Jarenlang deed Freek Turlings wat hij dacht dat van hem verwacht werd. Hij studeerde politicologie en rechten. Tot hij in 2012 flauwviel in de collegezaal en keihard vastliep. Binnenkort verlaat hij de universiteit om zenleraar te worden.

Het gebeurde tijdens een college strafrecht. Freek Turlings zat middenin de zaal toen de docent begon over bloedproeven. Hij voelde hoe hij licht werd in zijn hoofd. Toen viel hij flauw. ‘Oh nee, het is terug’, dacht de rechtenstudent toen hij weer bij zijn positieven was. Hij doelde op zijn bloedfobie, waar hij jaren nauwelijks last van had gehad. ‘Toen werd ik heel bang’, vertelt Turlings. ‘Bang dat ik opnieuw out zou gaan. Op een gegeven moment kreeg ik zelfs moeite met naar de universiteit fietsen. Ik zag mezelf steeds met mijn gezicht op het asfalt liggen. Ik moest wel iets doen. Via de huisarts ben ik bij een psycholoog terechtgekomen.’

Aan het kleine tafeltje in een Nijmeegs café – het is op deze vroege lentedag in maart net te koud om buiten te zitten – haalt Turlings (25) een hand door zijn haar. Hij heeft een opvallende kuif die zijn lichaamslengte zeker vijf centimeter doet toenemen. Die kuif is beladen omdat zijn dikke haar vanavond verdwijnt. De vriend met de tondeuse meldt zich straks na het eten. Turlings heeft besloten dat hij een kale kop wil ‘om mezelf eraan te herinneren waar ik mee bezig ben’. Het akkefietje in de collegezaal in 2012 leidde er namelijk toe dat Turlings binnenkort iets heel anders gaat doen. Hij stopt met zijn studie rechten en wordt zenleraar.

Harmonie
‘Mijn haar eraf scheren was mijn eigen idee’, haast hij zich te zeggen. Dat we niet denken dat hij zich laat manipuleren door een zengoeroe of zoiets. Júist niet. Voor het eerst in zijn leven maakt Turlings beslissingen die hij zelf wil, niet omdat hij denkt dat iemand anders die misschien wil. Hij noemt zichzelf een pleaser. Was altijd sterk op zoek naar harmonie. En dat heeft een reden.

‘Ik ben geboren nadat mijn ouders een kind hadden verloren. Mijn broertje Ruud is één jaar geworden. Hij overleed plotseling aan hersenvliesontsteking. Altijd heb ik het gevoel gehad dat ik die leegte moest opvullen. Ik wilde het perfecte kind zijn, mijn ouders weer gelukkig maken.’

Turlings praat zacht. Hij is bescheiden, al trekt zijn grote retro-bril aandacht. Vroeger thuis zeurde hij nooit, vervolgt hij. Freek was een braaf jongetje dat gedwee naar school ging en nette cijfers haalde. Zijn moeder was misschien wat overbezorgd en zijn oudere zus fietste soms stiekem achter hem aan naar school om zeker te weten dat hem niets overkwam – zij had het overlijden van haar broertje Ruud bewust meegemaakt – , maar als kind wist Turlings niet beter. Vanzelfsprekend ging hij studeren, zo hoorde het immers. Het werd politicologie. Tijdens zijn bachelor stapte hij over naar rechten omdat hij zijn eerste studie te theoretisch vond. Tot hij daar dus, in zijn eerste jaar in 2012, keihard vastliep.

Therapie
‘Toen ik elf was, ben ik ook in therapie geweest. In de klas viel ik steeds flauw als het over infecties ging. Bij de biologieles mocht ik zelfs naar buiten lopen als het niet ging. Ik durfde bijna niet meer naar school, was panisch voor de angst. Dat wilde ik natuurlijk niet, want ik maakte mijn ouders ongerust. Na de therapie was ik niet van mijn bloedfobie af, maar het ging beter. Ik had wel veel losgemaakt, want mijn zus en mijn ouders gingen ook in therapie. Zij hadden er veel baat bij om over de dood van mijn broertje te praten.’

Als student rechten meldde Turlings zich opnieuw bij dezelfde psychologiepraktijk. Om dit keer veel langer te blijven. Een jaar lang haalde hij nauwelijks studiepunten. Bij de therapeut vond hij eindelijk de woorden om te vertellen wat hem dwars zat. Wat hij als kind niet had begrepen, was dat hij zichzelf nooit had toegestaan een eigen ‘Freek’ in de wereld te zetten. Hij was de zoon die hij dacht die hij moest zijn. ‘Ik vond het shocking om me er tijdens die sessies van bewust te worden dat ik altijd voor mijn ouders heb willen zorgen. Het was een overlevingsstrategie.’ Bij de psycholoog kwam eindelijk de vraag boven: wie ben ik zelf eigenlijk? Turlings moest zichzelf opnieuw uitvinden. Daar is hij volop mee bezig.

