‘HOVO was al drie jaar een zorgenkindje’
-
Opening van het HOVO-jaar in de Aula, 2019. Foto: HOVO
Het college van bestuur blijft bij het besluit om te stoppen met HOVO. Rector Han van Krieken benadrukt dat het ouderenonderwijs financieel onrendabel was. ‘Ik hoop dat de groep die nu teleurgesteld is straks enthousiaster wordt over het aanbod dat er wél is.’
Als rector Han van Krieken straks zelf met pensioen gaat, vindt hij het niet erg dat HOVO er niet meer is. ‘We hebben en er komen prachtige alternatieven voor mensen die na hun pensionering op zoek zijn naar verdieping. De cursussen van Radboud Academy bijvoorbeeld zijn uitdagend voor een brede doelgroep van academici.’
Onlangs trok het college van bestuur van de Radboud Universiteit de stekker uit de cursusorganisatie, omdat die financieel niet meer rendabel is. HOVO biedt cursussen op academisch niveau voor vijftigplussers. Vanaf 2016 moest de organisatie btw heffen. Daardoor werden de cursussen duurder en daalde het aantal deelnemers. Langzaam teerde de organisatie verder in op haar reserves.
Cursisten zijn verontwaardigd over de opheffing. Ze wijzen op de maatschappelijke taak van de universiteit en op het feit dat lifelong learning – een leven lang leren – een van de speerpunten is van de Radboud Universiteit. Bij de opening van het academisch jaar in september sprak rector Han van Krieken nog over het belang van een leven lang leren. Persoonlijke ontwikkeling eindigt niet met een diploma van de universiteit, aldus de rector. ‘We zetten vol in op vernieuwing van het onderwijs en op een leven lang leren.’
Verbreding
Die uitspraak lijkt op gespannen voet te staan met de sluiting van HOVO. Toch moeten we dat anders zien, reageert Van Krieken. ‘Een leven lang leren zien we heel breed, van wieg tot graf. Dat realiseren we door een breed palet aan te bieden voor een breed academisch publiek.’
Inhoudelijk gaat er niets verloren met HOVO, meent de rector. Hij wijst bijvoorbeeld op de lezingen van Radboud Reflects . Dat Radboud Reflects geen cursussen verzorgt, doet daar niets aan af. Van Krieken resoluut: ‘Heb je je wel eens voorbereid op een lezing van Daniel Dennett? Dat vraagt echt veel verdieping!’
Sterker nog, Radboud Reflects biedt volgens van Krieken juist meer intellectuele verdieping dan HOVO. ‘Het behandelt onderwerpen vaker vanuit actuele wetenschappelijke kennis. Veel mensen willen dichter tegen het front van recente kennisontwikkelingen aan zitten.’
Feitelijk zijn er zelfs drie alternatieven waar ‘de HOVO-doelgroep’ volgens de rector terecht kan. Naast de lezingen van Radboud Reflects zijn er nog de artikelen op de site Radboud Recharge en straks ook de cursussen vanuit – de recent opgerichte – Radboud Academy.
Marianne Koolen, directeur van HOVO, is het hier niet mee eens. ‘De Radboud Academy bijvoorbeeld richt zich duidelijk op werkenden.’ ‘Professionals in ontwikkeling’ staat op de website van de organisatie. HOVO verzorgt specifiek onderwijs voor gepensioneerde particulieren en richt zich op intellectuele verdieping en verbreding, vertelt Koolen. ‘Het gaat me niet zozeer om het overeind houden van HOVO als organisatie, maar om het behoud van deze vorm van onderwijs.’
‘De Radboud Academy richt zich duidelijk op werkenden’
Ook HOVO Nederland, de koepelorganisatie, noemt het bij monde van woordvoerder Carolien van Bergen een ‘ongemakkelijk signaal’ dat een HOVO instelling er juist nu mee stopt. ‘HOVO levert een belangrijke bijdrage aan een leven lang leren, dat ook politiek hoog op de agenda staat. Daarnaast spelen de ‘leven-lang-lerenden’, veelal hoogopgeleide senioren, door hun ervaring nog een belangrijke rol in de samenleving, dus die groep moeten we serieus nemen.’
