Hoogleraar Amerikanistiek: ‘Een wake-up call’
-
Foto: Auke Roos
Voorafgaand aan de mede door hem georganiseerde Election Night in LUX hoopte Hans Bak op Clinton als nieuwe president. Na een slapeloze nacht likt de hoogleraar Amerikanistiek de wonden. ‘Er rust een exorbitant zware last op de schouders van Trump.’
De eerste reactie is er een van diepe teleurstelling en ontsteltenis na de hooggespannen verwachting dat we met Hillary Clinton een eerste vrouwelijke president in het Witte Huis zouden krijgen, met grote ervaring in het politieke en bestuurlijke systeem, indrukwekkende internationale kennis van zaken, en een visie voor een Amerika waarin ik me persoonlijk herken en graag thuis voel.
In plaats daarvan komt er nu in januari een zakenman met een bedenkelijk track record en zonder enige politieke ervaring aan het roer van (nog steeds) ’s werelds machtigste democratische natie. Hoe en in hoeverre hij zijn boude en soms mensonterende uitspraken over bijvoorbeeld vrouwen, minderheden, migranten en vluchtelingen zal vertalen in concrete politiek valt te bezien. Trump speelde in zijn campagne in op de grote boosheid en ontevredenheid van een zich bedreigd voelend (vooral blank mannelijk) Amerika, en heeft beloften en toezeggingen gedaan (een muur op de grens met Mexico; miljoenen banen voor Amerikanen) waarvan het uiterst onzeker is of hij ze zal kunnen waarmaken.
Diep verdeeld Amerika
Hij neemt het leiderschap op zich van een tot op het bot verdeeld Amerika, waarvan de breuklijnen nog lang diepe sporen zullen trekken. Al met al neemt hij een exorbitant zware last van politieke, menselijke en morele geloofwaardigheid op zijn schouders. Veel zal afhangen van het team van experts en adviseurs waarmee hij zich zal omringen, en of hij bereid is zijn grote en schijnbaar onstuitbare ego in te tomen. Mogelijk wordt de soep niet zo heet gegeten als hij is opgediend. Hij wil een president zijn voor alle Amerikanen. Of alle Amerikanen hem als president zullen accepteren, blijft vooralsnog een grote vraag, zeker als ik luister naar de eerste reacties van Amerikaanse vrienden op sociale media.
Hoe dan ook staan er grote zaken op het spel, zowel voor Amerika als Europa en de wereld. Binnen Amerika zullen de Republikeinen, zeker nu ze ook de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat hebben behouden, proberen de erfenis van Obama teniet te doen, of het nu gaat om het zorgstelsel (Obamacare), de (in vergelijking clemente) immigratiepolitiek, of het wapenbezit. Maar vooral verontrustend is de gedachte dat de Republikeinen conservatieve benoemingen kunnen doen van rechters in de Supreme Court, waardoor langetermijneffecten op het gebied van grote ethische vraagstukken als abortus en euthanasie (om er maar twee te noemen) beklonken kunnen worden die emancipatie en vooruitgang jaren terugzetten.
Gevolgen voor Europa
Voor Europa en de wereld treden mogelijk belangrijke effecten op: zal de nieuwe president de aloude alliantie met Europa serieus blijven nemen óf erop staan dat Europa nu zijn eigen veiligheidsboontjes maar eens moet doppen, zonder de vanzelfsprekende Amerikaanse bescherming en met flinke investering in de eigen defensie? Wat blijft er over van de zwaar bevochten internationale verdragen op het gebied van handel of klimaatbeheersing? Is hij in staat om de spanning met Rusland en China beheersbaar te houden, of stelt hij zich internationaal ook op als de grote boeman en agressor die hij leek te zijn tijdens zijn campagne? En wat blijft er over van Amerika als hoeder van mensenrechten, vrijheid en democratie?
Ik lees de uitslag, net als velen, vooral ook als een wake-up call van het soort dat we in Nederland hebben gezien met het Oekraïne-referendum en in Europa met de Brexit – als expressie van boosheid en een gevoel van onvermogen van een groot segment kiezers en burgers dat zich buitenspel gezet voelt, en nu gezien en gehoord wil worden. Laten we hopen dat het democratische politieke bestel, in Europa en de VS, een taal (her)vindt waarmee die boze en verongelijkte burger bereikt en overtuigd kan worden – maar dan een taal die getuigt van waardigheid, respect, mededogen en menswaardigheid, een taal die ik de aanstaande president van de VS nog niet heb horen spreken. / Hans Bak
Irene Burki schreef op 9 november 2016 om 16:04
Beste Hans Bak, als u spreekt van waardigheid, respect, mededogen en menswaardigheid, zijn dat nu juist de waardes die door de upper ten met voeten getreden worden. Noem het allemaal maar op, de bejaardenzorg, frauduleus. de uitstapjes van hoge heren, frauduleus. De de bouwsector frauduleus. Wat komt er de laatste jaren allemaal aan het licht, te gek voor woorden. Beloftes die door de regering gedaan worden. Enz. Dit alles bij elkaar zorgt er toch voor dat het volk een andere richting op wil. De mensen met een goede baan en daarbij een goed inkomen, die hoor je niet klagen, nee, die hebben met dit alles niets te doen. De super hoge bonussen, bedragen die het gewone volk niet kan bevatten. Nee, het is goed zo, laat de andere kant maar eens spreken en regeren. Of het anders word weet ik niet, maar misschien wel beter.
