De gratis klassentool Stoeltjesdans is zo populair dat de kosten te hoog worden. Via de in Nijmegen ontwikkelde website kunnen leerkrachten de sociale veiligheid in een klas monitoren en de klassenindeling verbeteren. Initiatiefnemer Yvonne van den Berg heeft een NWO-subsidie gekregen om te kijken of ze Stoeltjesdans kostendekkend kan maken.

Honderd, misschien vijfhonderd gebruikers. Daar hoopte ontwikkelingspsycholoog Yvonne van den Berg op toen ze na haar promotie in 2016 de site Stoeltjesdans.nl online zette. Op basis van onderzoek in de ontwikkelingspsychologie biedt de site docenten in de bovenbouw van het basisonderwijs inzicht in de sociale veiligheid in de klas én een optimale klassenindeling. Dat streefgetal was binnen een paar maanden gehaald. Nu heeft Stoeltjesdans 15.000 gebruikers. Te veel om er als universitair docent bij te doen.

‘Stel je voor dat 1 procent van alle gebruikers een mailtje stuurt met een vraag. Dan is dat voor mij al een enorme tijdsbelasting’, zegt Yvonne van den Berg. De ontwikkelingspsycholoog krijgt van de universiteit de ruimte om naast haar onderwijs en onderzoek tijd te besteden aan Stoeltjesdans, maar voor het veilig hosten van alle data die door de gebruikers wordt ingevoerd, is wel extra geld nodig. ‘Dat kost duizenden euro’s per jaar’, aldus Van den Berg.

Sociale veiligheid

De gebruikers van Stoeltjesdans laten leerlingen een vragenlijst invullen. Met de resultaten krijgen leerkrachten een overzicht van de gerapporteerde sociale veiligheid. Op basis daarvan kunnen ze een klassenindeling maken gericht op gewenste doelen, zoals het verbeteren van negatieve relaties, het verbeteren van nieuwe relaties of het ondersteunen van leerlingen die op sociaal gebied minder goed meekomen. Wat een docent eerder op intuïtie deed, doet de site nu op basis van onderzoek.

Stoeltjesdans dreigde even aan het eigen succes ten onder te gaan, maar heeft nu van NWO een Take-off-subsidie gekregen om voor het einde van 2023 te onderzoeken hoe het kostendekkend kan worden.

Van den Berg: ‘Een deel van Stoeltjesdans gaat over het monitoren van sociale veiligheid. Scholen moeten voor de onderwijsinspectie ook een rapport aanleveren over de sociale veiligheid. Dat zou je vanuit Stoeltjesdans kunnen aanbieden, dat scheelt de scholen ook weer werk.’ Ook loopt er een pilot om Stoeltjesdans in het buitenland aan te bieden en wil Van den Berg kijken of de tool nuttig is voor partners die bijvoorbeeld een anti-pestprogramma uitvoeren op een school.

Commercieel

‘Het is de bedoeling om kostendekkend te worden en niet meer telkens mijn hand op te hoeven houden’, zegt Van den Berg. De commerciële kant kiezen en de tool aanbevelen om bijvoorbeeld de indeling van een kantoor te verbeteren, ziet ze nog niet zitten. ‘De onderzoeker in mij wil dan wel de bewijzen hebben dat dit ook werkt. Het is ook niet per se mijn ambitie om CEO van een groot bedrijf te worden, daar vind ik het werk op de universiteit te leuk voor.’

Naast de NWO-subsidie loopt er een crowdfundingsactie via het Radboudfonds om Stoeltjesdans te verbeteren. Van den Berg: ‘We konden de eerste jaren vooruit met het bestaande onderzoek. Nu willen we graag het algoritme uitbreiden met nieuw onderzoek.’

Effectiviteit

Voor toekomstig onderzoek kan het interessant zijn welke doelen de docenten kiezen als ze een klassenindeling maken. ‘Wij geven daar geen adviezen over, omdat we niet weten wat er al wordt gedaan in de klassen en op de scholen’, zegt Van den Berg. ‘Het programma ziet ook niet of een hele lange leerling voor een kleinere leerling komt te zitten, dus docenten doen praktische aanpassingen die ook weer gevolgen hebben voor de effectiviteit.’

‘We weten dat het gunstige effecten heeft op de bewustwording als je de sociale veiligheid vaker monitort, maar wanneer je dat moet doen en hoe vaak je de klassenindeling moet wijzigen is iets om verder te onderzoeken.’

Rode cijfers

Van den Berg zegt alles op alles te zetten om de haalbaarheidsstudie voor het kostendekkend maken van Stoeltjesdans voor september af te ronden. ‘Ik houd er rekening mee dat het dan nog een paar jaar duurt om uit de rode cijfers te komen.’

Ze merkt door het project dat er meer kansen voor de sociale wetenschappen zijn om kennis beschikbaar te maken voor de praktijk. ‘We weten hier op de faculteit echt heel veel en die kennis moet op de goede plek belanden. Hopelijk kan Stoeltjesdans een goed voorbeeld zijn van kennis die wordt omgezet in een toepasbaar product.’

Meer informatie over de crowdfunding van Stoeltjesdans is hier te vinden.