Nieuwe campusdichter Jarmo van Dam schrijft gedichten als puzzels: ‘Een campus heeft altijd een politieke identiteit’
Dit collegejaar mag Jarmo van Dam, student Computing Science, zich campusdichter van de Radboud Universiteit noemen. Zijn doel? Cultuur terugbrengen op de universiteit. ‘Voordragen is eigenlijk een soort dans.’
Het campusdichterschap van Jarmo van Dam (20) gaat half oktober officieel in en hij heeft hij er veel zin in. ‘Ik was extatisch toen ik hoorde dat ik uitverkozen was.’
Hoewel hij al sinds zijn tiende schrijft, treedt Van Dam nog niet zo lang naar buiten met zijn poëzie. Vorig collegejaar gaf hij zijn eerste voordrachten. Toch viel hij meteen op bij de jury. Inspiratie haalt hij onder andere uit de presentatiestijl van de Curaçaos-Nederlandse dichteres Radna Fabias: ‘Monotoon, met een stem die verraadt dat ze veel meegemaakt heeft.’
‘Dichters hebben bij uitstek een politieke functie’
Naast zijn bachelor Computing Science is Van Dam ook stijldanser en actief bij studentendansvereniging Dance Fever. ‘Het presenteren en showen vind ik leuk om te doen. Ook sta ik bekend om het hebben van een vrij sterk metrum (poëtisch ritme, red.), waardoor mijn gedichten goed te volgen zijn.’ Van Dam vergelijkt voordragen met een dans – tussen langzame en snelle klanken en tussen dichter en toeschouwer.
Wanhopig
Neem Generatie aan Zet (zie onderaan), een gedicht dat maatschappijkritisch en pessimistisch is. ‘Ik ben natuurlijk net als veel studenten onderdeel van generatie Z,’ legt hij uit. Van Dam voelt zich net als zijn generatiegenoten vaak wanhopig over de samenleving.
De gouden bogen van McDonald’s versmelten in Generatie aan Zet met gouden medailles. Het is een gedicht waarin de lezer steeds nieuwe dingen ontdekt, legt Van Dam uit, een belangrijk element in zijn poëzie. Net zoals de diversiteit aan onderwerpen: van het uitgaansleven in Nijmegen tot verslaafd zijn aan de spotlights.
Ideeën voor gedichten krijgt Van Dam zelfs op een muisstille campus. ‘Toen ik hierheen fietste, viel me op hoeveel mensen naast elkaar hun lunch zaten te eten, helemaal op zichzelf. Al die verschillende levens naast elkaar – “hier moet ik iets over schrijven”, dacht ik meteen.’
De student geeft zijn gedichten vorm als puzzels. Volgens de jonge dichter is dat iets dat voortkomt uit zijn studie Computing Science: problemen afbreken, totdat je allemaal kleine problemen hebt waarvoor je een oplossing kan bedenken. ‘Als je alle elementen uit mijn gedichten samenvoegt, kom je uit op het idee waarmee ik het gedicht heb geschreven, een tweede laag’, aldus Van Dam.
Politieke functie
Wat Van Dam over precies één jaar bereikt wil hebben? Hoewel de campusdichter zijn rol vrij vorm mag geven, weet hij al precies wat hij wil. Cultuur terugbrengen naar de universiteit, meer open podia en een zo groot mogelijk publiek aanspreken. Hij wordt daarvoor ingewerkt door de vorige campusdichter. ‘Thijs Kersten is een fantastische voorganger. Ik ga net zoals hij mijn Nederlandse gedichten naar het Engels vertalen: je bent er als campusdichter voor iedereen, dus het is belangrijk dat alle studenten mee kunnen lezen.’
Ook wil hij zich als opvolger van Kersten nadrukkelijk mengen in kwesties die op de universiteit spelen. Hij noemt het schrappen van de Dies Natalis dit jaar, maar ook het wegvallen van verschillende culturele activiteiten op de campus.
Volgens Van Dam hoort het bij zijn functie dat hij zich uitspreekt. ‘Dichters hebben bij uitstek een politieke functie. Je schrijft over de maatschappij en de actualiteit, daar hoort politiek bij. Ik ben er voor de studenten die inherent politiek betrokken zijn bij de campus. Een campus heeft altijd een politieke identiteit.’
GENERATIE AAN ZET
Hoe scheid je de wereld van een studentenhart?
Aan de overkant van vandaag
verkoopt de koekenbakker Instagram-posts.
En morgen steelt Shein de catwalk
met haar kinderhandjes.
Je huis wordt onder je voeten
vandaan getrokken.
Kan je schulden slechts met schuld aflossen.
Probeer je geluk te vinden
in die geboycotte gouden bogen
geen klein geluk tussen slappe frieten
droge burgers en consumptisme, een briefje:
uit milieu-overwegingen
is besloten
de speeltjes in Happy Meals
te vervangen
met oorlogsnieuws.
Fatalisme is de melk bij je graanontbijt.
We leven in leenwoorden noemen het cope: tweehonderd reels
voor het slapengaan. Bedoelen hoop. Kniel dan
biddend voor deze godenplaag.
Redden haar binaire vingervormen de wereld van onze toorn?
We halen goud voor protesteren
maar een medaille kan geen afval scheiden
geen boom planten, vee-industrie omploegen
land besturen, oplossing zijn.
Een medaille kan geen oplossing zijn.
Een medaille kan geen oplossing zijn.
Een medaille kan geen oplossing zijn.