Zien we daar nu de beroemde foto van het zwarte gat in de nieuwe kerstfilm van Netflix? Jazeker, en ook hoogleraar Sterrenkunde Heino Falcke is een paar seconden in beeld. 'Met alle bezuinigingen is het goed om te zien dat de Nederlandse wetenschap impact heeft tot in Hollywood.'

“Leuk, papa komt in een kerstfilm met Lindsay Lohan!” Dat bericht stuurde een van de kinderen van Heino Falcke in de familieapp, die terstond ontplofte.

‘Ik dacht, wat heb ik nu weer gedaan?’, zegt Falcke lachend. ‘Daarop stuurde iemand het fragment door.’

Our Little Secret is de naam van de nieuwe romcom in kwestie, die op Netflix te zien is. In de film zijn twee wrokkige exen veroordeeld tot een ongemakkelijke kerst, wanneer ze erachter komen dat hun nieuwe partners broer en zus zijn.

Onder andere Lindsay Lohan en Ian Harding maken deel uit van de cast. De kritieken zijn niet overweldigend – op IMDB krijgt de film een gemiddelde rating van 5.7 op 10.

Notre-Dame

Gedurende enkele seconden maakt de Nijmeegse hoogleraar Sterrenkunde Heino Falcke zijn opwachting in de film. Er worden beelden getoond van de onthulling van de foto van het zwarte gat, die plaatsvond in 2019. De hoogleraar staat achter een katheder in de Europese Commissie en zegt ‘this is the first ever image of a black hole’, achter hem verschijnt de beroemde foto op een groot scherm.

‘Volgens de makers van de film is de foto van zwarte gat dus een van de belangrijkste momenten van 2019’

In de film is het fragment onderdeel van een reeks belangrijke momenten die zich tussen 2014 en 2024 hebben afgespeeld: een tijdreis om twee delen van de film met elkaar te verbinden. Onder andere de brand in de Notre-Dame (2019), de kroning van Koning Charles (2023) en de WK-winst van Argentinië in 2022 zijn in het overzicht te zien. ‘De foto van het zwarte gat is volgens de makers van de film dus een van de belangrijkste momenten van 2019’, zegt Falcke. ‘Dat is wel opvallend, en een beetje grappig.’

Niet echte stem

Voor het gebruik van de beelden is geen toestemming gevraagd aan de hoogleraar of aan de Event Horizon Telescope, het wereldwijde netwerk van radiotelescopen dat zwarte gaten fotografeert. ‘Als je goed kijkt, dan zie je dat er geen bewegend beeld is gebruikt, maar een foto van de persconferentie. Wellicht is het een rechtenvrij beeld dat de makers gratis konden vinden.’

Ook is in het fragment niet de echte stem van Falcke te horen. ‘Ik heb die zin wel degelijk gezegd, maar in de film spreekt iemand anders hem uit – een stemacteur of AI, dat weet ik niet. Vermoedelijk wilden de producenten geen geld betalen voor een echt fragment van de persconferentie. Maar als ze het gevraagd hadden, hadden ze het natuurlijk wel mogen gebruiken.’

Falcke is blij dat de nieuwste wetenschappelijke inzichten over zwarte gaten op deze manier hun weg hebben gevonden naar het witte doek. ‘In Interstellar, een film uit 2014, werd nog een vorige, ouderwetse simulatie van een zwart gat gebruikt. De kleur van het zwarte gat was toen nog donkerder. Deze film helpt om het beeld dat mensen hebben van zwarte gaten te veranderen.’

Hollywood

Bij de presentatie van de foto van het zwarte gat, in 2019, ging de foto de wereld over. Naar schatting hebben 4,5 miljard mensen de foto gezien. ‘Al zeg ik er altijd bij dat 4 miljard mensen de foto daarna wellicht meteen weer vergeten zijn’, zegt Falcke. ‘Toch lijkt de foto een snaar te hebben geraakt bij mensen. Dat is niet vanzelfsprekend in de wetenschap. Met alle bezuinigingen is het goed om te zien dat de Nederlandse wetenschap impact heeft tot in Hollywood.’

Door de verschijning in de Netflix-film lijkt de allereerste foto van het zwarte gat nu definitief onderdeel te zijn geworden van de popcultuur. Zo was de foto ook onderdeel van tentoonstellingen in het Valkhofmuseum en museum Boerhaave in Leiden, en duikt het zwarte gat volgens Falcke ook steeds meer in schilderijen op. ‘Op Netflix staat overigens ook een documentaire over zwarte gaten (The Edge of All We Know, red.), die wellicht interessanter is dan een kerstfilm.’

Star Wars

Tijdens Kerstmis gaat Falcke vermoedelijk niet naar Our Little Secret kijken. ‘Nee, we hebben geen Netflix thuis. Ik heb me laten vertellen dat als je één zo’n kerstfilm hebt gezien, je ze allemaal hebt gezien. Geef mij maar Star Trek of Star Wars. Met kerst komt de familie op bezoek en gaan we samen naar de kerk – mijn dochter en schoonzoon verzorgen een dienst. Dat vind ik toch belangrijker dan naar een film kijken.’