Het is erop of eronder voor het leenstelsel. Vandaag bespreekt de Eerste Kamer het wetsvoorstel van minister Bussemaker om het stelsel dit kalenderjaar nog in te voeren. De studentenbonden boden senatoren uit pure nood een bosje bloemen aan met de vraag een heldendaad te verrichten. Gooien de Eerste Kamerleden inderdaad hun kont tegen de krib?

De Eerste Kamer is vrij om het wetsvoorstel te verwerpen, bijvoorbeeld als ze vindt dat het voorstel slecht in elkaar zit of te gehaast wordt ingevoerd, vertelt Bert van den Braak, onderzoeker bij het Parlementair Documentatie Centrum Leiden. Toch acht hij de kans klein dat de senatoren tegen de Tweede Kamer ingaan. ‘De Eerste Kamer is toch vooral een politiek orgaan. Ze wil het niet op haar geweten hebben het kabinet te laten vallen’, zo voorspelt Van den Braak, die promoveerde op een lijvig proefschrift over de Eerste Kamer.

Kunstenaars
In 2011 bleek al eens dat de Eerste Kamer haar taak niet helemaal juist had uitgevoerd. Een financiële regeling voor kunstenaars werd door de Tweede Kamer afgeschaft en de Eerste Kamer trapte niet op de rem. De rechter oordeelde echter dat de invoering van de wet onzorgvuldig en haastig verliep. ‘Het zou toch de Eerste Kamer moeten zijn die toetst of zo’n wet netjes en zorgvuldig tot stand kwam, maar die zegt dan toch: we moeten die bezuiniging halen, ook als het wat minder fraai oogt. Het is een loyaliteitskwestie’, vertelt Van den Braak.

Er is een kans dat D66- en Groenlinks-senatoren een ‘concessie afdwingen’, weet Van den Braak. ‘Die partijen hebben wat meer vrijheid, omdat ze geen deel uitmaken van het kabinet.’ Dat wordt een politiek spel, waarbij de uitkomst afhangt van de minister. ‘Hoeveel wisselgeld heeft zij bewaard? Als ze nog wat klein geld op zak heeft, is er nog iets mogelijk. Misschien een jaar uitstel?’ Als het zover komt, moet het wetsvoorstel weer terug naar de Tweede Kamer. Die vertraging kan minister Bussemaker zich met haar strakke schema eigenlijk niet veroorloven, want na de zomer wil zij aan nieuwe studenten eigenlijk geen basisbeurs meer verschaffen. / Karlijn Ligtenberg