Lilly Verhagen vertrok naar Venezuela om haar droom waar te maken. En passant deed ze promotieonderzoek naar luchtinfecties bij inheemse kinderen. Morgen promoveert ze. ‘We stonden op als de zon opkwam, zo rond half zes. Dan moesten we eerst ons brood bakken.’

Een week na haar afstuderen nam ze het vliegtuig naar Venezuela. In Caracas regelde ze een boot, motoren voor de boot, een vriezer voor haar monsters en vroeg ze de autoriteiten om toestemming voor een lading benzine. Ze schreef ter plekke organisaties aan om resten medicijnen en vitaminepillen te doneren. Het kostte een klein half jaar, maar toen was ze klaar voor haar reis naar één van de meest afgelegen plekken ter wereld: de Orinoco-delta.

Lilly Verhagen (30), ze promoveert morgen bij kindergeneeskunde, had als kind een droom: dokter worden in Afrika. Het werd Zuid-Amerika, maar daar kon ze even goed doen waar ze van jongs af aan naar verlangde: wonen in een cultuur waar mensen een heel andere levensinstelling hebben. In haar vierde studiejaar was ze al een korte periode in Guatemala, waar ze haar eerste Spaans leerde. Voor haar promotieonderzoek verbleef ze drie jaar op het Zuid-Amerikaanse continent. Het grootst deel van haar onderzoek voerde ze uit bij de Warao Indianen die wonen in huizen op palen aan de oevers van de Orinico-rivier.

Draagbare keuken
In de praktijk functioneerde ze vooral als dorpsdokter. ‘We trokken met grote kisten met medicijnen en ijs, om de vaccinaties koud te houden, van dorp naar dorp. We hingen onze hangmatten en muskietennetten op en plaatsten onze draagbare keuken met gasfles. Dan had je tijdelijk een huisje.’  De eerste tijd was Verhagen alleen, later kwam haar vriend en werkte ze regelmatig samen met Venezuelaanse geneeskundestudenten. Haar vriend fungeerde al snel als logistiek manager. ‘Hij zorgde dat we voldoende ijs en benzine hadden en hielp mee om de meest zieke kinderen eruit te halen. Zodra mensen in een dorp eenmaal wisten dat we medicijnen bij ons hadden, kwamen ze in groten getale naar ons toe.’ Best lastig om dan ook nog monsters te nemen voor haar onderzoek naar luchtweginfecties bij inheemse kinderen. ‘Als dokter ben je toch geneigd je patiënten voor te laten gaan.’

In totaal verbleef ze ruim drie jaar in Venezuela. In die tijd maakte ze ruim 20 reizen naar de Orinoco-delta, waar ze verbleef gedurende periodes variërend van enkele weken tot een half jaar. De dagen in de rimboe waren lang. ‘We stonden op als de zon opkwam, zo rond half zes. Dan moesten we eerst ons brood bakken. En we kregen wel eens vis van de mensen daar. We begonnen rond acht uur met ons spreekuur en gingen door tot de zon onderging. Ik zat vaak nog tot elf uur ‘s avonds onderzoeksgegevens te ordenen.’

Benzine op
Soms stond het onderzoek een paar weken stil, als de benzine weer eens op was en daardoor de batterij, die de elektriciteit leverde, niet functioneerde. Wat dat betreft baadt ze momenteel als kinderarts in opleiding in een ziekenhuis in Nieuwegein in grote luxe. Maar het is ook wennen om in het overgeorganiseerde Nederland terug te zijn. ‘Dáár had ik een eenmanspraktijk. Hier ben ik weer een poppetje in een groot geheel.’
Haar rapporten over het verhoogde risico op luchtweginfecties van inheemse Venezuelaanse kinderen (ze komen veel vaker voor dan in officiele statistieken te zien is), de daarmee samenhangende slechte voedingstoestand en de vele infecties met darmparasieten heeft ze ingeleverd bij het ministerie van gezondheidszorg in Venezuela. Er ligt ook een rapport bij de wereldgezondheidsorganisatie (WHO). ‘Het begint toch altijd met laten zien dat het speelt’, aldus Verhagen. / Martine Zuidweg