‘Maak van het tentenkamp een leerruimte over de gebrekkige staat van ons onderwijs’
-
Het tentenkamp in de ochtend. Foto: Johannes Fiebig
OPINIE - Als de actievoerders iets tonen met hun tentenkamp op de campus, is het persoonlijke en maatschappelijke vorming. Eindelijk, verzucht filosofiehoogleraar Jan Bransen in deze ingezonden brief. Hij hoopt dat het engagement va deze studenten niet alleen gericht blijft op de Palestijnse zaak.
Vanaf mijn werkkamer heb ik een mooi uitzicht op het tentenkamp op de campus, de tientallen studenten die in kleurrijke tentjes ook in Nijmegen hun solidariteit uitspreken voor de Palestijnse zaak. Ik waardeer hun engagement en hun energie. Ik hou van het informele leren en ontwikkelen buiten de muren van het klaslokaal. De straat op: ook en vooral daar kun je leren. Ook en vooral daar kun je je stem laten horen als iets je niet zint.
‘Waarom accepteren zoveel studenten dat hun opleiding een strippenkaart is?’
Ik ben blij dat dit nu gebeurt, eindelijk. Al jarenlang hoop ik dat studenten zullen opstaan, dat zij zich krachtig zullen verzetten tegen belangrijke misstanden, zoals de enorme opwaartse druk in ons onderwijsbestel. Waarom komen er jaarlijks meer dan 500 studenten naar onze universiteit om op een wetenschappelijke wijze de menselijke psyche te gaan bestuderen, 650 studenten om op dito wijze bedrijven te bestuderen, 600 studenten om zich via een rechtenstudie toegang te verwerven tot de Zuidas?
Waarom laten zoveel studenten zich zonder morren disciplineren in deze meritocratie die van vorming en onderwijs een competitie maakt met winnaars en verliezers? Waarom accepteren zoveel studenten dat hun opleiding een strippenkaart is die ze dwingt om in een beperkte hoeveelheid tijd 180 EC af te tekenen? Waarom blijven studenten massaal weg van de campus omdat ze het gemak van weblectures wel zo aantrekkelijk vinden en thuis de koffie zoveel goedkoper is dan in onze bedrijfskantines? En waarom verzetten ze zich niet tegen de verborgen jeugdwerkloosheid die hen tot ver voorbij hun twintigste vasthoudt tussen de muren van een klaslokaal, waarna ze met een studieschuld de arbeidsmarkt betreden zonder dat duidelijk is of het bezit van een universitair diploma gelijke tred heeft gehouden met hun persoonlijke, maatschappelijke en zelfs intellectuele ontwikkeling?
Belangrijke vragen die op de campus nauwelijks tot een echt debat of tot gerichte actie leiden, zelfs niet binnen een universiteit die als actiebolwerk een reputatie heeft te verliezen.
Bildung
En daarom raakt de actiebereidheid die ik in het mooie voorjaarzonnetje aantref mij zo. Kunnen we dit geopolitieke engagement uitbreiden tot een breder engagement en zo de persoonlijke en maatschappelijke vorming – de Bildung – zichtbaar maken waarvan dit engagement getuigt? Misschien kunnen we zo ook voorkomen dat het bewogen verzet al te gemakkelijk en al te vrijblijvend overkomt. Want hoe belangrijk en hartverscheurend de Palestijnse zaak ook is, ik maak mij ook zorgen over de hype die dit verzet straks wellicht geweest blijkt te zijn, als de tenten weer weg zijn en de tentamens weer gehaald moeten worden. Palestina is ver weg en door de smalle koker van de massamedia, met hun echokamers, komt het onvoorstelbaar pijnlijke en getraumatiseerde conflict dat zich daar al meer dan 75 jaar tussen ‘the river’ en ‘the sea’ afspeelt, slechts platgeslagen en hopeloos vervormd in beeld.
Natuurlijk getuigt het van moed om in zo’n complexe kwestie duidelijk stelling te nemen, maar ik zou die moed, en dat engagement, zo graag verbinden met de gebrekkige staat van ons onderwijs en de studenten uitnodigen om van hun tentenkamp een leerruimte te maken waarin we het debat kunnen aanwakkeren over Bildung in ons onderwijs.
Daarom nodig ik deze studenten van harte uit om de persoonlijke en maatschappelijke vorming van de Nijmeegse mbo-, hbo- en wo-studenten mede aan te wakkeren. Sluit je aan bij Stichting Bildung Nijmegen. Zo kan het mes aan twee kanten snijden: niet alleen ons gesprek over Bildung en het nadenken over ander onderwijs krijgt een impuls, maar daarmee ook het tentenkamp zelf dat immers een voorbeeld is van de persoonlijke en maatschappelijke vorming die op onze campus – en in onze stad – tot bloei zou kunnen komen.
Jan Bransen is hoogleraar Filosofie van de gedragswetenschappen, academisch leider van het Radboud Teaching and Learning Centre en bestuursadviseur bij Bildung Nijmegen. Deze bijdrage kwam tot stand met medewerking van Paul van den Broek.
Gordon Molenaar schreef op 20 mei 2024 om 13:06
Deze hoogleraar meent het studentenprotest te moeten afzwakken door het achter zijn eigen afgereden stokpaardje te spannen. Hij vervaagt de concrete eisen van de studenten tot “de Palestijnse zaak” en suggereert dat het protest maar een hype zal zijn.
