‘Nederlandse politici vinden het klimaat niet belangrijk genoeg’

18 nov 2019

De economie heeft in Nederland altijd voorrang op het klimaat. Dat blijkt uit het nieuwe Jaarboek Parlementaire Geschiedenis, dat inzoomt op de historische wortels van het klimaatprobleem. ‘Er komt een moment waarop klimaat de hoogste prioriteit op de politieke agenda wordt.’

Afgelopen woensdag presenteerde het kabinet de stikstofplannen waarmee de bouwsector vooruit moet kunnen. Daarmee is het nieuwe Jaarboek Parlementaire Geschiedenis – titel: Natuur, milieu, klimaat – actueler dan ooit. Dinsdag wordt het in de Tweede Kamer gepresenteerd,

Het jaarboek – dat elk jaar een ander thema heeft – beschrijft hoe parlement en regering door de jaren heen aandacht hebben besteed aan klimaatbeleid. De conclusie? ‘Nederlandse politici vinden het milieu en het klimaat niet belangrijk genoeg’, aldus Jan Ramakers, een van de samenstellers van het jaarboek.

Volgens Ramakers wordt het kabinet meer gedreven door economische belangen dan door het milieu- en klimaatprobleem. ‘Politici zien de urgentie van het klimaat pas wanneer die van buitenaf wordt opgelegd, bijvoorbeeld door de rechter, zegt hij in zijn kamer in het Erasmusgebouw. ‘Ook het stikstofdossier is pas op de agenda gekomen toen de milieuorganisaties naar de Raad van State zijn gestapt.’

Sinds wanneer staat het klimaat op de Nederlandse politieke agenda?

‘Voor de Tweede Wereldoorlog hielden vooral de adel en patriciërs zich bezig met natuur- en landschapsbescherming, omdat ze hun landgoederen in goede staat wilden bewaren. Na de oorlog waren Nederlandse politici vooral bezig met economische groei en de wederopbouw van het land. Sommige braken wel een lans voor het milieu, maar daar werd niet veel mee gedaan.’

‘Pas in de jaren zeventig wordt een ministerie van Milieu opgericht. Een rapport van de Club van Rome uit 1972 over de kwalijke gevolgen van de ongebreidelde economische  groei op het milieu heeft weliswaar een schokeffect, maar dat ebt ook weer weg. De economie staat per saldo toch altijd bovenaan in Nederland, ook bij de kiezers.’

Is het Nederlandse poldermodel een voor- of een nadeel in de aanpak van milieuproblemen?

‘Het poldermodel heeft veel goeds gebracht in Nederland, maar het werkt alleen in dossiers waarin alle belanghebbenden voor ogen hebben wat ze te winnen hebben. In het geval van de sociale zekerheid is dat goed gelukt tussen werkgevers, werknemers en overheid.’

‘Milieuorganisaties willen radicale maatregelen, de ANWB en boerenorganisaties niet’

‘Voor het milieu ligt dat anders. Milieuorganisaties willen radicale maatregelen, de ANWB en boerenorganisaties bijvoorbeeld zien dat anders. Het klimaatakkoord is een compromis waar milieuorganisaties hun handtekening niet onder wilden zetten, en toen moest het debat in de Kamer nog beginnen. Wat blijft er dan over?’

In het stikstofakkoord lijken nochtans urgente maatregelen te staan, zoals de snelheidsverlaging naar 100 kilometer per uur.

‘Dat is een goede maatregel om het electoraat duidelijk te maken dat zelfs een partij als de VVD bereid is om toegevingen te doen. Toch sprak de oppositie bij het laatste debat in de Tweede Kamer van een wanprestatie en ook voor milieuorganisaties is het gegarandeerd niet genoeg. Er zal een moment komen waarop het klimaat de hoogste prioriteit op de politieke agenda wordt. De vraag is of je dat probleem als Nederland in je eentje kunt oplossen.’

Hoe belangrijk zijn milieu en klimaat voor de Nederlandse politieke partijen?

‘Alleen GroenLinks, de Partij voor de Dieren en tot op zekere hoogte D66 en de kleine christelijke partijen vinden het milieu intrinsiek belangrijk. Het CDA verdedigt formeel het principe van het rentmeesterschap (de zorg voor de schepping volgens de christelijke ethiek, red.), maar vindt in de praktijk economische belangen vaak belangrijker.’

Waarom ontkennen nieuwe rechtse partijen de klimaatverandering?

