Is moeder nou gewoon vergeetachtig of wordt ze dement? Je kunt haar moeilijk meteen naar de geheugenpoli sturen, maar hoe kom je er dan achter? Huisartsen kunnen helpen bij het stellen van de diagnose dementie. Een dementietrainingsprogramma leert hen de juiste signalen op te pikken. Dat blijkt uit onderzoek waarop huisarts Marieke Perry vandaag, op Wereld Alzheimerdag, promoveert aan de Radboud Universiteit.

Ongeveer 6 procent van alle ouderen vanaf 65 jaar lijdt aan dementie. Bij ouderen vanaf tachtig jaar is dat ruim 20 procent. In totaal zijn er in Nederland zo’n 250.000 mensen met dementie;  dat aantal zal groeien tot 400.000 in 2040. Toch is bij meer dan de helft van de thuiswonende dementiepatiënten de diagnose niet officieel vastgesteld. Daardoor kunnen zij soms niet of niet op tijd de beste zorg krijgen.

Heeft een diagnose wel zin?
Dementie is lastig vast te stellen. Perry: ‘Er is geen hard bewijs, zoals je dat hebt met een röntgenfoto of bloedmonster.’ De eerste signalen zijn vaak geheugenklachten. Ook somberheid, angst of het terugtrekken uit sociale situaties kunnen aanwijzingen zijn. Maar: ‘Niet alle geheugenstoornissen of depressieve klachten wijzen op dementie.’
Tricky, dus. En dat niet alleen, want omdat dementie niet te genezen is,  zijn niet alle huisartsen overtuigd van het belang van het stellen van de diagnose, weet Perry. ‘En het komt voor dat een huisarts het moeilijk vindt om de diagnose te vertellen.’

Betere en tijdiger diagnose
Met een dementietrainingsprogramma voor huisartsen en hun assistenten, is dementie wel beter en tijdiger te diagnosticeren, toont Perry aan in haar proefschrift. Zo’n programma bestaat uit twee workshops, telefonische coaching en toegang tot een internetforum. Het leert de arts en diens assistent wat ze moeten vragen aan en onderzoeken bij zowel de patiënt als diens partner.

Mensen willen het weten
Volgens Perry is het stellen van de diagnose dementie belangrijk omdat het een eind maakt aan de onzekerheid van zowel de patiënt als diens partner. Bovendien blijkt uit eerder onderzoek dat zeventig procent van de mensen het ook wíl weten, om meer greep te krijgen op de eigen situatie. Perry: ‘Dementie kan verklaren waarom er nu wat meer strubbelingen zijn in de voorheen zo harmonieuze relatie. Maar belangrijker: een juiste diagnose kan voorkomen dat er crisissituaties ontstaan. Als de diagnose gesteld is, kunnen mensen een beroep doen op passende zorg en ondersteuning. Dementie is dan wel ongeneeslijk, maar een tijdige diagnose verbetert de kwaliteit van leven.’/ Anja van Kessel, Bets Berntsen