Eind maart is in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis een tentoonstelling met bijzondere vakbondsvaandels en andere voorwerpen uit het archief van het Katholiek Documentatie Centrum. ‘Mensen waren trots op die vaandels. Dat zie je.’

Luciferdoosjes, lepeltjes, penningen, vaandels, spelden, kruisjes, een knoopsgat. Je kan het zo gek niet bedenken of het zit in de collectie die Stichting Vakbondsarchief Nijmegen (SVAN) onlangs aan het Katholiek Documentatiecentrum (KDC) schonk. ‘De meeste archieven nemen alleen papieren documenten op’, zegt directeur Hans Krabbendam. ‘Wij hebben vrij spel en bepalen zelf wat wij belangrijk vinden. Daarom nemen wij soms ook voorwerpen op.’

Sinds april is archiefmedewerker Luuk Poels één dag per week bezig met het fotograferen van de objecten van de SVAN. Een professionele fotostudio heeft hij niet, maar met twee kleine spotlampen en een wit tentje komt hij al ver. ‘De collectie bestaat ongeveer uit 500 voorwerpen. Om zeker te weten dat ze scherp zijn, maak ik elke foto dubbel. Om ze goed te kunnen fotograferen, hebben we de grootste spandoeken buiten opgehangen.’

De foto’s van Poels verschijnen op het online archief van het KDC, met uitleg over de afmetingen van de stukken, mogelijke inscripties en andere bijzonderheden erbij. Poels bergt alle objecten veilig op in de archiefkasten, zodat er geen ongedierte bij kan. De voorwerpen krijgen een nummer, zodat ze gemakkelijk terug te vinden zijn.

Pronkstukken van de collectie zijn enkele grote vaandels die door een officiële restaurateur in ere werden hersteld. De vaandels tonen de bondsnaam, de beschermheilige van de bond en het oprichtingsjaar van de katholieke vakbond in kwestie. Op jaarvergaderingen en jubileumvieringen hingen ze in de feestzaal. Krabbendam krijgt pretoogjes als hij erover praat. ‘Mensen waren trots op die vaandels, dat zie je.’

Doornenburg

In het archief opent de directeur enkele laden. Voorzichtig haalt hij de papieren beschermlaag van het vaandel van de Nederlandse Katholieke Grafische Bond, waar Thomas van Aquino op staat afgebeeld. ‘Dat is apart, want eigenlijk was hij de patroonheilige van theologen en christelijke academici’, zegt Krabbendam. ‘Wellicht staat hij op het vaandel omdat de geestelijk adviseur van de vakbond een aanhanger was van zijn ideeën.’

Ook het vaandel van de Rooms-Katholieke Arbeidersvereniging van Doornenburg is bijzonder volgens de directeur van het KDC. ‘Wie goed kijkt, ziet onder de letters KAB de tekst “RK Werkliedenvereniging” staan’, zegt Krabbendam. ‘Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de afdeling van naam, maar wellicht was een nieuw vaandel te duur. Zo heeft ieder object zijn verhaal.’

Normaal gesproken komen de objecten niet meer uit het archief, maar daar komt binnenkort verandering in. Eind maart is in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis een tentoonstelling over vakbonden in het rijk van Nijmegen. ‘De mooiste vaandels uit de collectie zullen daar ook te zien zijn’, aldus Krabbendam.