Jos Bekkers schreef op 9 november 2016 om 17:55
De wake up call is terecht. Tegelijker tijd geeft de reactie aan hoe groot de afstand is tussen de mensen die de politiek rationeel benaderen en de mensen die kiezen op basis van gevoelens (vaak negatieve).
De verstandige politici (van welke stroming dan ook) kunnen rationele oplossingen aandragen wat ze willen (en dat moeten ze ook blijven doen), daarmee bereik je echter deze groeiende groep kiezers niet. Mede onder invloed van de internet revolutie waardoor iedereen overstelpt wordt met informatie en meningen en raken kennelijk een deel van de mensen de weg kwijt.
De angst en ontevredenheid maakt dat mensen niet meer op rationele gronden kiezen en hun vlucht nemen naar politici die dezelfde taal lijken te spreken, maar in feite een eigen agenda hebben: eigen macht. Eigenlijk in alle westerse landen zie je dit opkomen en zie je dat de politiek geen antwoord heeft hierop. Ik heb het antwoord eerlijk gezegd ook niet. Ik vrees de maatregeken die figuren als Trump, Wilders en Le Pen gaan nemen als hun machtbasis in gevaar komt en ze die willen behouden.
rationele mensen aller landen verenigd u en gebruik uw keacht om een passende reactie te bedenken.
Churchill schreef op 9 november 2016 om 19:48
Even een vrije vertaling van je reactie: “als je het niet met mij eens bent dan ben je dom”.
Je zult waarschijnlijk vandaag nog een baan in de media aangeboden krijgen, want dit is exact wat zij doen en zoeken in een journalist. Zie mijn reactie op het andere artikel hier op vox.
Mathijs Noij schreef op 10 november 2016 om 07:58
Beste “Churchill”,
Wij moeten reacties eerst goedkeuren – dat is gisteravond niet gebeurd. Je tweede reactie beschouw ik daarom maar even als niet verzonden.
Groet, Mathijs
Cary van de Burgt schreef op 9 november 2016 om 18:55
Er wordt terecht gewezen op een wake up call en gerefereerd aan de Brexit, het Oekraïne referendum en de verkiezing in de VS als een uiting van boosheid van de vox populi. Maar wat mij opvalt is , dat deze boosheid handig uitgebuit wordt door mensen, die zelf ook deel uitmaken van een sociale elite, vaak uit de businesswereld, zoals met Trump duidelijk het geval is. De agenda van deze elite is, nadat zij het volk achter zich heeft gekregen helemaal niet gericht op het verbeteren van de omstandigheden van hun kiezers, maar op het nog verder opkrikken van hun eigen positie en die van hun vriendjes. Je hoeft hiervoor alleen maar te kijken naar de belastingplannen van de President elect, waarbij de rijkste 1% het meest profiteert. Als het boze volk hier achter komt is het helaas te laat.
R. schreef op 10 november 2016 om 11:31
“De eerste reactie is er een van diepe teleurstelling en ontsteltenis na de hooggespannen verwachting dat we met Hillary Clinton een eerste vrouwelijke president in het Witte Huis zouden krijgen, met grote ervaring in het politieke en bestuurlijke systeem, indrukwekkende internationale kennis van zaken, en een visie voor een Amerika waarin ik me persoonlijk herken en graag thuis voel.”
Ik weiger verder te lezen, dit is simpelweg fout, als jij als americanoloog concludeert dat Hillary een visie heeft voor amerika, man ik weet niet waar ik moet beginnen.
Onder Hillary en Obama is het aantal dronestrikes drastisch toegenomen, (foreign afairs eh), uit gelekte documenten van het pentagon is gebleken dat deze 90% niet het beoogde doelwit raken. (https://theintercept.com/drone-papers/firing-blind/)
Hillary heeft miljoenen geaccepteerd van banken, Koch brothers, the foundation, man die vrouw is corrupter dan alle bankiers in wallstreet bij elkaar opgeteld. (https://www.opensecrets.org/politicians/contrib.php?cid=N00000019&cycle=Career)
Even wat opheldering hier zie je Time warner in de lijst staan, Time warner is eigenaar van CNN, CNN host een van de debates in de primaries.. Dat noemen ze ‘conflict of interest’ en in amerika noemen ze dat ‘business as usual’.
Hillary is zo populistisch als onze Geert, niets authentieks aan, een visie die ze sterk aanhoudt ontbreekt volledig. eerst is ze tegen gay mariage(obama trouwens net zo) dan is ze ineens voor gay mariage.
Godnondeju je hebt de naam Bernie Sanders niet 1x genoemd in dit artikel, hij is de kandidaat die moest winnen, met een visie, met hersencellen die werken, met integeriteit en CNN heeft hem actief geboycot (zie data over airtime besteed aan de campagnes van de kandidaten, politico heeft die data vast wel).
Hoe kun je al deze zaken missen en jezelf expert noemen. Mensen, Goeiemorgen!
Noud schreef op 6 december 2016 om 15:58
Beetje makkelijk om alle narigheid weer af te schuiven op de boze blanke mannen. Mag ik je er aan herrinneren dat er meer blanke vrouwen op Trump hebben gestemd dan Hillary?