Welke partijen doen mee aan de strijd om een plekje in de Nijmeegse gemeenteraad? En hoeveel studenten, alumni en medewerkers van de Radboud Universiteit staan op de lijsten? Naar aanleiding van de aankomende verkiezingen maakt Vox een analyse van de Nijmeegse partijen. ‘Als je als student ergens maar een paar jaar woont, ben je vaak niet bezig met lokale politiek.’

Van gemeenteraadsverkiezingen worden niet veel studenten warm. Waarschijnlijk een gevalletje ver-van-je-bed-show, en dan al helemaal op lokaal niveau in een stad waar je niet vandaan komt. Want hoe werkt het eigenlijk in Nijmegen en wie doen er mee?

We mogen 14, 15 en 16 maart stemmen voor de gemeenteraad, die de belangrijkste beslissingen over de stad neemt. De huidige raad bestaat uit 39 zetels van voornamelijk links georiënteerde partijen. Nijmegen is een ‘links bolwerk’, wordt dan ook vaak gesteld.

Linkse en rechtse faculteiten

Volgens Kristof Jacobs, universitair hoofddocent politicologie aan de Radboud Universiteit, klopt dat niet helemaal. ‘Het hangt ervan af wat je als links en rechts beschouwt’, zegt hij. ‘D66 is bijvoorbeeld cultureel gezien wel links, maar economisch rechts. Aangezien zij hier een grote partij zijn, stemt Nijmegen economisch rechtser dan je denkt. Al blijft Nijmegen over het algemeen linkser dan andere steden in Nederland.’

Dat heeft te maken met de samenstelling van de bevolking, aldus Jacobs: er wonen in Nijmegen nu eenmaal veel studenten en die zijn vaak overwegend links. Onderling zijn er echter genoeg verschillen, vertelt hij. ‘Op de rechtenfaculteit en bij technische studies stemmen studenten bijvoorbeeld vaker rechts dan op pakweg de sociale faculteit. Een universiteit staat dus niet altijd gelijk aan een linkse stad.’

Veel Radboud-connecties

De grootste partij in de Nijmeegse raad is op dit moment GroenLinks met 11 zetels. De partij doet ook deze verkiezingen mee, dit keer met twaalf alumni, twee studenten en twee medewerkers van de universiteit in hun top 20. D66 heeft nu zes zetels en kent op hun hele lijst maar liefst 33 connecties met de universiteit.

Blijven die partijen de grootste? Jacobs vermoedt van wel. ‘Als een partij nationaal groot is, wordt-ie dat lokaal meestal ook. En beide partijen – vooral D66 – staan er in de nationale politiek goed voor.’

De derde grootste partij van de stad is de SP met 5 zetels. Zij leveren elf alumni en vier studenten aan op hun kandidatenlijst. Ook de PvdA – goed voor 3 zetels – heeft genoeg connecties met de universiteit: op hun lijst staan achttien alumni, vijf studenten en één medewerker.

Het CDA wil zijn aantal zetels in Nijmegen verdubbelen.

CDA en Partij voor de Dieren (PvdD) hebben allebei 2 zetels. Het CDA wil volgens student en kandidaat-raadslid Sophie van Lith zijn aantal zetels verdubbelen. Dat proberen ze met twintig connecties met de universiteit. Van de vijftien kandidaten van PvdD zijn er maar liefst acht alumni, twee studenten en één medewerker van de Radboud Universiteit.

50PLUS heeft 1 zetel in de raad. De naam doet wellicht niet vermoeden dat de partij aast op stemmen van studenten, maar van dat imago wil de partij volgens kandidaat-raadslid Iris Martina- Lauret graag af. Toch zijn zij meestal niet in trek bij studenten, aldus Jacobs.

Rechts en nieuw geluid

Aan de rechterkant van het spectrum doet VVD (nu 4 zetels) mee met zes alumni en twee studenten. Forum voor Democratie (FvD) staat voor het eerst op de Nijmeegse kieslijst. Hoeveel kandidaten zij hebben met een verbinding met de universiteit, is onbekend. Een andere nieuwkomer is DENK, die geen kandidaten met een Radboud-connectie heeft.

Dan nog de laatste twee nieuwkomers: de Piratenpartij (met 3 alumni) en Lijst 12 (connecties zijn niet bekend). Hoe gaan al die nieuwelingen het doen? ‘De Piratenpartij is meestal niks, de andere partijen ben ik erg benieuwd naar’, zegt Jacobs. ‘Vooral naar FvD. Zij zijn eigenlijk their own worst enemy: ze hebben vaak onenigheid, verliezen daardoor stemmen, herpakken zich tóch weer en komen terug. We gaan zien hoe ze het in Nijmegen doen.’

Lokale partijen

Zoals in bijna elke stad doen er ook lokale partijen mee. In Nijmegen zijn dat de Stadspartij Nijmegen – nu 3 zetels, één alumnus in de top 10 – en GewoonNijmegen.Nu. Die laatste partij is een fusie van Gewoon Nijmegen en VoorNijmegen.Nu, twee partijen die allebei 1 zetel in de raad hebben. Opvallend is dat in hun top-10 geen connectie met de Radboud te vinden is.

‘Lokale partijen laten zich meestal niet classificeren als links of rechts’

‘Die lokale partijen zijn vaak volks: ze richten zich op ‘gewone Nijmegenaren’ en lokale problemen’, vertelt Jacobs. ‘Ze laten zich meestal ook niet classificeren als links of rechts.’ Ze hebben een stuk minder verbindingen met de universiteit dan de andere partijen, zo blijkt, en op de stem van studenten hoeven zij meestal niet te rekenen. Logisch, denkt de politicoloog: ‘De universiteit is niet volks. En als je als student ergens maar een paar jaar woont, ben je meestal niet bezig met lokale problematiek.’

Spannend

Heel wat keuze dus. Wie gaat er in maart verrassen, wie teleurstellen? Aan die voorspelling wil Jacobs zich liever niet wagen. ‘Als politicoloog word ik blij van elke uitslag, of die nou is zoals verwacht of juist niet. Van mij mag het in ieder geval spannend worden.’

De komende weken besteedt Vox aandacht aan de gemeenteraadsverkiezingen. Zeven studenten van de Radboud Universiteit die op de kieslijsten staan, komen in verschillende artikelen over thema’s als de wooncrisis en het klimaat aan het woord.