Zonder school en sport ligt verveling al snel op de loer. Onderzoekers Ming Ebbinkhuijsen en Sanne Tamboer bedachten daarom een campagne om de mentale gezondheid van jongeren te verbeteren. Morgen horen ze of de Rijksoverheid hun idee wil gaan uitvoeren.

Jongeren belanden door corona misschien niet in het ziekenhuis, maar worden wel hard geraakt door de pandemie. Ze krijgen online les, kunnen niet naar de sportclub en zitten dagenlang thuis.

Dat is een enorm gemis, menen communicatiewetenschappers Ming Ebbinkhuijsen en Sanne Tamboer. Ebbinkhuijsen legt uit: ‘Op een gegeven moment zijn ze wel klaar met Netflix en TikTok, maar er zijn weinig andere mogelijkheden om hun vrije tijd in te vullen.’

Dat is niet alleen saai, maar volgens de promovendi ook slecht voor hun ontwikkeling. ‘Juist voor jonge scholieren is contact met leeftijdsgenoten enorm belangrijk’, zegt Tamboer. ‘Ze zitten dan nog volop in de fase waarin ze op zoek zijn naar wie ze willen zijn. Het helpt dan niet als ze opgesloten zitten in hun kamer.’

Campagne

Toen de Rijksoverheid afgelopen december aan gedragsexperts de oproep deed om met ideeën te komen om de coronacrisis het hoofd te bieden, voelden Ebbinkhuijsen en Tamboer zich aangesproken. De media-onderzoekers zagen dit als een kans om hun kennis over mediagebruik en het opzetten van campagnes in de praktijk te brengen. In een recordtempo – de deadline was nog diezelfde maand – schreven ze hun plan en dienden het in. Vorige week kregen ze te horen dat hun idee bij de beste negen inzendingen hoort.

De campagne is gericht op jongeren van twaalf tot vijftien jaar, die het tijdens de coronacrisis extra lastig hebben, een groep die net de stap heeft gemaakt naar de middelbare school. Ebbinkhuijsen: ‘Zij moeten veel zelfstandig doen en missen het sociale contact.’

‘De invloed van influencers op het leven van jonge scholieren is enorm’

De campagne heeft als doel om mentale gezondheid bespreekbaar te maken én om jongeren aan het bewegen te krijgen. Ebbinkhuijsen: ‘Iedere week komt een ander thema aan bod, bijvoorbeeld eenzaamheid of verveling. Daaraan koppelen we een challenge. Samen met klasgenoten kunnen de scholieren in een app spelletjes spelen, quizzen maken en andere opdrachten uitvoeren die met het onderwerp te maken hebben.’

In beweging komen levert ook punten op. ‘Omdat we weten dat mentale gezondheid sterk samenhangt met fysiek lekker in je vel zitten.’ Een stappenteller zou bijvoorbeeld kunnen meten hoeveel een deelnemer loopt.

MeisjeDjamila

Een belangrijke rol in de campagne is weggelegd voor influencers – bekend van YouTube of TikTok – die onder de doelgroep mateloos populair zijn. Elke campagneweek wordt afgetrapt door een influencer. Ebbinkhuijsen en Tamboer denken dan bijvoorbeeld aan MeisjeDjamila, die op YouTube meer dan 1,3 miljoen abonnees heeft.

Als zo iemand bereid is mee te werken, geeft dat de campagne een enorme boost, denken de wetenschappers. ‘De invloed van influencers op het leven van jonge scholieren is enorm’, zegt Tamboer. ‘Veel kinderen worden in die leeftijd fan van iemand, ze gaan op zoek naar voorbeelden.’ Vroeger waren dat vooral popsterren en voetballers, nu vallen vloggers ook in die categorie.

‘Als een influencer niet oprecht is, prikken jongeren door hun boodschap heen’

Zaak is wel om de geschikte influencer bereid te vinden mee te werken. Ebbinkhuijsen: ‘We kennen natuurlijk allemaal het voorbeeld van Famke Louise. Zij deed eerst mee aan een campagne van de overheid om zich later tegen de maatregelen te keren met ‘Ik doe niet meer mee’.’ De influencer moet dus wel oprecht zijn. ‘Anders prikken jongeren door hun boodschap heen.’

In de praktijk

De oproep van de overheid aan wetenschappers leverde 184 inzendingen op. Negen daarvan zijn geselecteerd, waaronder dus die van de Nijmeegse promovendi. Dinsdag krijgen zij te horen of hun idee tot de drie winnaars behoort.

Als dat zo is worden Tamboer en Ebbinkhuijsen uitgenodigd voor een gesprek met rijksambtenaren van het Behavioural Insights Netwerk Nederland, dat de wedstrijd coördineert. Er zal dan bekeken worden hoe haalbaar het idee is en of het in de praktijk wordt gebracht. Tamboer en Ebbinkhuijsen blijven dan betrokken bij het project als wetenschappelijk adviseurs.