Internationalisering in het hoger onderwijs was een heet hangijzer in aanloop naar de verkiezingen. Hoe voelen internationale studenten en medewerkers zich hierdoor op de universiteit? Minder welkom, zo blijkt uit een enquête van Vox en vijf andere universiteitsbladen.

De conclusie van de enquête onder 1.330 internationale respondenten uit Nijmegen, Groningen, Twente, Utrecht, Delft en Wageningen is duidelijk: internationale studenten en medewerkers voelen zich nu minder welkom in Nederland dan toen ze aankwamen.

Op initiatief van Ukrant, het onafhankelijk nieuwsplatform voor academisch Groningen, en in samenwerking met andere onafhankelijke universiteitsbladen uit het hele land, hield Vox een enquête naar het welzijn van internationals in de aanloop naar de verkiezingen. Aan de Radboud Universiteit hebben 264 internationale studenten en medewerkers de vragenlijst ingevuld. Een kwart van hen voelt zich niet welkom op de universiteit.

Politiek

Minister van Onderwijs, Robbert Dijkgraaf, riep eerder dit jaar op tot een stop op internationale marketing- en wervingsactiviteiten. Sindsdien ontpopte internationalisering aan Nederlandse universiteiten zich tot een beladen onderwerp in de verkiezingsprogramma’s.

Pieter Omtzigt, die dit jaar met zijn partij Nieuw Sociaal Contract voor het eerst meedoet aan de verkiezingen, pleit bijvoorbeeld voor een radicale vermindering van Engelstalige cursussen. Ook heeft hij kritiek op het hoge aantal internationale studenten en docenten in Nederland.

Onder internationale studenten en medewerkers kan dat op weinig begrip rekenen. ‘Nederland heeft decennia geïnvesteerd in het verbeteren van internationaliseringsbeleid en nu willen ze dit met een pennenstreek van tafel vegen’, schrijft een Spaanse academische medewerker in de enquête van Vox. ‘Dit is een vreselijke fout; Nederland heeft internationals nodig. Het nieuwe beleid zal een achteruitgang betekenen en het zal decennia duren om dat weer te herstellen.’ Een medewerker van de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen noemde de huidige politieke ontwikkelingen ‘academische zelfmoord’.

‘Ik denk dat Nederland al tientallen jaren trots is op zijn progressieve en open houding, en dat is een van de mooie dingen aan dit land,’ schrijft een Duitse international. ‘Het beperken van Engelstalig onderwijs is een poging om terug te keren naar eigen kernwaarden en cultuur, en ik denk dat het slechts een paar jaar zal duren voordat het weer wordt teruggedraaid.’

Vertrek

Negatieve houdingen van politici bleken de op één na belangrijkste reden waarom internationale studenten en medewerkers zich in Nijmegen niet welkom voelen. Een beperkte Nederlandse taalvaardigheid stond bovenaan de lijst, aangevinkt door bijna een kwart van de respondenten.

Een respondent van de Faculteit der Sociale Wetenschappen: “Dit debat, samen met de voortdurende Zwarte Piet-tradities, baart mij grote zorgen over mijn verblijf hier, en nog belangrijker, over het opvoeden van mijn kinderen in deze omgeving. Ze zullen van nature multinationaal en multicultureel zijn, en ik maak me ernstig zorgen over hun veiligheid hier als dit zo doorgaat.”

‘Ik wil geen dag onderdeel zijn van een economie en samenleving waarin ik me ongewenst voel’, schrijft een masterstudent van de managementfaculteit. ‘De toenemende problemen en het openlijke racisme die internationals kunnen ervaren bij het zoeken naar huisvesting, geven me geen optimistisch gevoel voor de toekomst,’ schrijft een ander.

Momenteel overweegt zo’n 24 procent van de Nijmeegse respondenten Nederland te verlaten, terwijl 20 procent twijfelt. Ongeveer 29 procent, voornamelijk van buiten Europa, is bezorgd over hun toekomst aan de Radboud Universiteit.

Taal

Ten opzichte van de respondenten van andere universiteiten spreken Nijmeegse internationale studenten en medewerkers het minst vaak Nederlands. Meer dan de helft gaf aan de taal niet te beheersen. 38 procent van de bachelorstudenten liet weten Nederlands te spreken, van het academisch personeel is dat 69 procent.

Tegelijkertijd: internationals in Nijmegen zijn wel bereid de taal te leren. Van de respondenten die de taal nog niet spreken, gaf 57 procent aan Nederlands te willen leren, 36 procent antwoordde met ‘misschien.’ Onder Nijmeegse internationals is te zien dat respondenten die beter Nederlands spreken en zich momenteel meer welkom voelen, minder bezorgd zijn over hun positie en minder nadenken om te vertrekken uit Nederland.

‘Als internationale studenten kiezen we bewust voor een bepaald land, dus we zijn bereid om een nieuwe taal en cultuur te leren’, schrijft een Poolse bachelorstudent. Een masterstudent van de bètafaculteit schrijft: “Ik heb met verschillende mensen gesproken en zij kunnen zich unaniem niet vinden in de kant die de discussie nu opgaat; ze vinden dat mensen zoals ik, die willen integreren en de taal willen leren, welkom zijn om hier te blijven.”

 Toekomst

Promovendi en postdocs in Nijmegen voelen zich over het algemeen enthousiaster over hun verblijf in Nederland dan andere groepen aan de universiteit. Studenten van de bètafaculteit en de sociale wetenschappen zouden Nederland veel vaker aanbevelen als plek om te komen studeren dan studenten aan andere faculteiten.

Over het algemeen zou meer dan de helft van de respondenten Nederland nog steeds aanbevelen als bestemming. Het hoge opleidingsniveau zien zij als een positief punt. ‘Ik beschouw Nederland als mijn thuis’, schrijft een Iraanse respondent.