Zorgenkindje
Op het verwijt dat de universiteit hiermee haar maatschappelijke taak niet serieus neemt, verzucht Van Krieken: ‘We hebben veel maatschappelijke taken die ons allemaal aan het hart gaan.’ Volgens hem bediende HOVO slechts een smalle en krimpende groep. ‘HOVO was al drie jaar een zorgenkindje vanwege financiële tekorten. De coronacrisis gaf de nekslag: cursussen moesten worden afgebroken en cursusgeld gerestitueerd.’
In 2016 (vóór de btw- heffing) telde HOVO nog 2414 deelnemers, in 2018 waren dat er 1903. In 2019 steeg het aantal deelnemers langzaam weer tot 2242 cursisten. Landelijk is het totale aantal HOVO-deelnemers al jaren stabiel, rond de 25.000.
De daling van het aantal cursisten in Nijmegen is volgens directeur Koolen voor een groot deel te verklaren door de hoge cursusprijs. HOVO Nijmegen is al jaren ongeveer de duurste HOVO-instelling in Nederland omdat alle kosten doorberekend worden.
‘In andere steden zochten colleges naar creatieve oplossingen om HOVO financieel gezond te houden, bijvoorbeeld door zalen ter beschikking te stellen. In Rotterdam hebben ze HOVO gefuseerd met de Erasmus Academy, het equivalent van de Radboud Academy.’
Het college ziet dergelijke creatieve oplossingen in Nijmegen niet zitten. Van Krieken: ‘HOVO zou alleen kunnen blijven bestaan als de universiteit daar middelen voor vrij zou maken. Maar het geld dat wij van de overheid krijgen (zogenoemde ‘eerste geldstroom’, red.) moet ten goede komen aan regulier onderwijs, en mogen we dus helemaal niet aanwenden voor HOVO.’
‘Voor mensen na hun pensioen hebben we nu echt een heel interessant aanbod’
Dat HOVO-deelnemers teleurgesteld zijn over de opheffing, verbaast hem niet. ‘Veranderingen worden vaak slecht ontvangen. Ik hoop dat de groep die nu teleurgesteld is straks enthousiaster wordt over het aanbod dat er wél is. Voor mensen na hun pensioen hebben we nu echt een heel interessant aanbod.’
Han schreef op 17 oktober 2020 om 12:49
Voor mij waren de cursussen van de HOVO, niet nodig meer voor een verdieping van mijn eigen vakgebied, maar van de nevenkennis, die tijdens beoefening van eigen vak aan de grenzen voorbij kwam, maar waarvoor er tijdens het werkend bestaan bij mij geen tijd overbleef voor verdiepng.Ook de reizen veelal buiten Europa, riepen onbeantwoorde vragen op. HOVO cursussen gaven veelal antwoord.
Dus jammer.Bovendien “zorgenkinderen” worden veelal gemaakt!
Klaas Landsman schreef op 18 oktober 2020 om 15:49
Met alle respect – ik acht de rector zeer hoog – had hij zich wel iets vriendelijker uit mogen drukken; dit interview lees ik als insult following injury, of in goed Nederlands: een trap na, alsof er niets verloren zou zijn gegaan door de opheffing van HOVO. Het lijkt me gezien de verschillende doelstellingen en doelgroepen hoogst twijfelachtig of de Radboud Academy in het gat van HOVO kan springen; de suggestie dat de eenmalige lezingen van Radboud Reflects dat zouden doen, of zelfs een grotere intellectuele diepgang zouden bieden dan de HOVO-cursussen, is zelfs ronduit beledigend. HOVO bood lange cursussen (zeg 12 lezingen van anderhalf uur) over wetenschappelijke en soms maatschappelijke onderwerpen door de beste docenten die de RU in huis had of die zelfs überhaupt in Nederland te vinden waren op de desbetreffende thema’s – ik herinner me bijvoorbeeld dat deeltjesfysicus Sijbrand de Jong zelfs doorging met zijn HOVO-cursus terwijl hij president van de CERN-Council was. Ik heb ook nooit zulke enthousiaste en gemotiveerde “studenten” gehad als bij mijn HOVO-cursussen. Waar kunnen deze mensen nu terecht? Ik heb even gekeken of de Volksuniversiteit nog bestond, waar bijvoorbeeld mijn moeder – van de generatie meisjes die nog naar de Huishoudschool, de Middelbare Meisjesschool of Schoevers werd gestuurd – vele cursussen heeft gevolgd. Die bestaat inderdaad nog, maar een steekproef liet zien dat onderwerpen noch docenten zich ook maar in de verste verte kunnen meten met het HOVO-aanbod. Het was beter geweest om te zeggen dat er, al dan niet vanwege corona, (financiële) keuzes moesten worden gemaakt en dat het CvB het zeer betreurt dat HOVO daar het slachtoffer van moest worden. Nog beter zou het zijn om de compleet onzinnige reclamecampagnes van de RU – ik dacht dat met “Change Perspective” het dieptepunt wel bereikt was maar “Je bent nodig” is zo mogelijk nog erger – stop te zetten en het aldus bespaarde geld (en dat zijn miljoenen) aan HOVO en ander onderwijs uit te geven: het gaat hier om een kerntaak van de universiteit.
