Het hoger onderwijs krijgt er vierduizend docenten bij, plus honderden docent-onderzoekers en lesgevende promovendi. Dat staat in de plannen die minister Bussemaker gisteren presenteerde.

In haar strategische agenda voor de komende tien jaar, gisteren gepresenteerd, verdeelt minister Bussemaker van Onderwijs de miljoenen euro’s die vrijkomen nu de basisbeurs verdwijnt. Het meeste geld moet naar docenten en docent-onderzoekers. Wat overblijft is bestemd voor onderwijsvernieuwing, talentprogramma’s en digitalisering. De belangrijkste punten op een rij:

#1 Duizenden extra mensen
Om het onderwijs kleinschaliger te maken, wil de minister dat hogescholen en universiteiten gezamenlijk bijna vierduizend extra docenten aannemen: 2500 in het hbo, 1400 in het wetenschappelijk onderwijs. Daarnaast komen er meer docent-onderzoekers en honderden extra lectoren (580 voltijdsbanen). Bussemaker wil zestig procent van al het geld dat de basisbeurs opbrengt hieraan uitgeven. Uiteindelijk moet het onderwijs intensiever en uitdagender worden, en op zowel hogescholen als universiteiten moeten onderwijs en onderzoek meer met elkaar verweven raken.

#2 Meer status voor onderwijs
Het moet gemakkelijker worden voor goede docenten om carrière te maken. Daarom zouden er op de universiteiten meer ‘onderwijshoogleraren’ en topdocenten moeten komen die wat minder onderzoek doen. Bussemaker stelt bovendien twintig miljoen euro beschikbaar voor ‘Comenius-beurzen’, die bedoeld zijn om onderwijsvernieuwingen te financieren.

#3 Alles moet online
‘Mijn ambitie is dat in 2025 alle docenten hun onderwijsmateriaal open beschikbaar stellen’, aldus de minister. Ze overweegt een online platform te maken waarop iedereen zijn lesmateriaal kan zetten. Verder wil Bussemaker dat instellingen elkaars online colleges gaan erkennen. Studenten van de Rijksuniversiteit Groningen bijvoorbeeld, kunnen nu al studiepunten krijgen voor massive open online courses van de Universiteit Leiden.

#4 Grens tussen hbo en wo vervaagt
Hogescholen en universiteiten moeten meer gaan samenwerken, vindt de minister. ‘Waarom zouden bijvoorbeeld wo-studenten niet ook programma’s kunnen doen bij kunsthogescholen, of vice versa? Of waarom zouden sportopleidingen in het hbo niet kunnen profiteren van de geneeskundeopleidingen in het wo?’ vraagt ze zich af.

#5 Veel meer hbo-masters
Hogescholen mogen straks veel meer masteropleidingen gaan aanbieden. Nu heeft de minister van Onderwijs nog een aantal sectoren aangewezen waarbinnen dat mag, zoals kunst, onderwijs en zorg. Die regel verdwijnt. De minister hoopt dat het hbo hierdoor ook weer aantrekkelijker wordt voor vwo’ers.

#6 Associate degree (ad) op eigen benen
De tweejarige ad-opleidingen van hogescholen mogen straks op eigen benen staan. Nu zijn de opleidingen nog gekoppeld aan een hbo-bacheloropleiding, maar die eis laat de minister los. Ze hoopt dat meer studenten voor de tweejarige opleidingen kiezen en dat meer hogescholen die willen aanbieden. / HOP, Petra Vissers

---

Hoe reageren universiteiten en studenten? ‘Laten wij ook realistisch zijn’, reageert voorzitter Karl Dittrich van universiteitenvereniging VSNU. ‘Het budget blijft beperkt en wij zullen nog steeds voor lastige keuzes komen te staan.’ Afschaffing van de basisbeurs levert niet één miljard euro op, benadrukt hij nog maar eens. Universiteiten krijgen met zijn allen slechts 236 miljoen euro extra te besteden. ‘Dat bedrag komt bovendien geleidelijk vrij, en is pas over een kleine tien jaar op het hoogtepunt.’

Studentenorganisaties ISO en LSVb benadrukken dat studenten er hoe dan ook bij betrokken moeten worden. ‘Het geld is immers bij studenten weggehaald’, aldus voorzitter Sara Spano van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Zij leveren de basisbeurs in.

‘Die visie is mooi, maar tussen droom en daad bestaan natuurlijk grote verschillen’, zegt Linde de Nie van het Interstedelijk Studenten Overleg. ‘We zien de strategische agenda als een goede intentieverklaring. Het is nu zaak om door te pakken.’

---