De inzet van proctoring aan de Radboud Universiteit blijft de gemoederen verhitten. De medezeggenschap is niet te spreken over de uitkomst van de pilot die het college van bestuur liet uitvoeren over de online videosurveillance. ‘Er is altijd beloofd dat proctoring een uiterste redmiddel is. Dat blijkt zeker niet uit de uitkomst van de pilot’, zegt USR-voorzitter Hans Kunstman.

Eind april startte het college van bestuur van de Radboud Universiteit een pilot naar online proctoring, een vorm van surveillance waarbij studenten tijdens tentamens in de gaten worden gehouden door hun webcam en microfoon. Met de pilot wou het college onderzoeken of de privacy van studenten voldoende gewaarborgd is. De toetsvorm zou alleen worden ingezet bij tentamens voor meerdere honderden studenten, waarbij fraudegevoelige kennis wordt onderzocht, en gebruikt worden ‘als uiterste redmiddel om studievertraging te voorkomen’.

Die pilot is nu afgerond. Volgens het rapport, dat later deze week wordt gepubliceerd, zijn online tentamens die gebruikmaken van de software Proctorio en Cirrus in principe uitvoerbaar aan de Radboud Universiteit. In de komende tentamenperiode zullen 103 tentamens via de omstreden methode worden afgelegd.

Transparantie

De Universitaire Gezamenlijke Vergadering is niet blij met de uitkomt van de pilot, zegt voorzitter Hans Kunstman. ‘Al in april hebben we aangegeven dat proctoring aantoonbaar in overeenstemming moet zijn met de privacyregels van de AVG. Het is niet bewezen dat de software van Proctorio aan die wetgeving voldoet.’

De leden van de studentenraad en de ondernemingsraad zien in het rapport niet terug op welke manier de keuze van docenten voor proctoring tot stand is gekomen. ‘Terwijl we daar expliciet om gevraagd hebben’, aldus Kunstman. ‘Er is altijd gezegd dat proctoring een uiterste redmiddel is, wanneer alle andere vormen van toetsing onmogelijk zijn. Niemand kan nu controleren of dat ook echt het geval is.’

De USR-voorzitter ergert zich aan het feit dat 24 van de 103 tentamens die in periode 4 gebruikmaken van proctoring, door minder dan vijftig studenten worden afgelegd. ‘Er is altijd gezegd dat proctoring bedoeld is voor grote groepen studenten. Het is moeilijk te geloven dat er bij tentamens met 50 deelnemers geen andere vorm van toetsing mogelijk is’, zegt Kunstman.

Volgens Kunstman leeft het onderwerp bij studenten. ‘Veel studenten die tentamens via proctoring maakten, lieten ons weten dat ze last hadden van technische problemen. Bovendien maken ze zich zorgen over hun privacy – dat blijkt ook uit een petitie die meer dan 2.000 keer werd getekend.’

Om al die redenen heeft de studentenraad samen met de ondernemingsraad een negatief advies over de pilot gegeven aan het college van bestuur. ‘Wij zijn niet tegen het gebruik van proctoring an sich, maar wel wanneer niet kan worden aangetoond dat proctoring een noodzakelijk en proportioneel instrument is om fraude uit te sluiten. Ook tijdens de corona-crisis gelden de bepalingen in de AVG’ , aldus Kunstman.

Tijd dringt

Over de status van dit advies heerst discussie. De leden van de gezamenlijke vergadering noemen het een ‘gekwalificeerd advies’, wat betekent dat het college zou moeten ingaan op hun argumenten – en dat er mogelijk een andere oplossing moet worden gevonden voor tentamens die gebruikmaken van proctoring.

Het college van bestuur is het daar niet mee eens en wil vandaag een besluit nemen over hoe het verder moet. ‘Dat doen we op basis van de adviezen van de medezeggenschap. Hun opmerkingen worden zorgvuldig bestudeerd’, zegt woordvoerder Anja van Kessel.

Kunstman wijst ook op het kort geding, waarover de rechter donderdag een vonnis uitspreekt, bij de rechtbank Amsterdam. De rechtzaak, die studenten van de Universiteit van Amsterdam hebben aangespannen tegen hun universiteit vanwege proctoring, heeft volgens hem mogelijk ook gevolgen voor de situatie aan de Radboud Universiteit. Van Kessel meent dat wachten niet nodig is. ‘We zien dan wel of dit gevolgen heeft voor ons.’

‘We hebben onvoldoende gezien dat andere methodes zijn onderzocht’

De tijd begint te dringen, want volgende week start de vierde tentamenreeks. De pilot was in oorsprong bedoeld om na te gaan of proctoring een haalbare kaart was voor deze tentamenperiode. De studentenraad en ondernemingsraad zijn tegen studievertraging. Kunstman: ‘Maar we hebben onvoldoende gezien dat andere methodes zijn onderzocht. En dat terwijl deze discussie al speelt sinds april.’ Hij ziet eventueel wel een noodoplossing voor de proctoring-tentamens die volgende week gepland zijn: tentamens afnemen via Brightspace, zoals aan de faculteit Rechtsgeleerdheid gebeurt (zie kader).