De gemiddelde huurprijs van Nederlandse studentenkamers schiet al jaren de hoogte in en dat is in Nijmegen niet anders. Dankzij beleid van universiteit, stad en projectontwikkelaars is de huurprijs in de Vlaamse studentenstad Leuven dit jaar gestabiliseerd. Ook een idee voor Nederland?

Nog niet zo lang geleden kampte Leuven met dezelfde problemen als de Nederlandse studentensteden vandaag. ‘In collegejaar 2010-2011 vonden heel wat buitenlandse studenten geen kamer in de stad’, zegt Ludo Clonen van de dienst Studentenhuisvesting van de KU Leuven. ‘Enkele studenten keerden zelfs noodgedwongen en gedesillusioneerd terug naar huis. Door de krapte op de markt gingen de kamerprijzen omhoog en de kwaliteit naar beneden – daar hadden niet enkel internationale, maar alle studenten last van.’

Kleine woonunits

Zo kon het niet verder, oordeelde de dienst Studentenhuisvesting. De universiteit richtte een taskforce op, die op basis van de geboortegraad en enkele andere parameters berekende dat er minstens 3.500 kamers bij moesten komen in de stad aan de Dijle.

De universiteit en de stad gingen op zoek naar plekken waar grootschalige studentenhuisvesting mogelijk was en er werden samenwerkingsovereenkomsten opgezet met projectontwikkelaars en private eigenaars. ‘We verplichtten eigenaars om kleine woonunits van tien à twaalf kamers te bouwen met gemeenschappelijke keukens en sanitair. Ze moesten ook 20 procent van de kamers bestemmen voor sociale verhuur en minimaal 20 procent voor buitenlandse studenten’, aldus Clonen. ‘In ruil zorgden wij voor de promotie van de kamers en mochten eigenaars afwijken van het verplichte aantal autoparkeerplaatsen.’

In twee à drie jaar tijd kwamen er op de private huurmarkt 1.500 à 2.000 kamers bij en ook de universiteit bouwde zelf in grote residenties een duizendtal kamers. Het beleid wierp zijn vruchten af: sinds twee jaar staat 1 à 1,5 procent van de Leuvens kamers leeg. Clonen noemt het overschot een voorwaarde voor een gezonde kamermarkt. ‘Zonder dat overschot doen eigenaars te weinig moeite om hun kamers op te waarderen en te renoveren en stijgt de prijs sneller dan goed is.’

Hoeveel betalen studenten in Leuven vandaag voor een studentenkamer?

‘Op de particuliere markt kost een standaardkamer met gemeenschappelijk sanitair en keuken gemiddeld 330 euro per maand voor een huurperiode van 10 maanden – veel Belgische studenten gaan tijdens de vakantie naar huis. Kamers voor twaalf maanden kosten rond de 350 euro per maand. Comfortkamers met eigen sanitair zitten rond de 475 à 480 euro per maand voor twaalf maanden. Na een jarenlange prijsstijging zijn de huurprijzen nu voor het eerst stabiel.’

‘De KU Leuven heeft zelf trouwens 5.500 kamers, waarvan ongeveer 3.000 bestemd zijn voor sociale verhuur. De huurprijs hiervan wordt berekend op basis van het gezinsinkomen en schommelde vorig jaar tussen 113 en 292 euro per maand. Ook van deze kamers is minimaal 20 procent bestemd voor internationale studenten.’

Waar werden al die extra studentenkamers gebouwd?

‘Binnen de ring zijn voornamelijk leegstaande panden gerenoveerd, buiten de ring is veel nieuw gebouwd. Er is overigens toestemming van de stad nodig om op die plekken te bouwen. Dat is niet altijd evident: buurtbewoners hebben soms schrik van overlast. Daarom moeten in gebouwen die kaderen in een dergelijke samenwerkingsovereenkomst steeds een kamer voorbehouden aan een conciërge die de boel in het oog houdt – vaak een student of iemand die pas werkt. Die maatregel helpt om de buurtbewoners te overtuigen.’

Hoe controleren jullie of de kwaliteit van de kamers voldoet?

‘In maart 2018 voerden we een kotlabel in waardoor studenten in één oogopslag kunnen zien welke kamers door de dienst studentenhuisvesting gecontroleerd werden en goed zijn bevonden. Ongeveer een derde van alle panden heeft vandaag zo een label. Dat aantal willen we optrekken. Als meer dan de helft van de eigenaars een label heeft, dan wordt het een concurrentienadeel om geen label te hebben.’

In Nederland blijven veel studenten na hun studie nog een tijdje op kamers wonen, met als gevolg een krapte op de kamermarkt. Speelt dat probleem ook in Leuven?

‘In principe mag je ook in Leuven na je studie niet blijven wonen in je kamer. Voor studenten die op kamers wonen betalen eigenaars jaarlijks 90 euro belasting, voor niet-studenten 750 euro tenzij ze er ingeschreven zijn. Dat bedrag vorderen de huisbazen natuurlijk terug bij de ex-studenten, wat ontmoedigend werkt.’

Denkt u dat het Leuvense model te kopiëren is naar de Nederlandse markt?

‘Waarschijnlijk wel, maar ik weet niet of het model van publiek-private samenwerking ook in Nederland een gangbaar model is. Daarnaast hangt alles af van beschikbare panden en gronden. Daarin speelt de overheid een zeer belangrijke rol.’