Ook de mens is een bedreigde soort. Dat is de centrale boodschap in een nieuwe campagne van de Radboud Universiteit, die vandaag op de nieuwjaarsbijeenkomst van de universiteit werd gelanceerd. Een bijbehorend campagnefilmpje is de komende weken te bekijken op tv en op het internet.

Onder een onheilspellend muziekje en op beelden van bosbranden, vervuilende fabrieken en smeltende ijskappen verschijnen verschillende boodschappen zoals: “we bedreigen hun voedselbronnen”, “we bedreigen hun ecosystemen” en “we bedreigen hun overlevingskansen”.

Op het eerste gezicht denk je als kijker dat het over de benarde situatie van met uitsterven bedreigde diersoorten gaat, maar niets is minder waar. “Ook de mens is een bedreigde soort” is de boodschap van de nieuwe campagnefilm van de Radboud Universiteit, die de komende weken onder andere op NPO, NPO Start en YouTube te zien is.

IPCC-rapport

De première van het filmpje was aan het einde van de nieuwjaarsbijeenkomst in de Aula, die voor de gelegenheid helemaal volgelopen was. ‘Nu is het moment om de kracht van wetenschap en onderwijs aan te wenden voor het begrijpen van urgente duurzaamheidsvraagstukken’, zei collegevoorzitter Daniël Wigboldus. ‘Al enkele jaren onderschrijven wij dat er sprake is van een klimaatcrisis. We zijn begonnen met vraagstukken rondom duurzaamheid onderdeel te maken van al onze opleidingen.’

De Radboud Universiteit, aldus de collegevoorzitter, sluit zich aan bij de oproep van het meest recente wetenschappelijke IPCC-rapport. Daarin wordt gesteld dat wereldwijd drastische maatregelen nodig zijn om de toekomst van leven op deze planeet veilig te stellen.

Vegetarisch en veganistisch

De Radboud Universiteit wil daar volgens Wigboldus op diverse manieren aan bijdragen. Niet alleen in onderwijs en onderzoek, maar ook door samenwerkingen met externe bedrijven onder de loep te nemen. ‘We willen transparant zijn over met wie we samenwerken en onder welke voorwaarden’, aldus Wigboldus. ‘Komend kwartaal werken we samen met experts om te kijken hoe we dit in de praktijk willen invullen en dat zijn complexe vragen.’

De universiteit wil daarom vanaf dit jaar vegetarisch en veganistisch eten de norm  maken in alle restaurants en kantines: ‘met aantrekkelijke prijzen, default acties en een uitbreiding van het vegan assortiment.’ In een honourslab zullen studenten en onderzoekers kijken of de universiteit voldoende doet om de biodiversiteit op de campus, die onder andere door stikstofuitstoot en extreem weer is aangetast, te herstellen.

Sociale veiligheid

Eerder in de bijeenkomst hield José Sanders haar eerste nieuwjaarsrede  als rector magnificus. Volgens de rector vragen veel jonge mensen zich af wie ze zijn en wie ze willen zijn. ‘Als universiteit zijn we geen welzijnsorganisatie, maar we hebben er wel mee te maken dat onze studenten welzijnskwesties aan de orde stellen’, aldus de rector. ‘Wat zijn hun verwachtingen, en welke druk ervaren ze? Van wie moet dit allemaal, en waarom moet dit zó?’

‘Er zijn duidelijke regels en afspraken nodig. Maar die gaan niet alles oplossen’

Sanders benadrukte dat de manier waarop we met elkaar omgaan aan herijking toe is. Vlak voor de kerstvakantie presenteerde het college van bestuur het integrale plan van aanpak sociale veiligheid. Het twintig pagina’s tellende document vertelt hoe de universiteit de komende twee jaar grensoverschrijdend gedrag wil aanpakken.

Sociale veiligheid, aldus de rector, gaat niet alleen om de positie van vrouwen of om kwesties van gender en diversiteit, maar ook om hiërarchische verschillen. ‘Er zijn duidelijke regels en afspraken nodig. Maar die gaan niet alles oplossen.’

International classrooms

Tot slot brak Sanders een lans voor internationalisering, door te stellen dat we de samenleving geen dienst bewijzen als de academische wereld ophoudt bij de grenzen van ons land of onze taal. ‘Een academie die geen international classrooms heeft, geen instroom van buitenlands talent, en geen uitstroom naar het wereldwijde netwerk van academici, wordt vanzelf irrelevant, en sneller dan je hoopt.’ Het leek een boodschap aan de winnaars van de Tweede Kamerverkiezingen, die andere plannen hebben op dat vlak.

De financiële uitdagingen die de komende jaren op de Radboud Universiteit afkomen, werden niet genoemd in de nieuwjaarsrede.