Studenten met een functiebeperking kunnen alle hulp krijgen tijdens hun studie, maar wat als ze gaan solliciteren? Op de universiteit krijgen ze nu óók hulp bij het vinden van een eerste baan. Opdat ze niet achter de kassa belanden bij Albert Heijn, maar een baan vinden op niveau.

Toen ze van haar loopbaanbegeleider te horen kreeg dat er een speciaal traject is om studenten met een functiebeperking te helpen aan een eerste baan, krabde Maaike zich wel even achter de oren. ‘Ik ben toch niet beperkt?’, was haar eerste gedachte. ‘Een naar woord vind ik dat trouwens, beperkt.’

Ze zat om de tafel met haar loopbaanadviseur Elke Schrijen omdat ze al jaren last had van een sociale-angststoornis en daar problemen van ondervond tijdens haar studie. ‘De nachtmerries waren het ergst. Maar ik had tijdens tentamenperiodes ook last van slapeloosheid, flauwvallen, hyperventilatie…’ Het label ‘functiebeperking’ had Maaike echter nog niet eerder op zichzelf geplakt – in ieder geval niet op zo’n concrete manier.

Toekomstige werkgevers

Toch was de masterstudent, die liever anoniem blijft, blij dat ze kon deelnemen aan het traject. Het duurde niet lang meer voordat ze moest gaan solliciteren, en dus werd het tijd om na te gaan denken over welke baan bij haar zou passen én hoe ze toekomstige werkgevers zou kunnen overtuigen dat zij een geschikte werknemer is.

‘Je hoeft je als sollicitant niet altijd te schikken naar de vacatures die er zijn’

Na de gesprekken met Schrijen kwam ze zo ook in contact met Jeroen van den Hoven, die namens de Radboud Universiteit studenten met een functiebeperking helpt met solliciteren. Maaike: ‘Van hem kreeg ik te horen dat je in een zoektocht naar een baan je niet altijd hoeft te schikken naar de vacatures die er zijn, maar dat het ook anders kan. Dat werkgevers de juiste omstandigheden creëren voor hun werknemers. Zo had ik er nog nooit tegenaan gekeken.’

Sinds vorig jaar heeft ze een baan. ‘Het programma heeft dus nut gehad.’

Achter de kassa

Het project Career Services voor studenten met een functiebeperking is bijna twee jaar geleden van start gegaan (zie kader onderaan dit artikel). Een van de initiators is loopbaanadviseur Elke Schrijen. ‘Ik merkte dat studenten met een functiebeperking extra moeite hadden om de stap op de arbeidsmarkt te maken. Zij weten heel goed wat ze allemaal niet kunnen, maar minder waar ze wél goed in zijn.’ De regelgeving waar werknemers met een functiebeperking op kunnen terugvallen is bovendien complex en bij velen niet bekend, geeft Schrijen aan, terwijl die er niet voor niets is.

Van den Hoven werd daarom, als medewerker van Team Participatie (onderdeel van Dienst Personeel en Organisatie), toegevoegd aan het team met loopbaanadviseurs. Zijn taak: onderzoeken of de universiteit iets voor studenten met een functiebeperking kan betekenen in het kader van de Participatiewet. Dat kan door het helpen van het vinden van een eerste baan op de universiteit, maar ook daarbuiten. ‘Eigenlijk zeggen we als samenleving: we helpen je tijdens de studie, maar zoek het daarna maar uit. Ga maar achter de kassa zitten bij de Albert Heijn. Tijdens de studie kan je coaching krijgen, je kunt naar de studentdecanen. Maar daarna?’

Zorgen wegnemen

De universiteit springt nu in dat gat. Van den Hoven: ‘We pakken onze verantwoordelijkheid. Iedereen zou een goede werkplek moeten krijgen, want werken geeft voldoening.’ En dat betekent dus níet dat de academicus-met-beperking achter de kassa belandt, maar een baan vindt op niveau. En ja, veel studenten hebben daarbij een steuntje in de rug nodig.

De werkzaamheden in het project zijn divers, en verschillen per student. Sommige studenten hebben moeite met bepalen welke functies bij hen als persoon passen, anderen weten niet welke rechten zij hebben of hoe je een sollicitatiegesprek voert. Maar het gaat verder dan dat: soms pakt iemand van Student Support zelfs de telefoon op om potentiële werkgevers te bellen.

‘Stel dat jij psychisch ziek bent. Ga je dat dan tijdens je eerste sollicitatiegesprek vertellen?’

Waarom het belangrijk is dat iemand dat voor de student doet? ‘Stel dat jij psychisch ziek bent. Ga je dat dan tijdens je eerste sollicitatiegesprek vertellen? Waarschijnlijk niet, want dat schrikt af. Ik kan daar van tevoren met een werkgever over praten en zorgen wegnemen. Wat kan hij doen om de student een goede, duurzame plek te bieden? En op welke regelgeving kunnen ze terugvallen?’

Werkgevers kunnen immers onder de Participatiewet, die in 2015 de Wet werk en bijstand verving, op financiële tegemoetkomingen rekenen bij het aanstellen van werknemers met een functiebeperking. ‘Maar’, zegt Van den Hoven daar snel achteraan, ‘dat moet natuurlijk nooit de motivatie zijn.’ Wat óók onder de Participatiewet valt, is dat grote bedrijven en organisaties verplicht worden om een aandeel mensen met een beperking in dienst te nemen. ‘Ook dat moet niet de reden zijn voor werkgevers om aan te kloppen. Maar het maakt ons wel extra interessant.’

Persoonlijk

Een andere student die aanklopte voor hulp was Iris (30). Na haar afstuderen kreeg zij te maken met een burn-out, en daarnaast kampte ze met een posttraumatische-stressstoornis. Door die psychologische problematiek zit ze in de wajong en heeft ze te maken met een urenbeperking. ‘Op dit moment kan ik 0.7 fte werken, maar de prognose is dat ik in de toekomst fulltime aan de slag kan.’

Voor Iris is het belang van de begeleiding die zij kreeg niet te onderschatten. ‘Mijn kans op het vinden van werk op niveau binnen mijn vakgebied stond of viel met die hulp. Ik weet niet of dat anders gelukt was.’ Via Van den Hoven, die korte lijntjes heeft met het Radboudumc, is zij sinds kort als onderzoeker werkzaam op een (niet nader te noemen) afdeling in het ziekenhuis. Daarnaast werkt ze een dag in de week bij een farmacologisch bedrijf.

Haar leidinggevenden weten van de psychische problematiek die Iris met zich meedraagt. Verder houdt ze die vooral voor zichzelf. ‘Het is persoonlijk. Als je eenmaal een band opbouwt met collega’s, dan is het iets wat ik zou kunnen vertellen. Maar mijn beperking is niet mijn identiteit.’