Kinderen van vier tot zes jaar weten precies of hun moeder alcohol drinkt. En wat moeders drinkt, pakken ze zelf ook op een (fictief) verjaardagspartijtje van volwassenen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Suzanne Mares met de titel ‘A sip of the old block’, wat zoveel betekent als ‘De appel valt niet ver van de boom’. Mares promoveert vandaag.  

Spelen dat je volwassen bent en je verjaardag viert. De neptaart staat al op tafel en de chips ligt in de kast. Nu nog wat drinken. Wordt het appelsap, melk of een glaasje wijn? Een kleine 120 kinderen in de leeftijd van vier tot zes jaar gingen met die opdracht aan de slag in een speelhoek op school. Een voor een waren ze uit de klas gehaald.
De kinderen die de verjaardag met (nep-)wijn of (nep-)bier vierden, waren in de minderheid, maar toch: een vierde van het totaal. 86 kinderen vierden hun verjaardag zonder alcohol. Pedagoge Suzanne Mares: ‘Het meest opvallend was dat de kinderen die rapporteerden dat hun moeder alcohol dronk, zelf ook sneller wijn of bier uit de kast pakten.’ Of vader dronk, had geen invloed op het consumptiegedrag van de kinderen. ‘Mannen drinken sowieso meer en regelmatiger alcohol. Ik kan me voorstellen dat als moeder op een verjaardag alcohol drinkt, dat des te meer opvalt. Maar dat is speculatie hoor, we hebben het niet onderzocht.’

Als de kinderen ouder worden, is moeder veel minder een rolmodel, merkte Mares. Ze volgde 428 gezinnen met pubers over een periode van zes jaar. Het alcoholgebruik van de vader bleek meer voorspellend voor het drinkgedrag van de adolescenten dan het alcoholgebruik van de moeder. De kans dat adolescenten minder drinken is dus groter als vader een matige drinker is.

Goede voorbeeld
Dat strenge regels – zoals niet drinken voor je 16^e  – invloed hebben op de leeftijd waarop kinderen met alcohol beginnen, is al langer bekend. Mares ontdekte dat, hoewel alcoholgebruik in de adolescentie toeneemt en ouders dan minder regels stellen, het stellen van regels voorspellend blijft voor de mate waarin wordt gedronken. ‘Adolescenten drinken minder als ouders meer regels stellen.’

Ouders moeten het goede voorbeeld geven, vindt Mares op grond van de resultaten van haar onderzoek, en niet of heel weinig drinken waar hun kinderen bij zijn. ‘Ik denk dat het belangrijk is dat je je ervan bewust bent dat ook heel jonge kinderen je drinkgedrag oppikken. Je moet daar als ouder rekening mee houden. Of door zelf weinig te drinken, in elk geval niet dagelijks, of door het onderwerp al vroeg op de agenda te zetten.’ / Martine Zuidweg