Thomas gebruikte als kind veel drank en drugs. Totdat hij naar Nijmegen verhuisde om te gaan studeren. Toen gooide hij het roer om: sindsdien gebruikt hij geen druppel of grammetje meer. ‘Het was onwerkelijk om mee te maken hoe een verslaving werkt.’

‘Veel medestudenten hebben mij leren kennen als iemand die niet drinkt. Mensen gaan er dan vaak automatisch vanuit dat ik nóóit heb gedronken. Niets is minder waar.

Ik begon met alcohol te experimenteren toen ik een jaar of tien was. Dat begon onschuldig, met kleine beetjes. Op m’n dertiende ben ik voor het eerst stomdronken geworden – toen moest ik overgeven thuis. Mijn ouders waren niet echt boos, wel moest ik zelf de wc schoonmaken.

De wijk waar ik in opgroeide, was niet echt een slechte wijk, maar die lagen er wel omheen. Sommige van mijn vrienden woonden daar. Een van hen had een wietplantage thuis; zijn ouders zaten af en aan in de bak. We voetbalden wat, hingen op straat, verveelden ons. Toen begonnen we te drinken.

Op jonge leeftijd ging ik al mee stappen met mijn oudere broer. Die had dan weer een vriend die zestien was en bier kon halen bij de bar. Maar vaak kwamen we al stomdronken in het café aan, anders werd zo’n avond veel te duur. Dan stond ik alleen nog maar kokhalzend met een biertje aan de bar.

Impulsief

Ik weet niet wat mij naar de drank trok. Er waren geen duidelijke redenen voor. Mijn ouders zijn gescheiden maar daar heb ik nooit enorme problemen mee gehad. Het moet mijn karakter zijn. Ik ben erg impulsief. Als ik ergens voor ga, ga ik er helemaal voor. Zo ben ik nog steeds, alleen nu op andere vlakken. Ik ben bijvoorbeeld obsessief bezig met sport.

Toen ik een jaar of 13 of 14 was kwam er ook drugs bij. Ik zat toen op het gymnasium en we blowden veel. Een tijd lang gebruikten we elk weekend harddrugs. Xtc, LSD, allerlei designerdrugs. We vonden het leuk om alles een keer uit te proberen, werkten de hele lijst af.

In de pauze konden we het alleen maar hebben over drugs. Hoe we de ervaring van het vorige weekend vonden, en wat we het komende weekend allemaal wilden gaan doen. Met sommige klasgenoten kon ik goed opschieten, maar die wilden niet meer bij ons zitten, omdat we het over niets anders hadden.

Tijdens schooltijden bleven we van de harddrugs af. Wel gingen we in de pauze vaak naar Gall & Gall. Dan kochten we een fles sterke drank en probeerden die met z’n drieën leeg te drinken. Dan zaten we daarna ladderzat in de klas. We wisten goed bij welke docent je dat kon maken, en bij wie niet.

Nablijven

Gelukkig heb ik een goed stel hersens, en haalde ik altijd goede cijfers. Terwijl ik heel veel gespijbeld heb. Ik vond het ook leuk om ruzie te maken met docenten, om uit te zoeken hoe ver ik kon gaan. Als ik moest nablijven, kwam ik gewoon niet. Wat kun je dan nog als docent?

Ik ben regelmatig op gesprek geweest bij de conrector. Hij heeft mij nog geprobeerd van school te sturen. Zo ver kwam het niet. Wel moest ik een intentieverklaring tekenen, dat ik mij zou gedragen. Met de maatschappelijk werkers op school ben ik nooit in contact geweest. Mijn cijfers waren goed, dus andere leerlingen kregen voorrang, denk ik.

Cocaïne is een drug met status, die je bijvoorbeeld veel in films tegenkomt, maar vond ik saai. Mijn vrienden en ik waren op zoek naar de meest intense ervaringen. Die kregen we door drugs te combineren. LSD met lachgas bijvoorbeeld. Of we gebruikten na een feest met xtc nog ketamine, zonder te gaan slapen. De afters waren vaak bij vrienden en zo was je het hele weekend bezig.

Hallucinaties

Het is moeilijk te omschrijven welke gevoelens drugs kunnen oproepen. Ik heb hallucinaties meegemaakt waarin ik uit mijn eigen lichaam trad, ik voelde niks meer. Met andere drugs werden we paranoïde. Dan dachten we dat iedereen drugs gebruikte, permanent, ook de caissières in de supermarkt. Of we zagen overal politie opduiken. Elk busje dat voorbijreed – wij weer rennen.