Marc De Kesel schreef op 19 oktober 2020 om 12:01
Ik begrijp het wrange gevoel dat uit collega Landsmans beleefde reactie spreekt : je hebt enthousiast cursus na cursus gegeven voor het HOVO en het lijkt wel of ook jij nu bij het oudvuil wordt neergezet. De rector zal het heus niet zo bedoeld hebben, maar een en ander wijst er toch op dat hier een besluit genomen is over een dossier dat niet grondig genoeg is bekeken. Een lezing over Daniel Dennet en een cursus die Dennets ideeën (als je het mij vraagt broodnodig) in een context plaatst, zijn echt twee verschillende zaken . Je kunt en mag die niet tegen elkaar uitspelen, laat staan op die basis beslissingen nemen over het al of niet voortbestaan van instituten. Ook de suggestie dat “onderwijs voor ouderen” “onderwijs in verouderde zaken” zou zijn, geeft pijnlijk aan dat van de reële programmering van HOVO geen gedegen kennis is genomen. Ik denk dat ik niet de enige ben die er alle begrip voor zou opbrengen wanneer dit dossier alsnog zum Grunde zou worden herbekeken. En het is mijns inziens niet het per se verkeerd om een genomen beslissing te herroepen of bij te sturen.
Paul van Tongeren schreef op 19 oktober 2020 om 17:50
Als ik de website goed lees, is Radboud Academy iets heel anders dan life long learning; het wil een aanbod verzorgen “voor bedrijven en organisaties”. HOVO was er voor 50-plussers die in hun vrije tijd willen blijven studeren. Daarom organiseerde HOVO cursussen en leergangen op niveau, voor een zeer geïnteresseerd publiek. De beste docenten van de universiteit gaven sommige van hun beste cursussen (nog eens) zonder de last van tentamens en dus met nog meer plezier. Mij lijkt het een bedenkelijk signaal dat een universiteit niet in staat is om op een rendabele manier dit HOVO-onderwijs aan te bieden, als de docenten het verzorgen voor ongeveer niks, in zalen die anders leeg staan. De maatschappelijke uitstraling van de universiteit heeft meer nodig dan de commerciële activiteiten van Radboud Academy en de actualiteit-gebonden lezingen van Radboud Reflects.
peter rietbergen schreef op 20 oktober 2020 om 11:21
Prof. Dr Jan van Groenendael en Prof. Dr Peter Rietbergen schreven 20 oktober:
Het zal, denken wij, zelden voorkomen dat een rector magnificus een aanzienlijk aantal van zijn oud-collegae zo publiekelijk desavoueert als collega Van Krieken heeft gedaan met zijn opmerking over het niveau en gehalte van de Nijmeegse HOVO-cursussen, gedurende de afgelopen jaren. Radboud Reflects biedt volgens Van Krieken meer intellectuele verdieping dan HOVO. ‘Het behandelt onderwerpen vaker vanuit actuele wetenschappelijke kennis. Veel mensen willen dichter tegen het front van recente kennisontwikkelingen aan zitten .’
Zonder ook maar een enkele keer aanwezig geweest te zijn bij een van de colleges die ondergetekenden – en met hen door de jaren heen vele andere topdocenten van de RU – voor de HOVO-cursisten gegeven hebben, matigt onze collega zich een oordeel aan dat, in feite, hun inzet ontkent. Hij zegt immers dat het HOVO-onderwijs niet wordt aangeboden op wetenschappelijk niveau, en vanuit de actualiteit. Dat is een voor een rector magnificus heel merkwaardige uitspraak: kennelijk begrijpt hij niet dat wetenschap altijd vertrekt vanuit vragen uit het heden, uit de actualiteit; waarom zou men anders wetenschap bedrijven?
