Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS) is een ziekte van de zenuwcellen die de spieren aansturen. Deze neuromusculaire (zenuw-/spier-) aandoening leidt tot het onvoldoende functioneren van de spieren. De ziekte veroorzaakt meestal geen pijn en tast het verstand niet aan. Ook blijven de zintuigen (gevoel, smaak, gezicht, reuk en gehoor) doorgaans intact. Wel worden geleidelijk aan steeds meer spieren aangedaan, waardoor communicatie steeds moeilijker wordt. Een nieuwe programma voor iPad en andere computers of mobiele telefoons kan communicatie eenvoudiger maken en helpen sociaal isolement te voorkomen. Het is vanaf deze week ook in het Engels beschikbaar.

Met de KlikPraat App kunnen ALS-patiënten met familie, vrienden en zorgverleners blijven communiceren. Vooraf worden dialogen vastgelegd, die op een multiple-choice manier kunnen worden doorlopen. Het kiezen van de zinnen door de mensen met ALS, kan met één schakelaar.
Naast ALS worden ook andere vormen van communicatieproblemen genoemd als toepassingsgebieden: van patiënten aan de beademing tot mensen met afasie (problemen met het vinden van woorden en het maken van zinnen) .

Een voorbeeld
Een vader met ALS wil graag met zijn zoon even napraten over de voetbalwedstrijd Ajax – F.C. Twente. Via de App kiest de vader, die zelf niet meer kan praten door zijn ziekte, de geschreven zin: “Wat een slechte wedstrijd zeg!”. De App zorgt ervoor dat deze zin naar de zoon toe wordt uitgesproken. De zoon reageert weer via KlikPraat en kiest uit “nou dat vind ik niet”, “Ja, vrij waardeloos”, etc. Zo kan er een hele gesproken conversatie toch met enkele klikken plaatsvinden.

Een aantal veel voorkomende conversaties zijn al vastgelegd. Maar van tevoren kunnen natuurlijk niet alle conversaties worden vastgelegd. Ook voeren niet alle mensen dezelfde conversaties met familie en vrienden. Daarom is de KlikPraat ook uitbreidbaar en aan te passen door familie en zorgverleners.

Uitvinder
Chat-by-Click is uitgevonden door prof. Peter Desain van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn spin-off bedrijf RE-phrase bv gaf het idee de vorm van een iPAd App. Op dit moment testen de ontwikkelaars van RE-phrase de App samen met het ALS centrum van het Universitair Medisch Centrum van de Radboud Universiteit Nijmegen. Vanuit de vakgroep Neurologie is  dr. Schelhaas betrokken bij deze ontwikkeling. De eerste gebruikerstests wijzen uit dat de doelgroep enthousiast is over de App en hem zeker zal gebruiken als hulpmiddel bij het communiceren in een later stadium van hun ziekte.

Verdere ontwikkeling
De App wordt per taal uitgebracht. De Nederlandse en Engelse versie (ClickChat) staan nu klaar in de App Store. Nieuw is de mogelijkheid voor de omgeving van de patiënt om de App aan te passen: zij kunnen dan onderwerpen, conversaties en uitspraken toevoegen.

Ook is het uiteindelijk de bedoeling om KlikPraat via de hersenen aan te sturen (via een Brain-Computer Interface). Controle over de spieren is dan helemaal niet meer nodig om toch te kunnen communiceren met familie, vrienden en zorgverleners. Hiervoor wordt binnen het Donders Instituut van de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek gedaan binnen het BrainGain project, een consortium van 23 partners, waaronder ook andere universiteiten (Utrecht, Maastricht en Twente), TNO, bedrijven en patiëntengroeperingen, waaronder de ALS Stichting, samenwerken aan de communicatie tussen hersenen en computers.