Het is vierhonderd jaar geleden dat het Vaticaan de schriften van astronoom Nicolaas Copernicus veroordeelde. Voor de Nijmeegse sterrenkundigen, theologen en wetenschapshistorici reden om een symposium te organiseren. Met als speciale gast de astronoom van de paus.

Twintig jaar geleden is de eerste planeet ontdekt in een baan om een andere ster dan de zon. Inmiddels is duidelijk dat bijna elke ster in ons melkwegstelsel planeten om zich heen heeft draaien. Astronomen doen daarnaast serieus onderzoek naar buitenaards leven. En stellen zichzelf voorzichtig de vraag of er misschien meerdere heelallen zijn.
Het symposium ‘Van de Copernicaanse revolutie tot onze moderne visie op het heelal’ laat zien hoe de sterrenkunde vanaf Copernicus ons wereldbeeld – of beter: ons beeld van het universum – heeft veranderd. ‘De sprekers zijn allemaal topwetenschappers’, zegt organisator en hoogleraar Sterrenkunde Heino Falcke. Onder hen zijn Alessandro Morbidelli van de Observatoire de la Côte d’Azur en sterrenkundigen van de Nijmeegse en de Leidse universiteit. Speciale gast is Guy Consolmagno, de sterrenkundige van de paus.

Buren
Vierhonderd jaar nadat het Vaticaan de schriften van de astronoom Nicolaas Copernicus veroordeelde, komt Consolmagno vertellen waarom zijn werkgever aan sterrenkunde doet. En ook serieus aan sterrenkunde doet. Het Vaticaan heeft twee observatoria, eentje bij het zomerpaleis van de paus buiten Rome en eentje in Tucson, in de Amerikaanse staat Arizona.

‘Astronomie en geloof gaan over dezelfde fundamentele vragen’

De telescoop van de paus in Arizona mag er zijn, weet Falcke. Hij is er zelf geweest, want ook zijn afdeling verricht op die berg waarnemingen. ‘Soms ga ik ’s nachts, als we even geen waarnemingen hebben, een babbeltje maken met de buren van het Vaticaan. Dan praat ik met een van de jezuïeten daar. Zij hebben natuurlijk ook niks te doen als het weer slecht is. De laatste keer dat ik er was, waren ze op zoek naar asteroïden die mogelijk gevaarlijk kunnen zijn voor de aarde. Daar schrijf je niet veel wetenschappelijke artikelen over, want zoiets kost heel veel tijd, maar het is natuurlijk wel belangrijk dat het gebeurt.’

Voor Falcke is het niet vreemd dat strenggelovigen óók astronomen zijn. Zelf bestijgt hij op zondag ook soms de kansel als lekenpredikant van de protestantse kerk in zijn gemeente. ‘Astronomie en geloof gaan over dezelfde fundamentele vragen: hoe is de wereld tot stand gekomen en hoe zit het heelal in elkaar? Toen ik een kind was, wilde ik heel graag weten wat er achter de hemel was, en wat dáár achter was en wat dáár dan weer achter. Dat speelt denk ik wel een rol: dat je als astronoom en als theoloog soms verder durft te denken dan de leek doet.’

Maandag op Voxweb: een interview met Guy Consolmagno, astronoom van de paus.

Het symposium is gratis en vindt plaats op 9 december in het Linnaeusgebouw, naast het Huygensgebouw (Room LIN1). Iedereen is welkom. Inschrijven kan via https://www.ru.nl/imapp/contact/registration-form/.