Hij nodigt de studenten uit “om van hun tentenkamp een leerruimte te maken waarin we het debat kunnen aanwakkeren over Bildung in ons onderwijs”. Als hij ook maar één onderwijsactiviteit in het kamp had bijgewoond, zou hij zien dat deze ruimte allang wordt gemaakt. Er is o.a. al nagedacht over academische vrijheid (met dr. Maya Wind) en de rol van kolonialisme in het curriculum (met dr. Alison Fischer). Er staat ongetwijfeld nog meer op de planning.
Waarom verwacht Jan Bransen dat de studenten waar hij dromerig op neerkijkt vanuit zijn kantoor zich zouden laten lenen voor het uitdragen van zijn onderwijsideaal als hij zo weinig moeite doet om zich in hen te verdiepen en hij zich niet solidair verklaart met de eis om medeplichtigheid van de Radboud Universiteit aan de massamoord in Gaza te beëindigen? Zijn betoog komt vooral over als een lelijke afleidingsmanoeuvre voor eigen gewin.
Jesse schreef op 20 mei 2024 om 13:58
Jan Bransen schreef vorige week nog: “Tja, ik kijk uit het raam van mijn kantoor en zie vooral privilege. Een gezellige camping; iedereen beschikt over een mooi en handig tentje; de zon schijnt; wat wil je nog meer?”
Erg blij dat hij van mening is veranderd, maar ik ben erg benieuwd waarom hij zijn opvatting zo radicaal heeft aangepast.
Jan Bransen schreef op 21 mei 2024 om 07:59
Dank voor je nieuwsgierigheid, Jesse.
• Ik ben niet echt van mening veranderd, maar leg andere accenten en probeer positief te blijven;
• Ik bezocht het tentenkamp en sprak met actievoerders;
• Ik sprak over mijn eerdere reacties met diverse collega’s;
• Ik blijf strijdbaar verzet tegen het CvB inzake complexe geopolitieke kwesties tamelijk gratuit vinden, en ben bang dat het bij een hype blijft;
• Ik hoop van harte dat de actievoerende studenten er klaar voor zijn om hun engagement breder in te zetten, en dan met name om echt werk te maken van ander en beter onderwijs, want ons competitieve onderwijsbestel heeft voor een heel onaangename tweedeling in de samenleving gezorgd.
Scepticus schreef op 20 mei 2024 om 19:06
Jan Bransen laat het hier lijken alsof het een haalbaar doel is om, op soortgelijke wijze als het protest van de afgelopen week, resultaten af te dingen bij het CvB omtrent de kwaliteit van het onderwijs. Waaruit zou dit moeten volgen?
Binnen mijn faculteit klinken al jaren geluiden over hoe het onderwijs zou kunnen verbeteren. Sommige docenten zijn minder geschikt voor bachelorvakken, en er kan meer aandacht besteed worden aan studentassistenten, door de kwaliteit van hun trainingen te verbeteren en ze te betrekken bij het evaluatieproces van vakken. Van al deze ideeën komt niets terecht en elke stap vooruit die gezet wordt, wordt gevolgd door drie stappen achteruit.
Het CvB kan wel vinden dat het onderwijs verbeterd moet worden, maar uiteindelijk is het dan aan de uitvoerende krachten om dit daadwerkelijk ook uit te voeren. Het lijkt mij allesbehalve plausibel dat die uitvoerende krachten, na het jarenlang aanhoren van dermate geluiden, vanwege een studentenprotest aan de andere kant van de campus opeens hun hele werkwijze zouden omgooien.
Mogelijk blijft nu nog de vraag hangen waarom studenten genoegen zouden nemen met deze situatie. Het antwoord hierop is natuurlijk het systeem dat binnen Radboud geïmplementeerd is met opleidingscommissies. Opleidingscommissies communiceren de klachten en complimenten van studenten naar de docenten, krijgen een mooie titel om op hun CV te zetten waarna de docenten de ontvangen klachten in de metaforische papierversnipperaar doen om in het volgende academische jaar een vak op identieke wijze te geven. Op die manier is er geen vooruitgang, maar leeft er onder studenten wel het idee van onderwijsverbetering.
Karen schreef op 21 mei 2024 om 13:51
Wauw, de Palestijnse kwestie misbruiken voor je eigen marketing, dat is wel lef hebben
M. Sommers schreef op 21 mei 2024 om 14:11
Wat bijzonder om Hogescholen en Universiteiten te dwingen achter een eenzijdig standpunt te gaan staan inzake het Israel Palestina (Gaza) conflict. Het conflict is veel groter en complexer. Ik hoop dat de instellingen met Israel verbonden blijven en zich niet inlaten met o.a. antisemitisme. Op 7 oktober 2023 vond een massamoordaanslag plaats waar jonge mensen een Joods feest vierden. Daar lijkt aan voorbij te worden gegaan. Ik keur geen enkele oorlog goed, niet die tussen Israel en Gaza, Rusland en Oekraïne, waar ook ter wereld, en ook niet die van 7 oktober j.l..
Marije Kaart schreef op 21 mei 2024 om 19:06
Opiniestuk? Eerder een reclamestuk. Wij van Stichting Bildung Nijmegen adviseren Stichting Bildung Nijmegen.