Waarom zouden studenten geen grotere bijdrage kunnen leveren aan het onderwijs waar ze ook zelf van profiteren? Michelle Verboom, student politicologie en dit jaar als stagiair actief in de Tweede Kamerfractie van de VVD, verdedigt het nieuwe stelsel.

Het sociaal leenstelsel komt er. Het stelsel waarbij de student meer bijdraagt aan de eigen studie en de overheid het bespaarde geld weer terug sluist naar het onderwijs. Studenten roepen immers om beter onderwijs, want het kan namelijk allemaal veel beter. Maar als blijkt dat de studerenden voor dat betere onderwijs zelf meer geld moeten neerleggen, haken ze af. Studenten willen als volwassenen behandeld worden en vooral niet worden betutteld, maar dan wel zonder financiële zorgen. Waarom zouden zij geen zorgen mogen hebben en anderen wel?

Het onderwijs is na invoering minder toegankelijk en alleen nog maar betaalbaar voor de rijken, is de kritiek. Waarbij afgestudeerden tot aan hun pensioen in de schulden zouden zitten en scholieren ervan afzien om nog verder te studeren. Met deze argumenten worden twee kampen neergezet: studenten met rijke ouders tegenover mensen die nooit maar dan ook nooit een studie kunnen afbetalen zonder basisbeurs. De voorbeelden vliegen je om de oren. Van toekomstige leraren en verpleeg(st)ers voor wie het geen vetpot is en die door invoering van een sociaal leenstelsel geen huis of auto meer kunnen kopen en de rest van hun leven krom moeten liggen. De gemiddelde zestig euro per maand voor aflossing van de lening zou niet op te brengen zijn. Voor het gemak wordt even over het hoofd gezien dat voor de aflossing een maximum geldt van vier procent van het brutoloon, en dat degene die niet kán terugbetalen, dat ook niet hoeft te doen.

Het idee dat scholieren gaan studeren en studenten doorstuderen om in zichzelf te investeren en om de eigen toekomst te verrijken, wordt weggezet als een neoliberale en egoïstische gedachte die niet meer opgaat. Studeren wordt gezien als investering in de maatschappij. De redenering is kennelijk dat de samenleving die profiteert van onze opleiding er ook voor moet opdraaien en dat dit de student ontslaat van een eigen verantwoordelijkheid.

Die vlieger gaat niet op. Studenten willen met alle liefde de maatschappij een handje verder helpen. Alleen investeren ze daar onder het leenstelsel zelf wat extra in. Waarom zou de overheid volledig voor jouw toekomst moeten zorgen? Waarom niet zelf de verantwoordelijkheid nemen om je eigen wereld te verbeteren? En daar mag best een hogere bijdrage tegen gunstige leenvoorwaarden tegenover staan. Een bijdrage die het onderwijs en ook de maatschappij ten goede komt. Van onderwijs worden wij immers allemaal beter.

De maatschappij blijft een bijdrage leveren aan studenten, alleen dragen studenten zelf in de toekomst nu ook een deel bij. Dit deel is groter dan nu het geval is, maar als bijdrage aan onze eigen toekomst nog steeds alleszins acceptabel.

Michelle Verboom is masterstudent Politiek en Parlement aan de RU en liep tot deze maand stage in de Tweede Kamer bij VVD-parlementariër Ronald Vuijk.