Het ontgaat collega Van Krieken kennelijk ook, dat het HOVO-publiek meer dan gemiddeld opgeleid is en, mede gezien leeftijd en lees- en kijkgedrag, een meer dan gemiddelde belangstelling heeft – een kritische belangstelling ook – voor de actualiteit. Dat leidt tot een interactie tussen docenten en cursisten die wederzijds bevruchtend is, en de kwaliteit van het HOVO-aanbod altijd bijzonder ten goede komt en een waar uithangbord is voor onze instelling. Bovendien leidt – bijvoorbeeld heel anders dan bij een enkele lunchlezing of vergelijkbaar aanbod – juist de wekenlange, allengs dieper-gravende analyse en interpretatie van een cursusthema tot hoogwaardige informatieoverdracht. Dat alles wordt door onze collega met een paar ondoordachte zinnen terzijde geschoven – om zo een actie te rechtvaardigen die kennelijk slechts door financiële overwegingen wordt ingegeven.
Peter Tak schreef op 20 oktober 2020 om 14:18
De uitlatingen van de RM over het schrappen van HOVO waren tamelijk denigrerend tegenover de docenten en cursisten.De cursussen die ik na mijn pensionering gevolgd heb waren telkens van hoog nivo en vooral, door de overkoepelende kennis van de docent , verdiepend.Bij het geven van cursussen kwamen er vragen die soms noopten tot heroverweging.De betrokkenheid van de cursisten en hun inbreng vanuit zeer diverse invalshoeken tijdens de kritische discussies waren vaak uitdagend.Het was telkens weer een feest om kennis te verkrijgen en te delen.De universiteit laat een belangrijke maatschappelijke taak die naadloos aansluit bij haar kerntaken en die bovendien bijdraagt aan het hoog houden van het gezag van de wetenschap ,op slecht beargumenteerde gronden vallen
J.F. de Haan schreef op 20 oktober 2020 om 17:09
LS
HOVO is toch geen zorgenkindje? Er is toch geen gebrek aan belangstelling. Het argument van financieel onrendabel geldt voor vele studierichtingen van de Radboud Universiteit, het slechtste argument voor een academische instelling. Is er geen mogelijkheid de HOVO-tarieven te verhogen zodat er sprake is van een betere kostendekking? Voor een universiteit is kostendekkend overall een voorwaarde, maar financieel rendement iets voor een echte onderneming. Maatschappelijke betrokkenheid ook als het ouderen betreft levert geen financieel rendement op.
Met vriendelijke groet, ir. J.F. de Haan
V.C. L. Tielens schreef op 20 oktober 2020 om 18:28
Zeer tot mijn spijt hoorde ik dat de HOVO Nijmegen geschrapt is vanwege financiële problemen samenhangend met de Corona-pandemie. Uit ervaring weet ik dat voor financiële problemen altijd meerdere oplossingen denkbaar zijn. De meest simpele daarvan is een activiteit helemaal opheffen. Het siert de Rector Magnificus niet dat hij daarvoor gekozen heeft en vooral dat hij die keuze verdedigt met oneigenlijke argumenten die bovendien voor sommige betrokkenen rondweg beledigend zijn. Ik hoop dat hij op grond van de vele reacties mede met financiële deskundigen nog eens gaat zoeken naar een betere oplossing.
Tom Stoelinga schreef op 20 oktober 2020 om 21:44
Met grote verbazing heb ik de reactie van de rector gelezen op het opheffen van HOVO Nijmegen. Na mijn pensionering als voorzitter van het CVB ben ik o.m. bijna 10 jaar voorzitter gewest van de HOVO advies commissie. Wij hebben altijd bij het opstellen van de leergangen en cursussen rekening gehouden met het vereiste niveau en de spreiding over de verschillende disciplines Ik ben het totaal oneens met de opmerking van de rector dat er niets verloren gaat met het opheffen van HOVO. Dat gaat het juist wel. Als voorbeeld noem ik de leergangen filosofie en kunstgeschiedenis die door zeer bekwame docenten ,veelal van de eigen universiteit gegeven werden. De cursisten wezen in de evaluaties juist op de diepgang van deze cursussen. Radboud Reflects en Radboud Academy bieden geen alternatief voor deze doelgroep van gepensioneerden. Als docent van enkele cursussen over historische onderwerpen is mij steeds het enthousiasme en leergierigheid van de cursisten bijgebleven. Als voornaamste argument van het CVB om HOVO op te heffen wordt het tekort aan financiën genoemd. HOVO is wel vaker in financiële nood geweest, maar de toenmalige colleges wisten daar samen met de betrokkenen een oplossing voor te vinden. Met een beetje creativiteit moet dat nu toch ook kunnen lukken!
