinnert aan zijn mooiste moment in het rectoraat, de opening van het academisch jaar afgelopen september waarbij Van Reybrouck de rede uitsprak. De auteur complimenteerde de rector met de hartverwarmende sfeer die hij aantrof aan de universiteit. ‘En zo is het, hartverwarmend. Dat bleek de afgelopen maanden ook uit de talloze mails, brieven en telefoontjes waarin mensen van de universiteit mij hebben bedankt voor wat ik als rector heb gedaan en hun steun hebben uitgesproken. Daar ben ik iedereen zeer dankbaar voor.’

Heeft hij gezien die steun niet heel veel mensen teleurgesteld door voortijdig af te treden als rector? Verdient die massale steun geen open weerwoord van Engelen, en is verantwoording niet sowieso een houding die een goed bestuurder past? Engelen gaat er niet op in. Nog niet. Zal zijn roman over drie jaar een tipje van de sluier oplichten? Wie weet, zegt hij.

Het zou mooi zijn, fictie die de verlichting brengt die het leven van alledag niet kan bieden – een fijne kerstboodschap. / Paul van den Broek