Olaf H. zit een levenslange gevangenisstraf uit voor de dubbele moord op een echtpaar uit Limburg. Onterecht, volgens Ton Derksen, emeritus hoogleraar Wetenschapsfilosofie. Vorige week besloot de Hoge Raad extra onderzoek te doen in de zaak naar aanleiding van het herzieningsverzoek van Derksen. ‘Vroeg of laat komt er vrijspraak.’

Olaf H. werd in 2004 veroordeeld voor de moord op een autohandelaar en zijn echtgenote. Hun negenjarige kleindochter Audrey werd in het hoofd geschoten, maar overleefde. H. had even daarvoor een auto gekocht bij het echtpaar, een getuige zag hem na de moord wegrennen van de plaats delict. De zaak leek een simpel optelsommetje: H. is de moordenaar.

Maar zo eenvoudig is het niet, betoogt Ton Derksen, emeritus hoogleraar Wetenschapsfilosofie. Derksen heeft zich na zijn pensioen gespecialiseerd in het openbreken van afgeronde moordzaken – de vrijspraak van Lucia de Berk kan ook deels op zijn conto geschreven worden. ‘De zaak van H. was voor mij vanuit filosofisch oogpunt erg interessant’, licht hij toe. ‘De vraag was: wat voor soort bewijs heb je nodig als iedereen denkt dat iemand schuldig is en de schijn tegen heeft?’

Verzonnen verhalen
Uiteindelijk vond Derksen negen nieuwe inzichten die hij in het herzieningsverzoek opschreef. De eerste stap was het staande bewijs onderuit halen. De verklaring van de kleindochter Audrey was het voornaamste bewijs: zij claimt gezien te hebben dat H. de dader is. Derksen vond uit dat het met de verwondingen die Audrey destijds in haar hersenen opliep heel onwaarschijnlijk is dat ze zich überhaupt iets van het incident kan herinneren. ‘En volgens neurologen is het dan heel normaal dat je de gaten in je geheugen gaat opvullen met zelfverzonnen verhalen.’

‘Maar dat zou nog niet bewijzen dat hij onschuldig is, het bewijst alleen dat het bewijs niet deugt’, zegt Derksen. ‘Daarom heb ik ook zijn gedrag geanalyseerd. En dat gedrag past helemaal niet bij het profiel van een moordenaar. H. had zich vlak voor de moord nog gelegitimeerd op het postkantoor – welke moordenaar doet dat? Daarnaast ging men er altijd vanuit dat H. de moorden pleegde om de auto te stelen. Maar uit mijn onderzoek blijkt dat H. meer dan genoeg zwart geld had.’

Derksen is er dan ook van overtuigd dat H. ooit vrijgesproken wordt. ‘Vroeg of laat zal dat gebeuren. Maar tegelijkertijd hebben we nog een lange weg te gaan. Het zou zomaar nog twee jaar kunnen duren.’ / Tim van Ham