Steeds meer studenten die terugkijken op hun studie geven aan dat er te gemakkelijk wordt meegelift met groepsopdrachten. En een kwart van de studenten meent dat er ten onrechte diploma’s worden uitgereikt. Dit blijkt uit de jaarlijkse enquête onder afgestudeerden van de Nijmeegse universiteit.

Elk jaar wordt in de zogeheten ‘alumnimonitor’ aan afgestudeerden de stelling voorgelegd dat studenten te gemakkelijk hun diploma hebben gekregen. Twee jaar geleden zei één van de vijf afgestudeerden dat dit het geval is, nu antwoordt bijna een kwart bevestigend. Bij alumni van de medische faculteit is zelfs meer dan een derde van de alumni hiervan overtuigd. Willibrord Huisman, adviseur bij de afdeling Onderwijsondersteuning, noemt de cijfers ‘zorgelijk’, maar vindt nader onderzoek nodig. Dit hoeft niet per se aan een dalende kwaliteit van het onderwijs te liggen, zegt hij. Het kan ook liggen aan een toegenomen alertheid onder afgestudeerden. ‘Mogelijk dat meer van een diploma wordt verwacht, en bij medici kan het zijn dat ze reageren op medische missers in de pers. Je kunt over dit cijfer niet zo maar een uitspraak doen.’ Ontmoedigen Huisman is goed thuis in de relatie tussen toetsen en onderwijs. De uitspraak van alumni dat er te gemakkelijk wordt meegelift, wil volgens hem niet zeggen dat groepsopdrachten verkeerd zijn. Die zijn bijzonder nuttig omdat studenten veel van elkaar leren en zelfs onontbeerlijk als studenten moeten leren samenwerken. ‘Wel moet je het meeliftgedrag tijdig onderkennen en ontmoedigen. Bijvoorbeeld door de lifters te laten merken dat ze later bij de toetsing slecht zullen presteren.’ Meeliften wordt volgens Huisman wel een probleem als het groepswerk onderdeel is van de toetsing en als er – vaak vanwege tijdbesparing – een collectief cijfer wordt uitgereikt. Zo’n cijfer zegt dus niks over de individuele student en ook niks over het succes van de samenwerking, aldus Huisman. ‘Wie groepswerk wil gebruiken voor toetsing moet mechanismes inbouwen om ieders individuele prestatie boven water te krijgen, en die zijn er voldoende.’ Meeliftgedrag en te gemakkelijk uitgereikte diploma’s worden een hot topic, voorspelt Huisman. Hij wijst op de toenemende alertheid van visitatiecommissies die écht willen weten of een uitgereikt diploma wel terecht is. Daarom is volgens hem een cultuuromslag nodig. ‘Ook in de masterfase moeten docenten durven zeggen dat een student niet rijp is om een diploma te halen. Te veel gaat men maar door met begeleiding tot het bevrijdende zesje eindelijk gehaald is, een zorgelijke tendens.’ / Paul van den Broek