Het aantal eboladoden in West-Afrika blijft maar oplopen, zonder dat hulpverleners er vat op lijken te krijgen. Hoe erg is de situatie, en wat kan er aan gedaan worden? Tropenarts Koos van der Velden van het Radboudumc vertelt er vanmiddag in het Actualiteitencollege over. ‘Sierra Leone staat op instorten.’

De ebola-epidemie raast nu al enkele maanden over West-Afrika, zonder dat het einde in zicht lijkt. Hoe het komt dat voorgaande ebola-epidemieën redelijk snel uitdoofden en deze niet, weet niemand. ‘Dat is een raadsel’, zegt Van der Velden. ‘Het kan zijn dat het nu om dichtbevolkte gebieden gaat, of dat de mensen in relatief slechtere conditie zijn. Of dat we gewoon pech hebben. We hebben ook geen idee waar in de epidemische curve we nu zitten, en of het nog lang gaat duren.’

Wat in ieder geval niet lijkt te helpen, zijn de begrafenisrituelen die de bevolking in bijvoorbeeld Siërra Leone er op nahoudt. ‘Het is daar gebruikelijk om de doden te kussen en te wassen. Dat is nu natuurlijk levensgevaarlijk. Daarom begraven de hulpverleners de eboladoden vaak direct. Er gaan nu echter geruchten dat zodra de hulpverleners weg zijn, de lokale bewoners de lijken alsnog opgraven en hun rituelen uitvoeren.’

Amerikanen
Ondertussen takelen Sierra Leone en Liberia steeds verder af – terwijl ze nog niet eens volledig hersteld waren van de recente burgeroorlogen aldaar. De situatie wordt met de dag nijpender, aldus Van der Velden. ‘Sierra Leone is nog niet volledig ingestort, maar zit daar wel tegenaan. Als je er kritisch naar kijkt, zie je dat het bestuur van het land praktisch is overgenomen. De zevenduizend Amerikaanse hulpverleners in het land geven daar nu bijvoorbeeld leiding aan de gezondheidszorg.’

Het sturen van meer hulpverleners is volgens Van der Velden het enige wat we kunnen doen. ‘Al besef ik dat dat voor hen een enorm risico is. Het werk dat zij daar moeten doen is levensgevaarlijk en loodzwaar. Maar dat is wat mij betreft de enige oplossing. Er zijn nu Europese afspraken dat ieder land voor een periode van vijf maanden tweehonderd hulpverleners ter beschikking stelt.’

‘Het enige wat nu echt goed gereld is, zijn de financiën’, zegt Van der Velden. ‘De Wereldbank heeft aangegeven alle kosten voor de hulpverlening op zich te nemen. Dus daar hoeven we ons geen zorgen meer over te maken. Over de rest voorlopig nog wel.’ /Tim van Ham

UPDATE: Het Actualiteitencollege duurt vandaag van 12.45 uur tot 13.30 uur en vindt niet zoals gebruikelijk plaats in de hal van het Erasmusgebouw, maar in CC 3 (Collegezalencomplex). Deelname is gratis.