Agnes Brugman-Boezeman schreef op 22 oktober 2020 om 16:45
ik onderschrijf van harte de kritische reacties die er al zijn! Wij hebben genoten van de verschillende cursussen die mijn man en ik gevolgd hebben, vinden een prijsverhoging geen bezwaar en hopen dat er met een gezamenlijke inspanning toch een herstart van HOVO gemaakt kan worden!
Guy Rutten schreef op 26 oktober 2020 om 16:54
Het was een feest via HOVO Nijmegen terug te zijn bij de alma mater, na jaren aan de universiteit van Utrecht gewerkt te hebben. Juist het volgen van een cursus in plaats van een eenmalige lezing doet kennis en inzicht beklijven, zo is mijn ervaring. En als ik kan kiezen tussen een online-lezing thuis of post-Corona-bijeenkomsten met een groep leeftijdgenoten met dezelfde interesse, dan maakt de keuze voor de tweede optie het vergaren van kennis en inzicht een stuk prettiger. Wat vorige reacties al suggereerden wil ik graag onderschrijven: financiën als breekpunt hanteren is een zwaktebod. Ik hoop op voortschrijdend inzicht, creativiteit en energie om HOVO een vruchtbare doorstart te laten maken.
Miek Smeets schreef op 30 oktober 2020 om 10:55
Wat ik onderschrijf is al aan de orde geweest, m.n. het kruis-bestuivende aspect door de diverse achtergronden van de cursisten.
Wat ik mis in het commentaar is de sociale kant van HOVO.
Frans Henk Hoekstra schreef op 30 oktober 2020 om 12:54
Volgens dit artikel meent rector Han van Krieken dat er inhoudelijk niets verloren gaat met het verdwijnen van HOVO Nijmegen (ik neem dat de bron juist is geciteerd).
Net als veel van mijn collega’s ben ik (docent HOVO) zzp’er. Mijn vraag aan Han van Krieken (in loondienst) is welke verantwoordelijkheid hij voelt en neemt t.a.v. deze mensen die zich jarenlang hebben ingezet voor hoger onderwijs in Nijmegen. Deze mensen maken geen deel uit van de Radboud Academy en worden nu ijskoud aan de kant gezet.
Als kunsthistoricus heb ik 25 jaar lang leergangen Kunstgeschiedenis ontwikkeld voor HOVO Nijmegen (Kunstgeschiedenis en Kunst in Context). Hier is altijd veel belangstelling voor geweest en dit resulteerde altijd in grote groepen. Veel deelnemers volgden meer dan 6 jaar bij mij cursussen. Sommige meer dan 10 jaar. Daar heeft HOVO Nijmegen (en de Radboud Universiteit) jarenlang profijt van gehad.
Met hart en ziel heb ik gewerkt voor een groep deelnemers die buitengewoon betrokken en leergierig is. Aandacht voor recente wetenschappelijke ontwikkelingen én het bestuderen van vakliteratuur, maken HOVO onderscheidend t.o.v. andere aanbieders op het gebied van kunstgeschiedenis en cultuur.
Graag nodig ik Han van Krieken uit voor het deelnemen aan één van mijn hoorcolleges.
