Grotere porties en veel etende tafelgenoten leiden onbewust tot meer eten.  Dat blijkt uit onderzoek van Roel Hermans van het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen. Mensen laten zich dus tegelijkertijd  leiden door meerdere signalen uit de directe omgeving om meer te gaan eten. De ongemerktheid waarmee dergelijke signalen onze voedselconsumptie beïnvloeden, maakt de signalen ook zo krachtig, zegt onderzoeker Hermans De resultaten zijn vorige week gepubliceerd in het internationale wetenschappelijke tijdschrift British Journal of Nutrition.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat mensen ongeveer tweehonderd eetbeslissingen per dag maken. Stoppen of doorgaan met eten? Wel of geen dessert? Het antwoord op dit soort vragen wordt vaak bepaald door signalen in de directe omgeving. Mensen reageren ongemerkt op een groot aantal signalen uit hun omgeving, waardoor ze meer eten dan nodig. ‘Al denken mensen zelf  vaak dat ze eten omdat ze hongerig zijn en stoppen met eten omdat ze verzadigd zijn’, aldus Hermans. Portiegrootte en het eetgedrag van anderen zijn belangrijke  verborgen verleiders en worden vaak genoemd als belangrijke veroorzakers van gewichtstoename.  In dit onderzoek is  onderzocht of deze signalen ook tegelijkertijd het eetgedrag beïnvloeden.

Verborgen camera’s
Vijfentachtig vrouwen in de leeftijd van 17 tot 33 jaar kwamen naar het laboratorium en aten in een nagebootst eetcafé een warme maaltijd samen met een andere vrouw. Beide vrouwen kregen van de proefleider een kleine of gemiddelde portie aangeboden, waar ze zoveel of weinig van konden eten als ze zelf wilden. Wat de proefpersonen niet wisten was dat hun tafelgenoot een actrice was die specifieke instructies had gekregen om haar bord helemaal leeg te eten, de helft te lagen liggen of nog een extra portie te nemen van de maaltijd. De proefleider keek ondertussen met verborgen camera’s mee wat er gebeurde en hield nauwkeurig bij hoeveel er gegeten werd.

Grotere porties:  meer eten
Vrouwen die een grotere portie kregen aangeboden aten 35 procent meer dan de vrouwen die een kleine portie kregen aangeboden. Verder bleek dat de vrouwen 21 procent meer aten als hun tafelgenoot een extra portie nam.  Toch gaf het merendeel van de proefpersonen aan dat ze tijdens het onderzoek net zoveel hadden gegeten als normaal , terwijl volgens Hermans duidelijk blijkt dat ze de hoeveelheid  eten hebben laten beïnvloeden door de aangeboden portie én aan de ander. 
‘Dat is voor een keer niet zo erg natuurlijk, maar als dit dag in dag uit gebeurt kan het gevaarlijk zijn voor het gewicht’. Aangezien het aantal mensen dat kampt met overgewicht blijft toenemen, is het van belang om te weten hoe de omgeving eetgedrag beïnvloedt. Zolang mensen zich niet bewust zijn van deze invloeden of ze niet erkennen, zal het moeilijk blijven om niet te veel te eten in een omgeving die ons blootstelt aan ‘supersize’ porties en veel etende anderen.

Roel Hermans, Junilla Larsen, Peter Herman en Rutger Engels
How much should I eat? Situational norms affect young women’s food intake during meal time
British Journal of Nutrition, online publicatie: 5 juli 2011