Hoe gek het ook klinkt, maar wij vonden zelf ons drugsgebruik nog best verantwoord. We lieten onze drugs altijd testen. Ik heb op een enkele keer na nooit drugs gebruikt zonder de samenstelling te laten controleren. Ook zochten we altijd op wat de effecten waren van drugs. Dat zochten we op in wetenschappelijke literatuur. Ik heb bijvoorbeeld nooit GHB gebruikt – veel te riskant. En we schreven altijd op wat we hadden genomen en zorgden dat we genoeg water dronken.

Toch verloor ik op een gegeven moment de controle. Ik heb kortstondig, in twee verschillende periodes van één of twee weken lang, elke dag speed gebruikt. Het was heel onwerkelijk om te ervaren hoe snel je verslaafd kunt raken. Als speed is uitgewerkt, wil je eigenlijk meteen meer.

Mijn vrienden zaten in hetzelfde schuitje. We zijn toen collectief gestopt met speed. Ik ben toen samen met een vriendin gaan wandelen om de speed in een openbare prullenbak te gooien. Toen we daarna een milkshake aan het drinken waren bij de McDonald’s, besloten we terug te lopen naar die prullenbak, omdat we toch weer wilden gebruiken. Ook heb ik weleens honderd gram door de wc gespoeld.

Nieuwe interesses

Nadat ik op kamers ging in Nijmegen en uit mijn oude omgeving stapte, kwam ik al snel op het idee om helemaal te stoppen met drank en drugs. Ik wilde de controle terugnemen over mijn leven en mijn eigen keuzes maken.

Dat was ook onder invloed van alles wat de universiteit te bieden had. School vond ik niet uitdagend, maar hier werd allerlei interessant onderzoek gedaan. Er zijn zo veel verschillende studies. Ik vond nieuwe interesses, die een alternatief boden voor het leven dat ik daarvoor leidde. Ik ging bijvoorbeeld bestuurswerk doen.

Ik nam afstand van mijn oude vrienden. Ik dacht: als ze me uitnodigen voor iets waar drugs wordt gebruikt, zeg ik gewoon nee. Er kwam binnen die groep ook niks voor in de plaats. Waar draait vriendschap dan om? Ons enige raakvlak, wat ons bond, was drugs. Inmiddels zijn ze verdwenen uit mijn leven. Van sommigen weet ik dat ze bij verslavingszorg terecht zijn gekomen. Eén jongen heeft last van psychoses en probeert zelfs euthanasie te krijgen.

Ik gebruik nooit meer, geen drank en geen drugs. Het grappige is dat het voor eerstejaarsstudenten omgekeerd is. Die komen op de universiteit en gaan op kamers, en ervaren voor het eerst vrijheid. Die gaan helemaal los. Het is misschien misplaatst, maar ik vond dat tijdens de introductie echt kinderachtig, maar ook wel koddig om te zien. Ik deed zo toen ik twaalf was.

Sneller volwassen

Ik ben aan het einde van mijn studie en tevreden met mijn leven. Ik ben blij met wie ik ben, sta fysiek en mentaal sterk in mijn schoenen. Als je me vraagt of ik het anders zou doen als ik nu weer tien jaar oud was? Nee, ik zou alle ervaringen voor geen goud willen missen. Ik weet niet waarom, maar ik heb het gevoel dat die mij in staat stellen om beter te weten wat ik wel en niet wil. Daarin ben ik wat sneller volwassen geworden.

Iets wat ik nu bijvoorbeeld niet meer doe, is tot laat in de nacht feesten. Als iemand zijn verjaardag viert, ben ik om tien uur weg. Ik wil niet tussen de dronken mensen staan. Dat is alleen leuk als je zelf ook dronken bent. Feesten zonder dronken te worden, dat gaat er bij mij gewoon niet in. Een paar biertjes drinken, dat kan ik niet. Het is alles of niets.

Bovendien: als ik een biertje zie staan, denk ik: die wil ik opdrinken. Dat zit in mij. En hetzelfde geldt voor drugs. Als iemand een zakje speed zou laten vallen, zou ik de het oprapen en misschien nog wel gebruiken ook.

Met mijn ouders heb ik nog altijd een goede band. Ze weten wel van mijn geschiedenis, maar ik praat er nooit zo uitvoerig over zoals nu. Af en toe laat ik terloops wel iets vallen. Ook toen ik nog gebruikte hebben ze wel flarden meegekregen.

Maar daar hebben ze zich nooit grote zorgen over gemaakt – dat zit niet in hun karakter. Ze zaten er niet bovenop. Terwijl ik denk: misschien had ik het wel anders gedaan, als ouder. Maar of dat beter was geweest? Dan was ik misschien van huis weggelopen en ingetrokken bij vrienden, die fulltime aan de drugs zaten. Wie weet hoe het dan was afgelopen.’

Thomas is een gefingeerde naam. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.