Frans Henk Hoekstra
http://www.franshenkhoekstra.nl
Frans Henk Hoekstra
1994 – 2020 Docent Kunstgeschiedenis HOVO Nijmegen
Norbert Huijgen schreef op 1 november 2020 om 12:00
Bij alle kritiek op de sluiting van de HOVO en de verdediging daarvan door de RM sluit ik mij volmondig aan. Het is toch vanzelfsprekend dat de onderwijstaak van een universiteit niet beperkt is tot de eigen studenten tijdens hun studie en het is ook vanzelfsprekend dat niet alle colleges en leergangen steeds volgeboekt en kostendekkend zullen zijn. Je moet dat breder zien en kijken naar het totaalpakket. Sinds onze pensionering volgen mijn vrouw en ik met veel plezier verschillende leergangen bij de HOVO. Daarvoor gaf ik naast mijn eigenlijke werk ongeveer twintig jaar voor het CPO cursussen aan advocaten in het kader van hun verplichte beroepsopleiding. Bij mijn weten was dat een goudmijn. Niet voor mij, maar voor het CPO c.q. de Radboud. Externe docenten zoals ik kregen een honorarium dat ver onder ons markttarief lag. Maar daarvoor deed ik het ook niet. Ik deed het uit een soort roeping en omdat ik het leuk vond om les te geven aan leergierige cursisten. Dat woog ruimschoots op tegen de inspanning. Mag ik eenzelfde drijfveer niet ook verwachten van het bestuur van een academisch instituut? En kan een mogelijk tijdelijk financieel tekort bij de ene afdeling niet worden gecompenseerd uit de permanente winst bij een andere? Voor zover ik weet vallen de HOVO en het CPO onder dezelfde overkoepelende Stichting.
Janine Terwindt schreef op 1 november 2020 om 13:15
Het gaat toch niet aan om een jarenlange (30 jaar) samenwerking van De Radbouduniversiteit en de HOVO zomaar eenzijdig op te zeggen. En dat in het jaar waarop de Rector Magnificus zich letterlijk laat voorstaan op ‘een-leven-lang-leren en permanente educatie’.
– Zou overleg met andere universiteiten om te horen hoe zij dit organiseren, niet zinvol zijn geweest?
– Zou een polsen van de grote groep HOVO-studenten geen optie zijn geweest om zo te informeren of eventueel ophoging van de kosten een mogelijke (tijdelijke) oplossing zou kunnen bieden?
– Het is toch een regelrechte belediging voor alle oud-docenten/hoogleraren om de deur op deze wijze voor hen dicht te gooien. En dat terwijl zij ook voor een deel de HOVO-cursussen vormgeven en zo voor een interessant en hoog niveau garant staan.
– Ik heb altijd gedacht dat één van de kenmerken van de ‘Rooie’ Radboud Universiteit juist het sociale aspect betrof…… (oog hebben voor de behoeften van allen).
– Natuurlijk is er nog een ander aanbod, maar dat gaat m.n. om éénmalige lezingen en niet een langduriger cursus, waardoor verdieping juist mogelijk is.
Ik hoop dat het nog mogelijk is om deze dwaling onder ogen te zien en op uw schreden terug te keren, Hooggeleerde heer Rector Magnificus Van Krieken.
–
Hinke Jeeninga schreef op 9 november 2020 om 13:02
Ik sluit me aan bij deze reactie als mede cursist van Janine.
-We zijn niet gehoord in dit “Trumpiaans” genomen besluit, er is ons niet gevraagd of er naar andere (tijdelijke) oplossingen gezocht konden worden.
-Na een lange periode van werken en lesgeven (ook bij het PAOG van deze universiteit) had ik me verheugd om zelf steeds een semester lang les te krijgen van docenten die me met andere ogen naar de wereld om me heen laten kijken, samen met anderen. En dat is toch echt iets anders dan online een voordracht volgen !
El Christiaens schreef op 9 november 2020 om 16:23
Heel erg jammer dat de Hovo stopt. Ik ben net begonnen na mijn pensioen met mijn eerste cursus en hoopte er nog velen te kunnen volgen. Zoveel mooie onderwerpen. Ik snap ook niet, als ik de enthousiaste reacties van deelnemers die me voorgingen hoor, dat er geen andere mogelijkheden zijn. Waarom kunnen andere universiteiten de cursussen wel aanbieden. Het houdt nu wel heel plotseling op. En ik vind het verdere aanbod van de universiteit echt van een andere orde.
Rob van Gerwen schreef op 10 november 2020 om 15:47
In de huidige corona-crisis steunt de regering individuele bedrijven met soms miljarden euro’s. Waarom de hovo’s niet?
Er komen in onze samenleving relatief steeds meer ouderen en we worden ook steeds ouder, dus we zullen na onze 55ste nog lang onze intelligentie willen masseren.
Kunnen we de onmisbaarheid niet herkennen van het onderwijs dat toegewijde hovo-docenten voor deze ouderen ontwikkelen? Zij doen dat vanwege de blijdschap die hun onderwijs teweegbrengt en de sociale effecten daarvan.
