Nu de goede voornemens eenmaal zijn voorgenomen, is het de kunst ze vol te houden. De Radboud Academy lanceert een nieuwe levensstijl-cursus die deelnemers een duwtje in de rug moet geven. Mét aandacht voor mindfulness.

Januari is de maand van de goede voornemens: we stoppen met drinken, kopen geen chips, gaan vaker naar de sportschool en duiken op tijd ons bed in. Om dat allemaal vol te houden, is het handig ook mentaal wat sterker te worden. De Radboud Academy heeft daarom een cursus Levensstijl en Gezondheid in het leven geroepen, met als sluitstuk een avond over mindfulness.

‘Juist de mentale gezondheid wordt vaak over het hoofd gezien’, vertelt psychiatriehoogleraar Anne Speckens, die vijftien jaar geleden het Centrum voor Mindfulness oprichtte in het Radboudumc. ‘Ik ben dus heel blij dat dit deel nu eens wél wordt meegenomen.’

Bewustwording

Veel Nederlanders willen gezonder leven en ook binnen de gezondheidszorg is veel aandacht voor preventie. Een groot deel van de ziektes in het Westen is gerelateerd aan voeding en beweging, dus kan het helpen mensen bewust te maken van de dingen die ze zelf kunnen doen om fit te blijven. Op psychische klachten rust vaak toch nog een taboe, zegt Speckens. ‘Alsof stressklachten bijvoorbeeld je eigen schuld zijn – dan zal je de boel wel niet op orde hebben.’

‘Je breidt je arsenaal van omgaan met ervaringen in je leven als het ware uit’

Wie gewoontes wil veranderen – ook op het gebied van eten en bewegen – doet er goed aan meer inzicht te krijgen in de eigen motivatie en valkuilen. Waarom lukt het steeds niet om een dieet langer dan een paar weken vol te houden? Het is een bekend gegeven dat mensen eerder hun hand in een zak chips laten verdwijnen als ze niet goed in hun vel zitten.

‘Mindfulness helpt om je bewust te maken van de emoties die je voelt en de gedachtes die je hebt’, aldus Speckens. ‘Daardoor kun je er van een afstandje naar kijken en lukt het je om een verband te zien tussen emoties, reacties en gedrag. Als je zover bent, kun je ook proberen die automatische patronen te doorbreken en op een andere manier te reageren. Je breidt je arsenaal van omgaan met ervaringen in je leven als het ware uit.’

Wetenschappelijk fundament

Het Radboudumc heeft als enige academisch medisch centrum in Nederland een Centrum voor Mindfulness met een wetenschappelijk fundament. Patiënten met chronische ziektes – denk aan Parkinson of MS – kunnen er terecht, maar ook zorgprofessionals worden er geholpen om te gaan met de dingen die ze op de werkvloer tegenkomen. De cursus van de Radboud Academy is bedoeld voor een breed publiek, dus ook voor deelnemers buiten het ziekenhuis en de universiteit.

‘Bij mindfulness denken mensen toch vaak aan ontspanning, maar daar gaat het niet om. Het is een illusie om te denken dat je je hele leven ontspannen kunt zijn. Daarvoor gebeuren er teveel vervelende dingen. Het gaat echt om het ontwikkelen van sociaal emotionele vaardigheden in het omgaan met alles wat je in het leven tegenkomt, de prettige maar ook de moeilijke gebeurtenissen.’

Het goede nieuws is volgens Speckens dat mensen die zich door mindfulness eenmaal bewust zijn van hun denken en doen, de knop niet meer ‘uit’ kan. Wie weet zijn de goede voornemens van 2023 een langer leven beschoren dan die van 2022.