Inne neet-Limburger woar ’t waarsjienlik noeëts ópgevalle, mar d’r zit e groeët versjil tösje de dialekte van Noord- en Zuid-Limburg. Promovendus Frens Bakker tuuënt aa dat de grens tösje die versjillende dialekte angesj lup wie altied aagenoame woeëd.

Limburgers en hun dialek, ’t blief ing aparte combinatie. De res van Nederland deet döks get lacherig uuëver hun zengerig taaltje, de Limburgers zelver zunt d’r gruuëtsj óp. ‘In anger provincies is ’t plaatsjelik dialek get um dich e bietje vuur te sjame’, zeët Bakker. ‘Dat sentiment leëft in Limburg gaar neet. In de res van Nederland vingt me ’t dialek vuural truuk in de arbeidersklasse, mar in Limburg is ’t wiedversjpreid, óch in de huuëgere klasse.’

Kaart: de gries sjtippellieng is de noord-zuid grens woa me döks van oet góng. De blauw durchlopende lieng is de grens die Bakker vóng. Tusje de blauw durchlopende lieng en de blauw sjtriepkeszone lik ing middezone, woa-in de dialekte get kótter bij de zuidelike sjtunt.

Ofsjoeën inne Limburger normaal gesjproake alle dialekte prima versjteet, zunt d’r toch belangrieke óngerlinge versjille. D’r is ing dudelike twieëdeling tösje ’t Noord-Limburgse Kleverlands dialek en de Zuidnederfrankische ‘Limburgse’ dialekte. Döks is gezag dat de grens de sjeidslieng is tusje gebiede woa me ‘ik’ en ‘ook’ zeët, teëgenuuëver ‘ich’ en ‘auch’. Die grens lup graad ónger Maasbree en Venlo.

Bakkes hat ’t deepgoand óngerzóch. Heë selekteerde ing groep wöäd oet de zoeëgeneumde Schwadesh-lies, mit doa-óp ing reeks universeel wöäd wie man, vrouw, water, groeët en kling. ‘Normaal weëd die lies gebroek um de moate van verwantsjap tusje tale te óntdekke.’

Bakker hoofde neet bij d’r bekker in de rie te goa sjtoa um te hure wat vuur dialek me in jieëker Limburgs dörp kalt. Heë gebroekde ouw dialek-enquêtes oet de vurrige twieë ieëwe, woa-in de fonetische oetsjproak van wöäd is vasgelag. ‘V’r hant alle versjille gekwantificeerd. Is ing woadvorm noordelik of zuidelik? Los doavan hant v’r d’r computer de óngerlinge dialekaafsjteng loate berekene. Óp dis meneer koam ing dudelike dreideling tevuursjien: noord-midde-zuid. Venlo bliek noe bevuurbeeld waal degelik in ’t zuidelike Zuidnederfrankische deel te ligke, dat is angesj as v’r altied gedach hant.’

Omgezet uit het Nederlands in een Zuid-Limburgs dialect. Vertaling: Ton van de Wijngaard, Streektaalfunctionaris verbonden aan het Huis van de Kunsten Limburg.