Moeten onze ouderen het maar doen met aanbod dat gericht is op professionals die hun vak willen onderhouden, zoals Radboud Academy en life long learning?
Ikzelf meen dat de Nederlandse overheid zijn tweede fout heeft gemaakt door het hovo-onderwijs met 21% BTW te belasten, dat is een prijsverhoging van een-vijfde. Die fout is een symptoom van de miskenning van het belang van dit onderwijs. Er komen steeds meer ouderen en het is zaak voor onze samenleving dat die zich met een zekere regelmaat, tegen een schappelijke prijs, kunnen blijven ontwikkelen. Ja, met subsidie, dit is een belang voor de hele samenleving.
De universiteit heeft 30 jaar geleden de verplichting op zich genomen het HOVO onderwijs te steunen. Dat werd echter later verzelfstandigd onder het mom van marktwerking (de eerste fout van de regering), wat tot gevolg heeft gehad dat de hovo zelf voor alle bijkomende kosten zoals zaalhuur heeft moeten opdraaien waardoor de financiële ruimte erg krap werd.
Nu de HOVO door de corona crisis extra in zwaar weer terecht is gekomen, springt noch de regering noch de RU bij (terwijl het niet om grandioze bedragen zal gaan.) Volgens mij is dat een schande voor onze samenleving.
De rector van de Radboud Universiteit zegt het belangrijker te vinden dat we naar een lezing van Daniel Dennett gaan, maar dat is volgens mij snobisme. Meer zeg ik daar niet over.
Hovo-onderwijs is goed zoals het is. De mensen genieten en profiteren ervan en leren er nieuwe mensen kennen. Ik geef al meer dan tien jaar hovo-onderwijs in Nijmegen, en het heeft mij altijd bijzonder bevredigd om met het enthousiasme van deze mensen te mogen werken.
Het is zo moeilijk om iets kwetsbaars te verdedigen. Ik begrijp maar niet waarom het nodig is.
Jan van den Hoogen schreef op 3 december 2020 om 17:27
Rendabel betekent (vanDale): het brengt meer op dan het kost, het is profijtelijk. De legitimatie voor het stopzetten van HOVO: het is onrendabel, het kost geld (hoeveel?) brengt verder niets op. Voor onderwijs i.c. onderwijs zoals HOVO betekent dat onvermijdelijk het begin van het einde. Want de opbrengst van HOVO is niet een x – aantal gediplomeerden of x aantal nieuwe publicaties. Maar HOVO heeft wel degelijk opbrengsten als zijn die minder meetbaar: een groot aantal ouderen blijven mentaal en sociaal volop actief en ontwikkelen zich verder, de deelnemers -veelal oud-RU- werknemer of RU- alumnus, zijn evenzovele RU ambassadeurs die aan vrienden, kennissen en kleinkinderen enthousiast de RU aan de man of vrouw brengen; en dat scheelt dan weer mooi in hoge PR kosten.
Dit gezegd hebbende, nog enkele berekeningen. Uit ervaring weet ik dat de HOVO – cursist ongeveer 40 Euro per HOVO college van 2 x 45 = 90 minuten betaalt. Bij een groep van 25 deelnemers komt er circa 1000 Euro per college binnen. Ik vraag me af waaraan die inkomsten dan opgaan? Ik neem aan dat de HOVO- docent niet de hoofdprijs ontvangt, maar wel -terecht- redelijk betaald wordt. Zijn het de overheadkosten dan? Moet HOVO een hoog commercieel huurtarief betalen voor gebruik van onderwijsruimtes? De BTW? De cursusmaterialen (syllabus)? De halfjaarlijkse brochure? Enig inzicht in de kostenkant van HOVO zou kunnen helpen om de RM beter te begrijpen. Enkele overwegingen: de papieren versie van de HOVO brochure kan weg, het programma kan online; de syllabi ook online, cursusmateriaal kan geprint worden door de cursisten zelf als zij dat graag willen, zoals nu al met powerpointpresentaties. De administratieve overhead: wanneer Radboud Reflects in de ogen van de RM het zo goed doet -iets waarmee ik overigens van harte instem want ik weet uit ervaring dat de club goed werk levert- laat RR dan een cursuspoot in het leven roepen naast de lezingen e.a. Wat RR nu aanbiedt is idd volstrekt anders dan wat HOVO aanbiedt, waarbij HOVO juist veel meer verdieping geeft! Maar dat wil zeggen dat er voor elk aanbod een andere administratrieve organisatie op de been gehouden moet worden! Dat kan efficienter. Er kan gebruik gemaakt worden van de bij RR aanwezige menskracht en ervaring, indien nodig met overheveling van enige HOVO- capaciteit. Onderwijsruimtes huren kan ook buiten de campus; zeker als de universiteit hoge (commerciele) tarieven rekent zullen er vast alternatieven mogelijk zijn elders, die mogelijk zelfs goedkoper zijn. Radboud Academy is iets totaal anders. Zij kunnen -omdat werkgevers veelal betalen- inderdaad rendabel werken. Bovendien heeft de RA een specifieke doelgroep: werkende professionals.
