Minister Dijkgraaf zet voorlopig een streep door een wetsvoorstel waarmee het hoger onderwijs de toestroom van buitenlandse studenten in goede banen kon leiden. De universiteiten balen ervan.

We moeten iets langer nadenken over de voor- en nadelen van internationalisering in het hoger onderwijs, vindt D66-minister Dijkgraaf. Hij trekt het veelbesproken wetsvoorstel Taal en Toegankelijkheid in, dat in de Eerste Kamer op goedkeuring lag te wachten.

Het wetsvoorstel gaat niet alleen over de toestroom van buitenlandse studenten, maar ook over de positie van het Nederlands. Opleidingen zouden alleen Engelstalig mogen zijn als ze daar een goede reden voor hadden, stond erin.

Dijkgraaf vindt de onderwerpen belangrijk. ‘Ik hecht zeer aan het behoud van het Nederlands als academische taal’, zegt hij bijvoorbeeld. Ook erkent hij de problemen van de groeiende studentenaantallen. Maar internationalisering van het hoger onderwijs is ook ‘van grote waarde voor de  Nederlandse kenniseconomie, het onderwijs en de wetenschap’, voegt hij eraan toe. Daarom wil hij eerst eens goed over dit onderwerp nadenken.

Balen

‘Het is balen dat we nog langer moeten wachten’, zegt woordvoerder Ruben Puylaert van koepelvereniging UNL (voorheen: VSNU). De universiteiten hebben van alles op het wetsvoorstel aan te merken, maar ze willen ‘liever gisteren dan vandaag’ meer mogelijkheden om de instroom te beheersen.

Regeringspartij VVD heeft ook kritiek op het uitstel en vreest ‘jaren uitstel’, twittert Kamerlid Hatte van der Woude. ‘Wij vinden dat je de uni’s in de tussentijd niet kan laten bungelen. Wordt vervolgd.’

Dijkgraaf werkt aan een bestuursakkoord met de universiteiten en hogescholen, inclusief een gezamenlijke ‘Toekomstverkenning’. Pas na die verkenning komt hij met een ‘omvattend pakket maatregelen’, inclusief ‘sturingsinstrumenten’ voor de instroom.

Fixus

Een van de problemen met de grote toestroom van buitenlandse studenten is de toegankelijkheid van opleidingen met een beperkt aantal plaatsen. Sommige politieke partijen vinden het niet te verkroppen dat Nederlandse studenten weleens verdrongen worden door internationals.

Het wetsvoorstel Taal en Toegankelijkheid gaf opleidingen de mogelijkheid van twee trajecten: een Engelstalig traject met een numerus fixus en een Nederlandstalig traject zonder beperking van de instroom. Dat zou sommige opleidingen uit de brand helpen. ‘Het wetsvoorstel biedt echter geen aanpak op macroniveau, terwijl dit wellicht wel noodzakelijk zou kunnen blijken’, overweegt Dijkgraaf.

Toch noemt hij het ook noodzakelijk ‘om op de korte termijn enkele stappen te zetten’, alleen al vanwege de woningnood. Bovendien lopen sommige opleidingen tegen hun grenzen aan. Dijkgraaf wil daarom ‘concrete afspraken’ maken, al is het onduidelijk wat voor soort afspraken hij in gedachten heeft.

Maximum

De universiteiten vragen al jaren om meer wettelijke mogelijkheden. Ze willen bijvoorbeeld ook een noodfixus kunnen instellen als een opleiding plotseling veel buitenlandse studenten trekt en ze willen een maximum kunnen stellen aan studenten van buiten Europa.