Veel psychiatrische patiënten met slaapproblemen kunnen goed inslapen met rustgevende muziek. Een veelbelovend alternatief voor pillen, meent psychiatrisch verpleegkundige Gerrit de Niet, die op 3 mei promoveerde aan de Radboud Universiteit.

Slaapmiddelen zijn een oplossing voor acute problemen, maar langdurig gebruik kan averechts werken. Psychiatrisch verpleegkundige Gerrit de Niet ontdekte dat veel psychiatrische patiënten met slaapproblemen goed kunnen inslapen na het luisteren naar rustgevende muziek. ‘Muziek en andere niet farmacologische interventies kunnen een goed alternatief zijn voor pillen, als patiënten dat ook willen. Nu komt het nog vaak voor dat ze gemotiveerder zijn voor pillen dan voor muziek’, aldus de promovendus die het onderzoek op 3 mei verdedigde.

Weinig begeleidingstijd
Tweederde van de psychiatrische patiënten lijdt aan slaapproblemen. Ze gebruiken vrijwel allemaal slaapmiddelen met als belangrijkste nadeel, dat ze je afhankelijk maken. Het gebruik van alternatieven vraagt meer begeleidingstijd, vandaar dat in de psychiatrische zorg meestal toch voor pillen wordt gekozen. De Niet zocht daarom naar alternatieven die nauwelijks extra tijd vergen voor toediening en instructie en waarvoor niet veel extra kennis nodig is: luisteren naar muziek, stimulus controle en de reguliere behandeling met zorg en medicatie.

Muziektherapie
Degenen die voor het slapen gaan naar rustige muziek luisterden hadden het minst last van inslaapproblemen. De andere twee groepen lieten geen vooruitgang zien. De Niet: ‘Muziek leidt af van piekergedachten en angsten en verbetert je stemming. Het is daarom belangrijk te zoeken naar muziek die boeiend genoeg is om je van angstgedachten af te leiden, maar niet te meeslepend dat het je wakker houdt. ‘

… maar toch ook nog slaappillen
Overigens bleven alle patiënten in dit onderzoek hun reguliere dosis slaappillen gebruiken. De tijd was te kort om te onderzoeken of trouwe muziektherapie gebruikers met minder slaappillen toekonden.

Cliënten reageerden wisselend, vertelt de promovendus. ‘Veel patiënten zijn bang voor afbouw van pillen. Ze zijn bang dat ze zich slechter voelen zonder.’ Toch vindt de promovendus dat muziek en ook andere niet-farmacologische interventies breder toegepast moeten worden. Niet alleen naast pillen, maar ook als vervanger voor benzodiazepines en andere slaapmiddelen. /Bets Berntsen

Relaxing Music