Wat hebben de nieuwste designerdrugs, stellaire wolken en stofwisselingsziektes met elkaar gemeen? Ze worden allemaal op moleculair niveau onderzocht met de lasers van Free-Electron Lasers for Infrared eXperiments – kortweg FELIX – op de bètafaculteit. Verborgen onder het HFML-FELIX gebouw aan het Toernooiveld, achter de vijver van het Huygensgebouw, zit een flinke ondergrondse bunker met daarin een 25 meter lange laser. Met die laser – en andere kleinere versies – wordt de structuur en andere eigenschappen van moleculen onderzocht.

Dat gebeurt voor de meest uiteenlopende zaken. Hoogleraar Jos Oomens gebruikt de lasers voor het onderzoek naar stofwisselingsziektes dat hij in samenwerking met het Radboudumc doet. ‘Dankzij ons onderzoek is de ziekte Pyridoxine-Dependent Epilepsy op de lijst gekomen van aandoeningen waar pasgeboren baby’s op gecontroleerd worden’, vertelt de hoogleraar vol trots. ‘En dat is belangrijk, want hoe eerder je zoiets weet, hoe eerder je kan beginnen met een kind een zo aangenaam mogelijk leven te laten krijgen’.

Maar ook nieuwe designerdrugs, bloed- of urinemonsters of bijvoorbeeld sterrenstof kunnen aan de hand van dezelfde infrarode lasers worden onderzocht. ‘De politie Amsterdam vraagt ons wel eens om te kijken naar nieuwe designerdrugs die zij aantreffen’, vertelt Oomens. ‘Wij kijken dan naar de molecuulsamenstelling en kunnen zien waarin de drugs afwijken van andere, reeds bekende, drugs.’