‘Je moet heel eigenwijs zijn om zoals de PVV en het Forum voor Democratie te zeggen dat er geen klimaatprobleem is. Ik kan me amper voorstellen dat ze het zelf geloven. Het lijkt me een politieke strategie waarin ze electoraal gewin zien. Een groot deel van het electoraat heeft het al niet gemakkelijk en vreest dat het moet bloeden door dit soort maatregelen.’

Een van de artikelen in het jaarboek gaat over het ecologisch zelfbewustzijn van de Tweede Kamer. Hoe gaat het daarmee?

‘Dat is een mooi bewijs van hoe moeilijk het is om succesvolle maatregelen te nemen. Zelfs over het aanbieden van meer vegetarische menu’s ontstaan er grote discussies in de Tweede Kamer. Een tijdje geleden heeft men geprobeerd om het autoverkeer van Kamerleden terug te dringen door ze geen voorrang meer te geven in de parkeergarage in Den Haag. In de plaats zouden ze een treinabonnement krijgen. Het resultaat: Kamerleden mochten hun parkeerplaats houden én kregen ook een OV-jaarkaart. Daaraan zie je dat politici ook maar gewone mensen zijn. Iedereen wil iets aan het milieuprobleem doen, maar niet in de eigen achtertuin.’

Natuur, milieu, klimaat. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019 kost 22,90 euro en verschijnt bij Boom Uitgevers Amsterdam.

7 reacties

  1. Kritisch consument schreef op 18 november 2019 om 17:36

    Democratie neemt de mens in veelheid als maat der dingen en beslist vanuit het volk.
    Klimaatideologie wil beslissen vanuit de natuur als verheven ideaal, zoals dat een religieus gedachtenfrutsel van stonede hippies is.
    Democratie is humanistisch en ingericht om zich te verzetten tegen bestuur vanuit mens overstijgende ideeën, zoals God of de heilstaat en zet daar tegenover een veelheid van individuele belangen en opvattingen. Je wilt een vrij land of je wilt het niet he?

  2. Curry51 schreef op 19 november 2019 om 11:31

    “De economie heeft in Nederland altijd voorrang op het klimaat.” Ik ben bang dat dit voor bijna alle landen geldt.

  3. J. Verschueren schreef op 20 november 2019 om 15:09

    Hoe staat het met onze eigen “Achtertuin”……Welk thema staat bij onze politiek voorop?
    Afgelopen week was er door onze gemeente, (wie?) een week georganiseerd met discussies en een tentoonstelling, met de vraag rond transitie door de klimaatverandering en de betekenis en bestuurlijke verplichting voor onze stad met als titel “Waar staat Nijmegen in 2040?”
    Dit was zeer zeer verrassend, daar die zelfde avond de beleidsnota “Huisvestigingsverordening 2020″werd besproken en kritisch belicht kon worden door burgers.
    Tot grote verbazing was het woord duurzaamheid in de gehele nota de grote afwezige!
    Dus wat staat hier lokaal in De Nijmeegse politiek vooraan, zelfs niet achteraan?
    De folders voor “DE WEEK VAN DE STAD” van 11 t/m 17 November, met de vraag waar staat Nijmegen in 2040 gericht op de acties die eventueel genomen zouden moeten worden in het licht van de klimaatverandering.
    Afgezien van de duidelijk beelden en teksten werd het
    nut van dwingend noodzakelijke maatregelen om deze nieuwe situatie het hoofd te bieden niet genoemd.
    Nijmegen nog rijker, socialer en economisch sterker worden.
    Er komt een Overzichtsvisie, die begin 2020 klaar moet zijn.De opstelling berust als taak bij de ambtenaren van de gemeente.Meningen en ideeën uit discussies met burgers worden er in meegenomen
    Uit mijn aantekeningen noem ik enkele belangrijke punten, die in de Omgevingsvisie 2020 moeten voorkomen:-goede verbinding openbaar vervoer naar onderwijsinstellingen en economische centra, -campussen ontwikkelen op Heyendaal in het groen,-goede bereikbaarheid, -erfgoedkarakter in de binnenstad belangrijk,-last not least….indien er nieuw gebouwd of verbouwd moet worden heeft dit invloed op de directe omgeving en moeten de bewoners hiervan tijdig op de hoogte van de plannen worden gesteld in begrijpelijke taal, voldoende tijd krijgen om te reageren.Hiervoor wordt door de gemeente een stappenplan opgesteld, welk dus in de “Omgevingsvisie.” opgenomen wordt en 2020 gereed is!!

