Op 11 april 1943 deed rector Bernard Hermesdorf de universiteit op slot. De bezetter eiste dat studenten een verklaring tekenden waarin ze zich loyaal verklaarden met Duitsland. Hermesdorf weigerde dat te vragen van zijn studenten en zag geen andere uitweg dan de universiteit te sluiten. Vandaag, 75 jaar later, haalt kleinzoon en Radboud-medewerker Norbert Hermesdorf herinneringen op aan zijn opa.

Een voor mij boeiende vacature en mijn expertise in mijn eigen vakgebied hebben me naar de Radboud Universiteit gebracht. Het is een mooie speling van het lot dat de levensloop van mijn grootvader en die van mij ons beiden verbindt aan een en dezelfde universiteit.

Familiegeschiedenis

Voor de opstelling van mijn grootvader in de oorlog voel ik een groot respect en diepe waardering. Ik ben me terdege bewust van de impact en de reikwijdte van zijn beslissing om de loyaliteitsverklaring geëist door de Duitse bezetter niet te laten ondertekenen. De doorwerking van deze historische gebeurtenis is alleszins een onderdeel van onze familiegeschiedenis geworden. Een intrigerend onderdeel heeft mij (maar ik denk dat ik hier ook voor mijn familieleden kan spreken) daarbij altijd in het bijzonder getroffen.

‘Er hing een voortdurende dreiging in de lucht’

Als mijn vader namelijk over deze tijd en de gebeurtenissen daarin vertelde, dan kwam altijd een detail naar voren dat me tot op de dag van vandaag is bijgebleven: in de gang van mijn grootvaders huis aan de Groesbeekseweg heeft gedurende de oorlog altijd een koffertje klaargestaan. Er hing namelijk een voortdurende dreiging in de lucht dat de bezetter mijn grootvader zou kunnen deporteren voor zijn ethisch standvastige maar in de ogen van de bezetter vanzelfsprekend rebelse beslissing. Gelukkig voor alle betrokkenen is dit uiteindelijk niet gebeurd.

Sportkaart

Als kleinzoon heb ik helaas nauwelijks contact gehad met mijn grootvader, die ook na zijn emeritaat nog tot op hoge leeftijd op rechtshistorisch gebied actief bleef.

Anekdotisch is een voorval met de organisator van de escape room (zie kader) die aan deze historische gebeurtenis aandacht besteedt vanuit het perspectief van de student die met de beslissing van mijn grootvader te maken kreeg. Ik sport regelmatig met deze organisator, die pas recent ontdekte dat hij al die tijd sportte met ‘de kleinzoon van’, terwijl hij al maanden met het thema aan het werk was. Bij toeval zag hij ineens de naam ‘Hermesdorf’ op mijn sportkaart. ‘What’s in a name!’

Deze tekst is geschreven door Norbert Hermesdorf. Hij is de kleinzoon van rector Bernard Hermesdorf (1894-1978) en werkt sinds 1999 bij de Technical Support Group van de Faculteit der Sociale Wetenschappen.