Door milieuvriendelijke reizen te boeken, kunnen universiteiten hun ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleinen. Dat zegt lector duurzame luchtvaart Paul Peeters van Breda University of applied sciences. ‘Academici moeten hun verantwoordelijkheid nemen.’

Ongeveer de helft van de zakelijke reizen vanuit Nederland gebeurt per vliegtuig, de rest grotendeels met de auto. ‘Toch zijn deze vliegreizen verantwoordelijk voor zo’n tachtig procent van de uitstoot’, zegt Paul Peeters, lector duurzame luchtvaart aan de NHTV Internationale Hogeschool in Breda. ‘Er is dus nog veel winst te boeken.’

Op vakantie gaat Peeters nooit met het vliegtuig. Voor het werk vloog hij het laatst in februari 2016, naar Montreal, ironisch genoeg voor het klimaatoverleg van de internationale burgerluchtvaartorganisatie ICAO. ‘Die vlucht heb ik ruimschoots gecompenseerd: door mijn inbreng in de conferentie stoten we straks wereldwijd tonnen CO2 minder uit (lacht).’

Vorig jaar rondde Peeters aan de TU Delft een proefschrift af over de link tussen toerisme en klimaatverandering. Nu de Radboud Universiteit het vlieggedrag van medewerkers wil indammen, geeft hij op 22 mei een lezing in theaterzaal C over academische dienstreizen en hun impact op het klimaat.

Palmbomen

‘Academici moeten hun verantwoordelijkheid nemen’, zegt Peeters. ‘Zij hebben als eersten gezegd dat klimaatverandering een probleem is. Maar als wetenschappers moeten kiezen tussen twee congressen, gaan ze nog te vaak naar de locatie met de mooiste palmbomen. Zo veroorzaken ze jaarlijks tonnen extra CO2.’

Hoe kunnen universiteiten hun vliegbeleid verbeteren?

‘In de eerste plaats moeten ze in kaart brengen hoeveel vliegreizen ze maken en wat hun CO2-voetafdruk is. Vooral in het boeken van milieuvriendelijke reizen valt veel winst te halen. Tussen verschillende luchtvaartmaatschappijen zitten immers grote verschillen in de hoeveelheid brandstof die per passagier gebruikt wordt. Dat kan je eenvoudig berekenen met tools zoals Carmacal. Zo’n carboncalculator kost een universiteit slechts een paar honderd euro per jaar, maar het verschil in ecologische voetafdruk kan groot zijn.’

‘Als een rechtstreekse vlucht met een oud vliegtuig wordt uitgevoerd, kun je soms beter overstappen’

De route die je naar een congres neemt, kan grote gevolgen hebben voor de uitstoot, legt Peeters uit. ‘Vaak denkt men dat rechtstreekse vluchten het beste zijn. Maar als die rechtstreekse vlucht met een oud vliegtuig wordt uitgevoerd, kun je soms beter overstappen. Het gaat voor alle duidelijkheid niet om marginale verschillen, maar vaak om tientallen procenten uitstoot.’

En ook om heel veel geld?

‘Natuurlijk moet je op de kosten letten. Maar als je voor een tientje 20 procent CO2 kunt besparen, dan lijkt me dat interessant genoeg.’

Kunnen universiteiten medewerkers verbieden bepaalde vliegreizen te maken?

‘Voor korte afstanden zoals tussen Amsterdam en Brussel wel, maar ook zonder verboden kan je je uitstoot omlaag halen. Wie zelf een congres organiseert, zou moeten berekenen op welke locatie de ecologische voetafdruk het kleinst is, afhankelijk van waar de bezoekers vandaan komen. Natuurlijk kost dat veel tijd en moeite, maar in Zweden zitten al heel wat organisaties op die lijn. Een van de binnenlandse luchtvaartmaatschappijen moet binnenkort 30 procent van het personeel ontslaan omdat de vraag zo sterk afneemt.’

Heeft u ook aanbevelingen voor de Nederlandse overheid?

‘We hebben een eerlijke belasting voor vliegreizen nodig. Binnenkort komt er wellicht een tickettaks van zeven euro per vlucht. Daarmee raak je vooral aan de korte afstandsvluchten, maar de langeafstandsvluchten veroorzaken de grootste problemen. Een tickettaks mag van mij gerust 15 euro kosten, maar nog beter is om hem te differentiëren naar de afstand van de vlucht – in sommige buurlanden gebeurt dat al.’

‘Daarnaast moet het gemakkelijker worden om met de trein te reizen binnen Europa. Daarvoor tickets kopen is nog steeds een avontuur. Vakantiegangers vinden dat misschien avontuurlijk, zakenreizigers niet. Met slimme software kan je de bestaande verkooppunten integreren in één systeem, waardoor je makkelijker tickets kunt boeken tegen een redelijke prijs.’

De lezing zakelijke vliegreizen van Paul Peeters is woensdag 22 mei van 12.30 tot 13.30 uur in theaterzaal C. Organisatie: Radboud Green Office.