    Deze opstelling en discussie rond de Omgevingsvisie is naar alle waarschijnlijkheid een opdracht van het Rijk. De opzet van de expositie bestond uit twee delen.Een deel van het beeldmateriaal was samengesteld door “een College van Rijksadviseurs” en betrof landelijke maatregelen en werd omsloten door beeldborden met plannen voor Nijmegen.

    Ondanks het helaas ontbreken van de toch noodzakelijke urgente maatregelen om de klimaatrisico’s op te vangen is dit te zien als een begin om het thema bij ons burgers meer in de de aandacht.
    DE WERKELIJKE DWINGENDE, STIMULERENDE MAATREGELEN ZULLEN ECHTER VAN DE POLITIEK MOETEN KOMEN!Invoering in het beleid!
    Is onze lokale politiek een afspiegeling van de landelijke?
    Enige interesse van in het vorige artikel genoemde partijen, Groen Links, Partij van de Dieren ?

    Helaas, dat de politiek zo weinig beweegd in dit opzicht, terwijl diverse maatschappelijk partijen oa uit de financiële wereld hun plannen reeds klaar hebben.Te noemen het MKB, (zie internet)en vanuit de financiële wereld richtte DNB een werkgroep op in de vorm van een win/win constructie nl subsidieverstrekking aan bedrijven, die hun Energielabel willen ophogen.Recent werd gepubliceerd , dat de grootste publieke bank, de Europese Investeringsbank, EIB, vanaf 2021, stops met financieren van alle fossiele projecten, niet alleen van kolen en olie, ook van gas om klimaatverandering tegen te gaan.
    Dus ook mijn vraag “WAT DOET DE POLITIEK, wat onze LOKALE POLITIEK voor Natuur, klimaat en Milieu?

    De Omgevingsvisie komt die er?Gaat deze ver genoeg?Welke inzet van onze lokale politiek?
    Moet de in vele opzichten perspectieven biedende tentoonstelling betreffende vragen over acties in onze stad niet langer en in meer stadsdelen vertoond worden!

  4. Rupke (oren groter dan het kupke) schreef op 22 november 2019 om 09:32

    En aan de andere kant slaan we volledig door. We slaan door geldverslindende niet verbeterende maatregelen, energie slurpende warmtepompen met wurgcontracten, vogel dodende giftige windmolens die landschap en zee verpesten, milieu verpestende elektrische auto’s die veel te duur zijn en al verouderd zodra je uit de showroom wegrijdt.
    De burger is de klos en een wereldwijde oplossing komt er voorlopig niet. Ondertussen gaat de wereldwijde ontbossing door en worden Giraffen, Panters, Leeuwen, neushoorn, Walvissen, Haaien en Olifanten gedood voor de lol, voor een trofee of voor bijgelovige mensen in Aziatische landen.
    De burger wordt aan alle kanten onevenredig gepakt en een echte oplossing is er nog niet.
    Zorg eerst dat je alles op orde hebt voordat je desastreuze maatregelen neemt op teveel gebieden tegelijk.
    Want wat veranderd de wereld wanneer we in Nederland van 130 naar 100 km/uur gaan? 0,00001%? Linkse full-time activisten mogen de Waalbrug met witte verf verontreinigen en dan noemt Nijmegen dat een monument. Een lachertje! begin bij de vervuiler en niet eerst met het treiteren van de Nederlandse burgers d.m.v. ONZIN-maatregelen!
    Natuurlijk moet je ergens beginnen maar Nederland slaat door en het klimaatbeleid wordt op deze manier een lachertje die door niemand nog serieus genomen wordt, behalve voor de te linkse burger die graag aan zelfkastijding doet.
    En ja, ik eet vlees wanneer ik dat wil en boeren zijn vakmensen die Nederland mede groot hebben gemaakt.

  5. Rupke (oren groter dan het kupke) schreef op 22 november 2019 om 09:40

    Wordt een tegengeluid al door de VOX verwijderd?
    Zou een schande zijn en een klap voor de vrijheid van meningsuiting.

  6. Rupke (oren groter dan het kupke) schreef op 22 november 2019 om 09:49

    Sorry v.w.b. mijn eerdere opmerking over verwijderen van mijn bijdrage. Er was blijkbaar een storing waardoor het bericht er even niet meer bij stond.

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!