Het Stichtingsbestuur van de Radboud Universiteit en het Radboudumc mag tijdelijk zelf bestuursleden benoemen, zonder goedkeuring van de Bisschoppenconferentie. Dat besliste de Ondernemingskamer in het geschil tussen beide partijen. Met de uitspraak krijgt de invloed van de katholieke kerk op de universiteit een flinke knauw.

Sinds vandaag is de macht van de bisschoppen op de Radboud Universiteit en het Radboudumc flink afgenomen. Dat heeft alles te maken met een uitspraak van de Ondernemingskamer, een rechterlijk college dat bindende uitspraken doet over geschillen in Nederlandse genootschappen. De Ondernemingskamer besliste dat het Stichtingsbestuur van de universiteit en het ziekenhuis zélf nieuwe leden mag aanwijzen, zonder dat de bisschoppen hier een stem in hebben.

Tot nu toe was het zo dat de Bisschoppenconferentie benoemingen kon tegenhouden. Omdat de Radboud Universiteit (inclusief ziekenhuis) katholiek is, worden Nijmeegse benoemingen niet goedgekeurd door het ministerie van OCW, zoals gangbaar is aan de meeste andere universiteiten, maar door de Nederlandse bisschoppen.

Derde termijn

De Stichting Katholieke Universiteit (SKU, de raad van toezicht van de Radboud Universiteit en het Radboudumc, red.) was in maart zelf naar het rechterlijk college gestapt omdat de bisschoppen sinds 2014 verschillende kandidaten weigerden te accepteren die werden voorgedragen voor het stichtingsbestuur. Reden: ze vonden de kandidaten niet katholiek genoeg.  Als gevolg van de afwijzingen vielen gaten in het bestuur. Er was al enige tijd één bestuurslid te weinig. Drie bestuurders, waaronder voorzitter Loek Hermans, vervulden daarnaast noodgedwongen een derde termijn. Het stichtingsbestuur was het zat en spande een rechtszaak aan.

Tijdens de zitting in juni werd duidelijk dat sinds 2014 onder andere de benoeming van Geert ten Dam, huidig voorzitter van de Universiteit van Amsterdam, door de Bisschoppenconferentie werd tegengehouden omdat ze niet voor de Kerk getrouwd was. Ook de kandidatuur van oud-rector van de UvA Dymph van den Boom werd om soortgelijke redenen geweigerd.

Dergelijke taferelen kunnen in de toekomst niet meer voorvallen. De Ondernemingskamer is het eens met de universiteit en stelde vandaag dat goedkeuring van de bisschoppen geen vereiste meer is, zodat de zittende bestuurders kunnen worden opgevolgd. In de toekomstige raden van toezicht van de Radboud Universiteit en het Radboudumc (zie hieronder, red.) mogen de bisschoppen nog slechts één lid benoemen.

Ontvlechting

Ook op een tweede vlak hakte de Ondernemingskamer een knoop door. Het betreft de bestuurlijke splitsing van de Radboud Universiteit en het Radboudumc, de zogenaamde ontvlechting. De SKU had hiervoor een nieuwe bestuursvorm voorgesteld: er zouden twee aparte stichtingen opgericht moeten worden met elk een eigen raad van toezicht. In beide raden zou slechts één van de vijf toezichthouders door de bisschoppen worden benoemd. De bisschoppen stelden echter dat ze in deze nieuwe raden van toezicht nog steeds álle bestuurders moesten kunnen benoemen.

De Ondernemingskamer heeft nu beslist dat de SKU gewoon door kan gaan met de ontvlechting, zonder rekening te houden met de wensen van de Bisschoppenconferentie. Als eenmaal de herstructurering is doorgevoerd, mogen de bisschoppen nog slechts één lid in de raden van toezicht benoemen, zoals de SKU had voorgesteld.

Ondanks de uitspraak blijft de Radboud Universiteit nog steeds een katholieke universiteit, benadrukt het rechterlijk college.

In een reactie op de website van de Radboud Universiteit zegt voorzitter van het Stichtingsbestuur Loek Hermans blij te zijn met de uitspraak. ‘De Stichting Katholieke Universiteit kan tijdelijk zelf nieuwe bestuursleden benoemen zonder toestemming van de Bisschoppenconferentie, zodat zittende bestuursleden kunnen worden opgevolgd en we weer een compleet en adequaat samengesteld bestuur hebben. ‘