[In beeld] Eerste foto van turbulentie in de ruimte
Een team astronomen, onder wie de Nijmeegse sterrenkundige Marijke Haverkorn, is er voor het eerst in geslaagd turbulentie in het gas tussen de sterren zichtbaar te maken. Met behulp van radiostraling en in het bijzonder de veranderingen daarin, ontdekten ze een verrassende structuur, die zich het best laat vergelijken met een slangenkuil. Het onderzoeksresultaat is vandaag gepubliceerd in Nature.
Turbulentie zorgt ervoor dat chemische elementen uit ontplofte sterren worden gemengd. Het is een belangrijk effect in het interstellaire gas, maar kan alleen indirect worden gemeten, bijvoorbeeld door het bepalen van de snelheidsverschillen in gaswolken.
De onderzoekers gebruikten de Australia Telescope Compact Array om de kleine veranderingen te meten in het (gepolariseerde) radiosignaal dat de turbulentie met zich meenbrengt. Ze observeerden een heldere regio van de Melkweg op zo’n 10.000 lichtjaar afstand van de aarde. Tot hun verbazing kwam er een beeld tevoorschijn met verrassende lijnstructuren.
Marijke Haverkorn en de andere onderzoekers willen nu met deze nieuwe techniek turbulentie in andere delen van de Melkweg gaan onderzoeken. ‘Uiteindelijk kunnen we zo te weten komen waardoor sommige delen van de Melkweg heter zijn dan andere en waardoor sterren zich op bepaalde plekken en op bepaalde momenten vormen. / Fotografie B. Gaensler, M.Haverkorn