Joske Wein mag zich sinds deze week 'minister' noemen. Als Nijmeegse student-minister van Vrede en Rechtvaardigheid neemt ze zitting in het allereerste Studentenkabinet. Samen met haar collega's van alle Nederlandse universiteiten stelt ze haar kennis beschikbaar tijdens de kabinetsformatie. Doel: aandacht vragen voor het belang van onderwijs en wetenschap tijdens het vormen van een regeerakkoord.

Het regeerakkoord berust te weinig op wetenschappelijke kennis en focust niet genoeg op de lange termijn. Dat vindt het eerste Nederlandse Studentenkabinet, een initiatief van alle veertien Nederlandse universiteiten.

Het studentenkabinet presenteerde zich deze week aan heel Nederland, inclusief politiek Den Haag. Het idee voor een schaduwparlement ontstond vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen aan de Tilburg University en waaierde vervolgens uit over collega-instellingen. Elke universiteit leverde een student-minister aan die het toekomstige kabinet zal adviseren gedurende de formatie. De ministerposten komen overeen met bestaande ministeries, maar leggen de nadruk op het vinden van innovatieve oplossingen voor problemen van de toekomst. Zo heeft het Studentenkabinet onder andere een ministerie van Data en Privacy, Werkgelegenheid en Gezond Leven.

Nijmeegse minister

Namens de Radboud Universiteit neemt Joske Wein (21) plaats in het kabinet. Zij is derdejaarsstudent Nederlands Recht en tevens de eerste student-minister voor Vrede en Rechtvaardigheid. De positie bekleedt Wein vrijwillig, maar het kost haar wel enorm veel tijd: ‘We begonnen net voor de Tweede Kamerverkiezingen’, vertelt ze. ‘Vooral de eerste weken was het een fulltimebaan. Ik heb mijn studie toen tijdelijk naar de achtergrond geschoven. Ik heb wat mensen om me heen opgetrommeld en samen met hen in korte tijd veel kleine onderzoeken gedaan naar rechtvaardigheid in bijvoorbeeld de psychologische context.’

‘Vooral de eerste weken was het een fulltimebaan’

Met haar beleid wil Wein kwetsbare groepen in de samenleving beschermen tegen onrecht en de interactie tussen burger en wetenschap vergemakkelijken. Een van de voorbeelden waar Wein haar beleid op heeft gebaseerd is de toeslagenaffaire, waarbij mensen de dupe werden van ondoorzichtig gebruik van algoritmes. Wein stelt: ‘De mens mag niet zoek raken achter wetten, systemen en technieken.’

Wein was ook eindverantwoordelijke voor het overhandigen van het regeerakkoord. Dit deed ze deze week onder anderen aan de Nijmeegse rector magnificus Han van Krieken. ‘En ik ben druk bezig geweest met enveloppen vullen om te zorgen dat alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer ook een kopie van ons regeerakkoord krijgen.’

Lange termijn

Dat het Studentenkabinet grotendeels bestaat uit jongeren is niet zonder reden. Veel van de onderwerpen waar het Studentenkabinet haar licht over wil laten schijnen, hebben in de toekomst een grote impact op het leven van de huidige jongeren. Denk bijvoorbeeld aan het toenemend gebruik van computeralgoritmes of het veranderend klimaat.

‘Belangrijke problemen zijn zelden binnen één regeringstermijn op te lossen. We moeten nadenken over hoe Nederland er over dertig of vijftig jaar uit moet zien’, vindt Wein. ‘Onze algemene boodschap is een uitgestoken hand naar bewindvoerders en Tweede Kamerleden, om samen een begin te maken met het vinden van innovatieve oplossingen. We willen dat onderwijs en wetenschap hier zo veel mogelijk bij betrokken worden, want een beleid dat nergens op gefundeerd is, helpt niemand.’

Politieke invloed

Het Studentenkabinet hoopt uiteindelijk gehoord te worden in Den Haag. Om dat te bereiken, zet ze wekelijks een student-minister in de spotlights en gaat ze op sociale media actief met mensen in gesprek. Verder heeft het Studentenkabinet een eigen website waarop het regeerakkoord en het beleid van elk ministerie te lezen is. Het doel: zorgen dat het nieuwe kabinet niet langer over studenten, maar mét studenten praat. De hoop is hiermee de inspraak van jongeren in nationale beleidsvorming te vergroten.

Echte politieke ambities heeft Wein op dit moment niet. ‘Mijn interesse ligt vooral bij het doen van onderzoek. Wetenschappelijke kennis is zo belangrijk en ik zou daar graag mijn steentje aan bijdragen.’