Crowdfunding is een populaire term. Maar werkt het ook? Is het mogelijk om via crowdfunding geld op te halen voor wetenschappelijk onderzoek? Buitenpromovendus Paul Bessems probeerde het en lijkt geslaagd.

Waarom crowdfunding?
‘Omdat het onderdeel is van wat ik wil laten zien. We hebben de oude instituties niet nodig. Het is vanzelfsprekend dat je als je geld nodig hebt naar de bank gaat, voor wetenschappelijk onderzoek aanklopt bij een stichting. Maar dat hoeft niet. Het kan ook decentraal, door je vragen en doelstellingen aan te bieden en daarmee een vraag te creëren.’

Met nog zestien dagen te gaan hebt u al 96 procent van de doelstelling, 5000 euro, opgehaald. Had u dat verwacht?
‘Ja, ik had er wel vertrouwen in. Ik volg crowdfunding nu jaren en geloofde wel interesse te kunnen wekken voor mijn project.
Het target leek me zeker haalbaar. Ik ben buitenpromovendus en promoveer dus in mijn eigen tijd, naast mijn werk. Dat is wat ik zelf investeer, het geld is bedoeld om bepaalde kosten te dekken. Denk dan aan literatuur, reiskosten, andere out of pocket uitgaven.’

U biedt verschillende pakketten aan. Naar gelang de bijdrage levert u een wederdienst, van vermelding in het boekje tot een presentatie op locatie bij de financier. Wat werkt het beste?
‘Voor zover ik kan zien varieert het sterk. Er zijn een aantal mensen die de kleinste bijdrage doen, maar ook voor de andere pakketten wordt gekozen. Het gaat over de hele breedte.’

Wat gaat u eigenlijk onderzoeken?
‘Willen we naar een duurzame welvaart, dan zullen we werk anders moeten organiseren. Het model nu: we werken fulltime op kantoor en hebben de opvang van onze kinderen, de zorg voor onze ouderen, de zorg voor de natuur, neergelegd bij de overheid en stichtingen als Natuurmonumenten. Dat blijkt een onbetaalbaar systeem: dat zie je aan het feit dat de overheid taken terug moet geven. En dat levert ook weer een probleem op. Omdat we dagelijks naar dat kantoor rijden, moeten de kinderen naar de opvang en hebben we geen tijd voor mantelzorg.
De productiviteit van de werknemer verhogen is de sleutel. Waar in de vorige eeuw de productiviteit van de fabrieksarbeider vijftig keer groter is geworden, wordt de kenniswerker nauwelijks productiever. Ik wil een nieuwe manier van organiseren, hybride organiseren, onderzoeken.’

Hybride organiseren?
‘Wat doe je als bedrijf zelf en wat besteed je uit? Het zelf doen maakt het werk schaalbaar maar het bedrijf is niet zo niet flexibel, werken met een schil van flexwerkers maakt flexibel maar niet schaalbaar. Hybride organiseren probeert een goede mix te vinden en gaat uit van de kleinste bouwsteen: jij en je laptop. We hebben een kantoorcultuur opgebouwd met een bureau op locatie en een computer met ingewikkelde systemen, terwijl het voornaamste werk van de kenniswerker – organiseren, verbindingen leggen – gedaan kan worden vanaf iedere plek waar je een laptop met generieke software en systemen kunt neerzetten.
Buiten het beschrijven van het theoretische model, ga ik bekijken hoe hybride organiseren in de praktijk – bijvoorbeeld bij een trainingsbureau – werkt. Onderdeel van het project is dat wanneer de productiviteit wordt verdubbeld, de surplustijd netjes wordt herverdeeld. Een deel is voor de baas, maar er is ook een deel voor de werknemer: om de kinderen van school te halen, om oma te verzorgen.’ / Mark Merks