Niemand mag er meer dan vier procent op achteruit gaan, aldus Mark Rutte. En het afschaffen van de basisbeurs heeft geen consequentie voor de koopkracht van studenten, twitterde Diederik Samsom. Klopt dat wel? Het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) dook op de kwestie en rekende door wat het regeerakkoord betekent voor de koopkracht van studenten. Verschillende scenario’s passeren de revue: bijvoorbeeld die van een uitwonende Utrechtse student met een gemiddeld inkomen (exclusief leningen) van 766 euro per maand, die er 35 procent op achteruit gaat bij het verlies van de basisbeurs. Hoe zit dat in Nijmegen? We pakken de Nijmeegse studentenenquête (meest recente editie, 2011, pdf) er eens bij. Daarmee is te becijferen dat een Nijmeegse uitwonende student maandelijks een besteedbaar inkomen heeft van 732 euro (studiefinanciering, een gemiddeld maandinkomen uit een bijbaan, gemiddelde ouderbijdrage en zorgtoeslag). Tellen we daar de gemiddelde extra lening (118 euro) bij op is dat 850 euro. Deze student gaat er bij het verlies van de basisbeurs respectievelijk 36 (geen lening) of 31 procent op achteruit. Dat was uitwonend. Thuiswonend? Een qua situatie – ontvanger van beurs, baan, ouderbijdrage, zorgtoeslag – vergelijkbare Radboudstudent die nog thuis woont heeft een maandelijks besteedbaar inkomen van 486 euro exclusief lening, 539 euro inclusief lening. Verlies van de beurs betekent een koopkrachtverlies van ruwweg 20 (student zonder lening) of 18 procent. Bovendien heeft het verlies van de OV-jaarkaart voor de koopkracht van deze student wellicht nog consequenties. Om Twain te quoten: there are lies, damned lies and statistics Bij het rekenen zijn we uitgegaan van gemiddelden uit de studentenenquête, zoals het gemiddelde inkomen uit werk. Die gemiddelden worden beïnvloed door studenten die geen beurs meer ontvangen. In ons scenario hebben we – net als HOP – de aanvullende beurs niet meegenomen. Wel hebben we er voor gekozen extra leningen (bovenop de beurs) ook weer te geven: leningen bij DUO worden door zowel staat als Nibud officieel als maandinkomen gezien. Argumenten daarvoor, leert navraag bij Nibud, zijn te vinden in de manier waarop studenten de beurs gebruiken (maandelijkse aanvulling van inkomen) en de betalingsregeling. Rutte en Samsom zitten ons dus voor te liegen Dat hangt af van de definitie die ze gebruiken. Als zij de lening die studenten binnen het leenstelsel aangaan om de beurs te vervangen zien als regulier maandelijks inkomen, dan gaan studenten er amper op achteruit. Ze verliezen wat procentjes aan het verlies van de OV-kaart, maar winnen wat met de zorgtoeslag. De vraag is of het eerlijk is om ook deze lening te zien als regulier inkomen; dat standpunt kunnen wij niet uitleggen. / Mark Merks