Meer aandacht voor diversiteit binnen tandheelkunde, biomedische wetenschappen en geneeskunde in Nijmegen: dat is het doel van het leernetwerk Diversiteit, Inclusie en Kansengelijkheid. ‘Er is namelijk nog veel werk te doen.’

Simulatiepatiënten van verschillende leeftijden en achtergronden, een eerlijker toelatingssysteem en aanpassingen aan het lesmateriaal: de leden van het leernetwerk Diversiteit, Inclusie en Kansengelijkheid (DIK) buigen zich de komende jaren over tal van dit soort initiatieven om de medische opleidingen inclusiever te maken.

Dat is nodig, vertelt Geert van den Brink, strategisch adviseur binnen het Radboudumc en mede-oprichter van het leernetwerk. ‘Want alles wat je meekrijgt in het onderwijs sijpelt door naar de praktijk.’

Divers lesmateriaal

Als voorbeeld schetst hij een situatie waarin de huisarts een zwaar gelovige patiënt ziet die het Nederlands niet helemaal machtig is. ‘Als jij in het onderwijs alleen maar casussen hebt behandeld rondom ‘mevrouw de Vries’ zal het voor jou een stuk lastiger zijn om te weten hoe je dit gesprek aanvliegt, dan wanneer je hier tijdens je studie al mee in aanraking komt.’

‘Waar beter dan te beginnen in het onderwijs?’

Door een eenvoudige ingreep, bijvoorbeeld het diverser maken van de casussen in het lesmateriaal, kunnen we studenten gevoeliger maken voor culturele verschillen, aldus de strategisch adviseur. Dat resulteert in betere zorg. ‘Als we willen dat toekomstige artsen patiënten met verschillende achtergronden goed kunnen helpen, waar dan beter te beginnen dan in het onderwijs?’

Precies daarom is het leernetwerk DIK in het leven geroepen, dat zich de komende jaren zal richten op twee hoofdthema’s: diversiteit in de lesstof én de toegankelijkheid van de opleiding. De diversiteit richt zich op biologische verschillen tussen mannen en vrouwen, ziekten die vaker voorkomen bij bepaalde etniciteiten en culturele verschillen. Het tweede thema richt zich vooral op de vraag wie worden toegelaten en hoe zij beoordeeld worden.

Culturele verschillen

Cultuurverschillen spelen namelijk niet alleen een rol in de spreekkamer, maar ook in het onderwijs, vertelt Van den Brink. ‘Zo is het in de Nederlandse cultuur gebruikelijk dat tijdens een werkcollege de afstand tussen docent en student een stuk kleiner is dan tijdens een college. Dat kan wat onwennig zijn voor studenten uit culturen met meer gevoel voor autoriteit.’

Op zichzelf is dat geen probleem, maar het kan wel invloed hebben op de beoordelingen van studenten, vertelt Van den Brink. Iets wat de nieuwe hoogleraar Karen Steger-Jagers, die deze maand startte in Nijmegen, ook al tegenkwam in haar onderzoek. Van den Brink: ‘Zo zien wij het kennen van je zwakke punten als iets goeds, en scharen we dat onder “reflectieve vaardigheden”. Voor studenten die gewend zijn vooral hun positieve kanten uit te lichten, kan dat lastig zijn.’

‘Aandacht besteden aan deze thema’s kan echt een verschil maken’

Dit betekent volgens Van den Brink niet dat het onderwijs volledig moet veranderen. ‘Maar het is wel belangrijk om te overwegen welke aanpassingen of vormen van begeleiding nodig zijn om alle studenten te betrekken. Ik hoop dat de Radboud Universiteit daarmee ook voor mensen met een migratieachtergrond een aantrekkelijke universiteit wordt.’

Omdat diversiteit en inclusie verweven zijn met zoveel aspecten van de opleiding is er geen universele manier om met dit thema om te gaan. Van den Brink nodigt daarom docenten en studenten die direct betrokken zijn bij de medische opleidingen uit om mee te denken hoe inclusief en divers onderwijs mogelijk is.

De uiteindelijke invloed van het leernetwerk zal moeten blijken in de toekomst. Van Brink is alvast hoopvol. ‘Er is nog veel werk te doen, maar aandacht besteden aan deze thema’s kan echt een verschil maken.’