Al met al, van harte eens met onder meer Stoelinga: met enige creativiteit moet er voor HOVO een toekomst mogelijk zijn, het meest simpele is er radicaal een punt achter zetten, maar daarmee stel je zowel zeer goede en enthousiaste docenten als ook vele cursisten zwaar teleur, geef je een verkeerd signaal af als universiteit en krijg je morrende in plaats van enthousiaste RU- ambassadeurs.
C.M.L. Deckers-Lammers schreef op 4 december 2020 om 12:01
Graag sluit ik me aan bij de bovenstaande reacties. Vele jaren ‘genoten’ van enthousiaste docenten en een diversiteit aan onderwerpen. Horizon verbreding!!
HEEL ERG JAMMER.
Fried van Beek schreef op 25 januari 2021 om 15:06
Dat het stoppen van HOVO Nijmegen een aderlating is, is zonder meer duidelijk.
Dat de Rector Magnificus daar anders over denkt, is ook duidelijk.
Dat de HOVO organisatorisch te vervangen is, is wellicht mogelijk (van Krieken)
Dat de HOVO inhoudelijk te vervangen is, lijkt minder kans van slagen te hebben. (Koolen)
Het is maar hoe je het bekijkt.
Zelf heb ik vanuit een heel breed perspectief vanaf 2002 cursussen en leergangen via de HOVO mogen volgen. N.a.v. de reactie van Klaas Landsman wil ik het volgende met u delen.
In 2009 volgde ik de cursus ‘TOEVAL’ , een onderwerp dat vanuit meerdere vakgebieden bekeken kon worden. Het werden er zeven en voor ieder onderdeel werd een vakdocent aangetrokken. De heer Klaas Landsman was een van de vakdocenten. Mijn eerste kennismaking met hem.
In 2012 werd door de kennisontwikkeling van dat moment (citaat Van Krieken) ‘het Higgsboson’ door de professoren Sijbrand de Jong en Ronald Kleiss via HOVO Nijmegen de cursus ‘Op hoop van Higgs. Betekens en fysica van het Higgs-deeltje’ georganiseerd. Omdat in deze cursus ook de deeltjesversneller van het CERN bij Genève ter sprake kwam, kwam vanuit de cursisten de vraag aan Sijbrand de Jong of een bezoek aan het CERN niet mogelijk was. “Ik zal een kijken”, was de reactie.
En de reactie was er bijna per omgaande: een datum met een advies hoe je er kon komen.
Op de betreffende dag ontving Sijbrand de Jong ons persoonlijk bij het CERN als gastheer, en introduceerde ons aan zijn assistenten, die ons die dag zouden begeleiden.
Omdat de deeltjesversneller in onderhoud was, konden wij ook extra dingen bekijken.
N.a.v. de evaluatie besloten de heren De Jong en Kleiss een ‘vervolg op’ te maken.
Het werd de cursus Een hoop Higgs, die door het bestuur van HOVO Nijmegen in het najaar van 2014 alsnog als extra cursus werd aangeboden.
Er is dus niet alleen sprake van enthousiaste en gemotiveerde ‘studenten’ , maar eveneens van enthousiaste en gemotiveerde docenten.
Dat er op dit moment een keuze gemaakt moet worden is duidelijk. Dat de verantwoording van de gemaakte keuze naar de letter klopt is ook duidelijk. Maar toch …
In Frankrijk noemen ze HOVO: l’éducation du troisième âge. Franse vrienden van ons vertelden ons dat er ook nog een l’éducation du quatrième âge bestaat.
Misschien een doordenkertje?