Tijdens de mindfulnesstrainingen die hij via de psychologiepraktijk volgde, leerde hij mediteren. Een verademing, vond hij. ‘Elke keer als ik mediteerde, voelde ik verdriet boven komen. Het luchtte enorm op.’ En Turlings stelde nog een daad: hij schreef een brief aan zijn ouders om ze te vertellen wat hem in de weg zat. Hij was nooit over zijn broertje begonnen. Niet omdat het een taboe was thuis, een foto van Ruud stond gewoon op het dressoir. ‘Maar ik had altijd het idee dat het te groot was om over te praten.’ Die brief, na 23 jaar, vond hij doodeng. Op zijn studentenkamer goot hij eerst een paar biertjes naar binnen voor hij met een trillende wijsvinger op de knop ‘verzenden’ drukte. De reactie van zijn ouders viel hem ontzettend mee. ‘Nee jongen, je hoeft ons verdriet niet weg te nemen. We houden van je. Wat je ook doet. Wie je ook bent.’ Woorden van die strekking.

‘Zó fijn’, vertelt Turlings. ‘Ik kon mijn zorgen van me af schudden. Ophouden met mijn perfectionisme.’ Na de therapie kon hij zich in 2013 weer op zijn studie richten. Volgde colleges en leverde zijn bachelorscriptie in. Hij voelde zich stabiel, was blij met zijn nieuwe openheid. Waar hij vroeger nerveus was geweest, stond hij nu met beide benen op de grond. Hij gaf zich op voor een studentencursus bij meditatiecentrum Zen.nl. Hoe meer hij leerde over zenmeditatie, hoe enthousiaster hij werd.

Confrontatie
‘De boodschap is eigenlijk: ja, je bent verdrietig, en nu door! Kom van die bank af, ga sporten, spreek af met je vrienden. Ga niet zitten wachten tot het ‘over’ is – dan kan je lang wachten en je wordt er niet gelukkig van. Door te mediteren ga je de confrontatie met jezelf aan. Het is echt niet voor mietjes!’

Hij zei eens tegen Rients Ritskes, zijn zenmeester en oprichter van Zen.nl: ‘Mijn verdriet lijkt wel onuitputtelijk.’ Het antwoord luidde: ‘Dan is de bron om je heel gelukkig te maken ook onuitputtelijk.’ Turlings vertelt hoe hij nu motivatie haalt uit de sombere kant van zijn geschiedenis. Dat is de reden dat hij verder wil gaan met het zenboeddhisme en de universiteit gaat verlaten. Door de deeltijdopleiding tot zenleraar te volgen, hoopt hij nog meer diepgang te vinden. ‘Ik doe dit echt voor mezelf, niet omdat ik per se leraar wil worden. Ik vind de opleidingsdagen en de coachingsgesprekken geweldig. Ik heb het gevoel dat ik mijn weg hier wel in vind. Misschien combineer ik mijn nieuwe vaardigheden op een dag met mijn rechtenachtergrond.’

Turlings roert in zijn thee. Kijkt langdurig naar zijn lepeltje. Het kan ook mislukken natuurlijk, realiseert hij zich. ‘Misschien kom ik over een half jaar weer met hangende pootjes terug bij mijn studie.’ Maar, zegt hij, en hij lacht alweer, ‘dan heb ik mijzelf dat nu al vergeven’. Hij heeft zich voorgenomen te leven zonder spijt. Is het niet zo dat veel te veel mensen maar blijven dralen en geen keuzes met hun hart durven maken? Hij ziet het om zich heen: studenten die aanmodderen. Omdat ze denken dat hun ouders dat willen of omdat het zo hoort, pas na hun studie gaan ze eens bedenken wat ze écht willen. En hij merkt het aan de interesse die leeftijdsgenoten nu voor hem tonen. Alsof hij een weg heeft gevonden.

‘Ik had ook tijd nodig om erachter te komen waar mijn hart sneller van ging kloppen. Ik liep zó stuk dat ik wel moest nadenken. Nu ben ik blij dat ik het weet.’ Het is wel erg toevallig dat het juist de bloedfobie was die hem het laatste zetje gaf. Is er een verband tussen zijn angst voor infecties en het feit dat een ontsteking zijn broertje fataal werd? Het zou kunnen. ‘Het heeft mij in elk geval gered. Hallo Freek, wakker worden, dit gaat niet goed!’ Turlings kijkt ontzettend uit naar zijn toekomst, die pas echt vorm krijgt als hij deze zomer zijn bachelor rechten heeft afgerond. Hopelijk kan hij tijdens zijn zenopleiding een paar maanden in een boeddhistisch klooster wonen. Misschien wel in Japan. ‘Soms sta ik bijna in brand van motivatie. Dat heb ik nog nooit gehad. Dat je denkt: ‘wow, wat is dit vet’!’ / Annemarie Haverkamp

In de nieuwe Vox meer voorbeelden van RU-mensen die het roer omgooien.